Hodowla ras psów skazanych potencjalnie na cierpienie 
© savytska / stock.adobe.com
Wiele ras takich jak mops często cierpi z powodu swojego wyglądu.
Mniejszy, dziwaczniejszy, słodszy: Trendy w modzie dotyczą również zwierząt domowych. Psy niektórych ras cierpią z powodu ekstremalnych celów hodowlanych i zazwyczaj nie są w stanie prowadzić normalnego, pieskiego życia. Obrońcy praw zwierząt coraz częściej krytykują hodowlę ras psów skazanych potencjalnie na cierpienie i bezkarność hodowców. Z czym wiąże się taka hodowla i co stanowi ustawa o ochronie praw zwierząt? Z lektury poniższego tekstu dowiesz się więcej na temat hodowli ras, która wiąże się z cierpieniem.
Spis treści
Czym jest hodowla ras psów skazanych potencjalnie na cierpienie?
Jak nietrudno się domyślić, hodowla taka ma miejsce, gdy określone cechy zwierząt (na przykład brak sierści czy krótkoczaszkowość) lub ich konsekwencje powodują u psów ból, cierpienie lub wady (również śmiertelne), które są akceptowane przez hodowców pomimo zachodzącego ryzyka dla zdrowia.
Problemy zdrowotne przez całe życie
Skutkiem takiej hodowli mogą być między innymi stany zapalne skóry lub spojówek, problemy z kręgosłupem i stawami, kulawizny, trudności w oddychaniu, wady postawy, wady zgryzu i deformacje czaszki.
Takie nieprawidłowości i ich konsekwencje prowadzą nie tylko do cierpienia przez całe życia, uszkodzeń czy zaburzeń behawioralnych, ale również wcześniejszej śmierci zwierzęcia.
Ze względu na stan zdrowia, wszystkie psy z takiej hodowli wymagają częstszego leczenia weterynaryjnego lub bardziej intensywnej opieki opiekuna.
Czy dotyczy to wszystkich zwierząt z hodowli wiążącej się z wadami wrodzonymi u psów?
Stopień nasilenia wspomnianych cech może być bardzo różny i może omijać jedno pokolenie w hodowli. Całe potomstwo danej rasy jest nosicielem określonych cech genetycznych, ale nie muszą one zawsze ujawniać się w każdej generacji.
Oznacza to, że nawet zwierzę z hodowli ras skazanych potencjalnie na cierpienie bez widocznych cech przekazuje je następnemu pokoleniu, u którego mogą już dużo wyraźniej dojść do głosu.
Lista ras: Cechy ras psów skazanych potencjalnie na cierpienie
Podstawowym celem hodowli jest zawsze uzyskanie pewnych cech, które prowadzą do zmian w budowie i charakterze zwierzęcia.
Może to dotyczyć wielkości, proporcji, umaszczenia lub struktury sierści oraz aspektów estetycznych. Założeniem hodowlanym może być również uzyskanie wysokiej wydajności lub szczególnej siły charakteru, jak ma to miejsce na przykład w przypadku psów pasterskich i myśliwskich.
W przypadku hodowli określanej jako wiążąca się z cierpieniem zwierząt, założenia te są celowo doprowadzane do skrajności, najczęściej z czysto estetycznych względów i kosztem zdrowia czworonogów.
Które rasy zaliczamy do takiej hodowli?
Poniżej przedstawiamy przegląd najczęstszych cech hodowlanych, listę dotkniętych nimi ras oraz możliwe konsekwencje zdrowotne.
Brachycefalia (krótkoczaszkowość)
Mops stał się symbolem hodowli zwierząt skazanych potencjalnie na cierpienie. Może wyglądać uroczo, ale w rzeczywistości cierpi na przypadłość zwaną zespołem brachycefalicznym.
© salman2 / stock.adobe.com
© Roman / stock.adobe.com
© Oligo / stock.adobe.com
Przewlekła duszność
Ze względu na długie podniebienie miękkie i wąskie nozdrza, psy o krótkiej czaszce mają trudności z oddychaniem. Źle znoszą wysoką temperaturę i mają często problemy ze snem. W upały lub gdy są bardzo podekscytowane, istnieje nawet ryzyko śmierci związanej z niewydolnością oddechową.
Z powodu skrócenia górnej szczęki i zniekształcenia kości czaszki, występują u nich zazwyczaj wady zgryzu, w związku z czym prawidłowe gryzienie i przeżuwanie z reguły nie jest możliwe. Poza tym, wiele zwierząt cierpi z powodu problemów z oczami, uszami, uzębieniem czy infekcjami skóry.
Rasy, których dotyczy wada to między innymi:
- mops
- pekińczyk
- buldog francuski
- buldog angielski
Krótki ogon lub brak ogona
Brak ogona lub krótki ogon (brachyuria) występuje w przypadku wad rozwojowych w obrębie kręgosłupa. Mogą pojawiać się różne wady wrodzone kręgosłupa, takie jak zmiany kształtu i liczby kręgów, bloki (zrośnięcia kręgów) czy rozszczepy (spina bifida).
Nieprawidłowy rozwój rdzenia kręgowego powoduje zaburzenia układu nerwowego i paraliż tylnej połowy ciała oraz nietrzymanie moczu. Ponadto mogą wystąpić wady rozwojowe miednicy, mózgu (bezmózgowie) oraz wytrzeszcz oczu.
Co więcej, w przypadku skojarzenia dwóch osobników bez ogona, często dochodzi do martwych urodzeń.
Ogon służy zwierzętom do utrzymywania równowagi podczas poruszania się i jest środkiem komunikacji, a pozbawione go osobniki nie są w stanie przejawiać zachowania typowego dla gatunku.
Rasy, których dotyczy wada:
Brak sierści
Bezwłose (nagie) psy cierpią na niedobór odporności oraz problemy stomatologiczne. Są również dużo bardziej podatne na oparzenia słoneczne, a także szybciej marzną. W przypadku krzyżowana dwóch osobników pozbawionych sierści, ich potomstwo często nie jest zdolne do życia.
Rasy, których dotyczy wada:
Wady rozwojowe chrząstki
Chondrodysplazja to genetycznie uwarunkowane zaburzenie rozwoju chrząstki i kości, powodujące przedwczesną deformację w obszarze dysków. Choroba ta objawia się skróconymi kończynami i ich nieprawidłowym ustawieniem, co prowadzi do zahamowania wzrostu, tak zwanej karłowatości. Ze względu na długi grzbiet, dużo częściej występuje u takich psów dyskopatia, zwana również porażeniem jamniczym. Szczególnie ciężkie przypadki powodują powikłania i zaburzenia w oddawaniu moczu i defekacji. Niektóre zwierzęta nie są w stanie samodzielnie poruszać się pomimo przejścia zabiegu chirurgicznego.
Rasy, których dotyczy wada:
© Dixi_ / stock.adobe.com
Deformacje kości
Celem hodowli określonych ras jest uzyskanie opadającego zadu. W niektórych przypadkach kończyny tylne są zdeformowane do tego stopnia, że psy nie mogą się poruszać.
Wiele z nich ponadto cierpi na dysplazję stawu biodrowego, która wraz z wiekiem prowadzi do koksartrozy (bolesnego zwyrodnienia stawu biodrowego). W konsekwencji dochodzi do uszkodzenia chrząstki stawowej oraz przeciążenia torebki stawowej, więzadeł i ścięgien. Dotknięte dolegliwością zwierzęta bardzo cierpią – życie pozbawione bólu jest wówczas niemożliwe.
Bardzo widoczne jest to u owczarków niemieckich – zakłada się, że występuje u około jednego na pięciu przedstawicieli tej rasy, a zatem ich hodowlę można określić jako noszącą znamiona znęcania się nad zwierzętami.
© dogist / stock.adobe.com
Niski wzrost (teacup)
Bardzo małe rasy karłowate określane są również mianem „teacup” – są bowiem tak mikroskopowe, że zmieściłyby się właśnie w filiżance herbaty. Krzyżowane są najmniejsze i najsłabsze osobniki, co stwarza duże ryzyko wystąpienia problemów genetycznych.
Większość przepisów zabrania hodowli psów typu teacup, ponieważ dopuszczalne jest hodowanie psów ważących co najmniej 2 kilogramy.
Liczne problemy zdrowotne
Niewielki wzrost powoduje często problemy podczas porodu – głowa zbyt duża w stosunku do kanału rodnego znacznie go utrudnia. Pieski często cierpią wówczas na tak zwane wodogłowie, które powoduje wtórne dolegliwości i jest przyczyną przedwczesnej śmierci.
Psy typu teacup cierpią ponadto na następujące problemy zdrowotne:
- przetrwałe ciemiączko (podatność na uszkodzenie mózgu)
- zwichnięcie rzepki (wysunięcie się rzepki ze stawu kolanowego)
- wady zastawek serca
- problemy ze szczęką
- uszkodzenie wątroby
- zaburzoną regulację poziomu cukru we krwi
Rasy, których dotyczy wada to między innymi:
- chihuahua
- pinczer miniaturowy
- yorkshire terrier
- pudel toy
© Phuttharak / stock.adobe.com
Torbiele skórzaste na grzbiecie
Cechą charakterystyczną rhodesian ridgebacka jest pręga grzbietowa utworzona przez włos rosnący w kierunku odwrotnym niż pozostała część okrywy włosowej. U niektórych przedstawicieli rasy gen odpowiedzialny za tę cechę powoduje rozszczep kręgosłupa i zmiany w jego obrębie.
Na etapie rozwoju embrionalnego nie dochodzi do całkowitego oddzielenia się zawiązków skóry i cewy nerwowej, co może powodować powstawanie stanów zapalnych, zapalenie opon mózgowych i paraliż tylnych kończyn.
© Tatiana Katsai / stock.adobe.com
Gen merle
Gen merle związany jest ze specyficzną odmianą koloru sierści. W wyniku mutacji genetycznej zmianie ulega pigmentacja okrywy włosowej, sprawiając, że sierść jest jaśniejsza i nakrapiana. W rezultacie zmienia się również kolor oczu – wiele psów ma jedno lub dwoje niebieskich oczu.
Jednak u wielu zwierząt gen merle prowadzi do problemów z uszami i oczami. Nierzadko zdarzają się również deformacje serca, kości i narządów płciowych. Szczenięta będące nosicielami tego genu są zazwyczaj bardzo słabe i umierają przed osiągnięciem dojrzałości płciowej.
Rasy, których dotyczy wada:
- owczarek australijski
- collie
- sheltie
- dog niemiecki
- welsh corgie
© melounix / stock.adobe.com
Zaburzona pigmentacja sierści (łysienie z rozrzedzeniem koloru)
W wyniku zmiany w tak zwanym genie rozrzedzenia pigmentacji sierści powstaje umaszczenie niebieskie, srebrne, grafitowe lub szampańskie.
Gen ten zwiększa niestety również ryzyko wystąpienia chorób skóry, problemów z sercem i zaburzonej pracy układu odpornościowego. Zwierzęta dużo częściej cierpią wówczas na silny świąd, wypadanie sierści i utrudnione gojenie się ran. Normalne życie jest w ich przypadku zazwyczaj niemożliwe, ponieważ wspomniane dolegliwości są nieuleczalne. Można je jedynie złagodzić za pomocą leków.
Rasy, których dotyczy wada:
- buldog francuski
- american staffordshire terier
- labrador retriever
- wyżeł weimarski
- flat coated retriever
Wady i deformacje powiek
Psy niektórych ras często cierpią na problemy z oczami, w tym, w szczególności na wywinięcie dolnej powieki (ektropium).
Nie jest wówczas możliwe całkowite zamknięcie powiek, dlatego pojawia się łzawienie oczu, zapalenie spojówek, a czasem również zmiany w obrębie rogówki.
Rasy, których dotyczy wada to między innymi:
© cynoclub / stock.adobe.com
Nadmierne fałdy skórne
Nadmierne fałdy skórne prowadzą do niedostatecznej wentylacji skóry i zaburzenia jej środowiska, co powoduje zapalenie fałdów skóry (intertrigo) i sprzyja inwazji roztoczy.
Rasy, których dotyczy wada:
- shar Pei
- mops
- buldog angielski
- basset
© Dogs / stock.adobe.com
Niebieskie oczy
U psów z niebieskimi i różnokolorowymi oczami często występują choroby oczu, takie jak zmiany w obrębie siatkówki, oczopląs oraz zez.
Rasy, których dotyczy wada: Owczarek australijski
Czy hodowla ras psów skazanych potencjalnie na cierpienie jest prawnie zabroniona?
Regulacje prawne w tym zakresie są różne w różnych krajach. Na przykład:
- W Niemczech hodowla zwierząt wywołująca u nich określone wady jest zabroniona na mocy § 11b niemieckiej ustawy o ochronie praw zwierząt.
- Austriacka ustawa o ochronie praw zwierząt (§ 5, ust. 2) również zakazuje hodowli, importu, nabywania, sprzedaży i wystawiania zwierząt będących efektem takiej hodowli.
- W Szwajcarii wyraźnie zabrania się hodowli zwierząt, która wiąże się z bólem, cierpieniem, wadami czy zaburzeniami behawioralnymi.
- W Norwegii i Holandii zakazano hodowli psów ras brachycefalicznych.
Postanowienia ustaw o ochronie praw zwierząt są często niejasne
Treść ustaw o ochronie praw zwierząt różni się w zależności od kraju i nie zawierają one precyzyjnej definicji hodowli noszącej znamiona okrucieństwa ani jednoznacznego określenia cech, którymi się charakteryzuje, co sprawia, że mogą podlegać różnej interpretacji.
W konsekwencji każdy urząd weterynaryjny i każdy sąd może zastosować swoją własną definicję. Może się to wiązać nawet z zakazem hodowli lub obowiązkiem kastracji zwierząt.
Hodowla ras psów skazanych potencjalnie na cierpienie: Wspólna odpowiedzialność
Same przepisy i ich egzekwowanie to zdecydowanie za mało. To przede wszystkim hodowcy powinni starać się działać z poszanowaniem dobrostanu zwierząt, a wszelkie organizacje i stowarzyszenia obrońców praw zwierząt stać na straży przestrzegania przepisów w tym zakresie.
Brak działań edukacyjnych
Aby uświadomić społeczeństwu czym jest hodowla nosząca znamiona znęcania się nad zwierzętami niezbędna jest edukacja. Ze względu na popularyzowanie hodowli ras z wrodzonymi wadami zwłaszcza w mediach społecznościowych, ale także najzwyczajniej z braku świadomości zagrożeń, jakie się z nią wiążą, popyt na takie psy jest bardzo duży.
Oznacza to, że za jej kontynuację odpowiadają nie tylko ustawodawca i hodowcy, ale również konsumenci, media, influencerzy oraz firmy. Bez wątpienia istnieje potrzeba zweryfikowania podejścia do hodowli takich ras i podejmowanie decyzji mających na względzie przede wszystkim dobrostan zwierząt.
Studiowała weterynarię na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium, gdzie w 2012 roku obroniła pracę doktorską. Po studiach uczestniczyła w wielu projektach, zdobywając cenne doświadczenie na przykład jako lekarz weterynarii i doradca naukowy. Szczególną wagę przykłada do działań na rzecz poprawy dobrostanu zwierząt oraz medycyny zwierząt gospodarskich. Zawsze stara się działać w najlepszym interesie swoich pacjentów i zapewnić im optymalną opiekę. Poza weterynarią interesuje się również jeździectwem, jest także pasjonatką i wieloletnią opiekunką psów, z którymi chętnie uprawia różne psie sporty.
