Owczarek australijski

Wyhodowany do pracy w zagrodzie, średniej wielkości owczarek australijski do dziś potrzebuje wymagających i wielostronnych zadań, które zaangażują go fizycznie i intelektualnie.

Charakter

Owczarek australijski przekonuje do siebie przede wszystkim za sprawą nieokiełznanego temperamentu, godnej pozazdroszczenia wytrzymałości oraz silnie rozwiniętego zmysłu obronnego. Jest to bez wątpienia niezawodny pies pracujący, który nawet jako pies rodzinny nie będzie w stanie porzucić swojego pasterskiego i stróżującego powołania. Praca jest pasją tego aktywnego i chętnego do nauki i podejmowania wyzwań czworonoga — w każde powierzone mu zadanie angażuje się całkowicie. Jest inteligentny i łatwo uczy się nowych rzeczy, a ponadto naprawdę cieszą go trudne wyzwania.

Przyjacielski, ale niezależny pies pracujący

Owczarki australijskie, nazywane pieszczotliwie „aussie”, są ponadto bardzo przyjazne wobec ludzi i chętnie z nimi współpracują. Aussie chcą przypodobać się swoim opiekunom, z radością wykonując ich polecania. Łatwość w uczeniu się nowych rzeczy i gotowość podporządkowania się człowiekowi czynią z niego zarówno doskonałego psa pracującego, jak i pożądanego psa rodzinnego. Owczarek australijski nie musi jednak ślepo podążać za rozkazami właściciela — jako pies pasterski jest niezależny i potrafi sam radzić sobie w znajomych sytuacjach.

Niezwykle pojętny pomocnik o doskonałym zmyśle obserwacji

Chęć do pracy i pojętność nie oznacza automatycznie, że owczarki Aussie łatwo będzie ułożyć. Owczarek australijski uczy się szybko — fakt, niestety szybko nabiera także złych nawyków. Jego wychowanie wymaga więc cierpliwości, rozwagi i empatii oraz konsekwencji i klarowności zasad. Słabe punkty właściciela owczarek australijski szybko wyczuje i wykorzysta na swoją korzyść. Pewny siebie, konsekwentny i empatyczny właściciel, który poświęci uwagę pupilowi, z pewnością będzie wiódł z nim harmonijne i bezproblemowe życie.

Z natury pies pasterski

Wobec obcych aussies są najpierw zdystansowane, ze względu na swoje przyjacielske i pogodne usposobienie jednak szybko miękną i przekonują się do każdego. Również wobec dzieci i innych zwierząt wykazują się cierpliwością. Jednak może się wydarzyć, że inne zwierzęta, dzieci, biegacze czy nawet samochody aktywują jego instynkt łowczy i sprowokują do wszczęcia pościgu — jasno postawione granice i szeroki zakres zadań i zajęć są w wychowaniu tej wielostronnej i żywiołowej rasy naprawdę istotne.

Wygląd

Pochodzenie owczarka australijskiego jako psa pasterskiego i zaganiającego rozpoznać można nie tylko po jego chęci do pracy i wysokiej aktywności fizycznej, lecz także atletycznie zbudowanym ciele i zwinnych ruchach. W kłębie psy tej rasy osiągają od 51 do 58 cm u samców i 46 do 53 cm u suczek. Z wagą do 22 kg owczarek australijski zaliczany jest wprawdzie do ras średnich, jednak jest stosunkowo lekki. Porusza się zwinnie i bez wysiłku, doskonale radzi sobie w wielu sportach dla psów.

Proporcjonalna sylwetka

Jako pies pracujący owczarek australijski posiada muskularną sylwetkę, która jednak w żadnym wypadku nie sprawia wrażenia tęgiej. Płaska lub lekko zaokrąglona głowa posiada wyraźnie zaznaczony stop i tej samej długości kufę, które pozostają w doskonałej proporcji z resztą harmonijnego ciała aussie’go. Owczarek australijski ma zgryz nożycowy i trójkątne uszy osadzone wysoko na głowie. Charakterystyczny dla niektórych przedstawicieli tej rasy jest naturalnie występujący szczątkowy ogon (ang. nbt – natural bobtail).

Odporne na złe warunki pogodowe futerko o wielu umaszczeniach

Gładkie lub lekko falowe futerko owczarka australijskiego jest dzięki gęstemu podszerstkowi odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne. U samców grzywa i kryza są nieco silniej owłosione niż u suczek. Na głowie, stronie zewnętrznej uszu, przedniej stronie przednich łap i pod stawami skokowymi u obu płci sierść jest krótka i przylega gładko do ciała. Najbardziej charakterystyczna cecha tej rasy to zdecydowanie bogactwo barw sierści. Zasadniczo istnieją cztery barwy podstawowe, które jednak w różnych kombinacjach i z różnym znakowaniem oferują 16 dopuszczanych rodzajów umaszczeń.

Podstawowe umaszczenie:

• czarne (black)
• wątrobiane (red)
• blue-merle (marmurkowa czerń z szarą barwą podstawową)
• red-merle (marmurkowa czerwień/brąz z jasnoczerwoną lub beżową barwą podstawową)

16 dopuszczanych kombinacji barwnych:

• solid black (jednobarwne, czarne umaszczenie)
• black bicolor (czarne z białymi znaczeniami)
• black tricolor (czarne z podpalaniem i białymi znaczeniami)
• black copper (czarne z podpalaniem)
• solid red (całe czekoladowe)
• red bicolor (czekoladowe z białymi znaczeniami)
• red tricolor (czekoladowe z podpalaniem i białymi znaczeniami)
• red copper (czekoladowe z podpalaniem)
• blue-merle copper (niebieski marmurek)
• blue-merle white (niebieski marmurek z białymi znaczeniami)
• blue-merle copper (niebieski marmurek z podpalaniem)
• blue-merle copper and white (niebieski marmurek z podpalaniem i białymi znaczeniami)
• solid red-merle (czekoladowy marmurek)
• red-merle white (czekoladowy marmurek z białymi znaczeniami)
• red-merle copper (czekoladowy marmurek z podpalaniem)
• red-merle copper and white (czekoladowy marmurek z podpalaniem i białymi znaczeniami)

Białe znakowanie jest dopuszczane, jednak biel nigdy nie powinna być farbą dominującą.

Niezwykłe tęczówki

Podobnie różnorodne jak rodzaje umaszczenia, są warianty barwne tęczówek owczarka australijskiego. Mogą być one niebieskie, brązowe, bursztynowe — wszystkie odcienie, połączenia tych kolorów i plamki są dozwolone.

Historia rasy

Inaczej niż nazwa rasy każe przypuszczać, ojczyzną owczarka australijskiego nie jest wcale Australia, ale najprawdopodobniej Ameryka Północna. Jednoznacznie nie da się stwierdzić pochodzenia rasy, ponieważ istnieją jedynie teorie na ten temat. Najbardziej popularna teoria głosi, że przodkiem owczarka Aussie jest owczarek baskijski, który w XIX wieku transportowany był przez baskijskich pasterzy z Australii do Stanów Zjednoczonych.

Gwiazda rodeo

Na farmach i ranczach w Stanach Zjednoczonych owczarek australijski szybko zyskał popularność. Farmerzy zachwyceni możliwościami tej rasy w zajęciach pasterskich i zaganiających rozpoczęli jej celową hodowlę. Popularność przyniósł rasie także udział w rodeach i zachodnioamerykańskich show. W 1957 roku australijski klub ASCA (Australian Shepherd Club of America) otworzył pierwszą księgę hodowlaną, jednolity standard rasie przyznano jednak dopiero około 20 lat później. Standard rasy amerykańskiego klubu AKC (American Kennel Club) wszedł w życie w roku 1993. Trzy lata później, 1996, rasę uznała także organizacja FCI — aussie dostał numer 342 w grupie 1 (owczarki i inne psy pasterskie), w sekcji 1 — owczarki.

Hodowla i zdrowie

Wielu przedstawicieli rasy owczarek australijski wciąż pracuje jako psy pasterskie i zaganiające, jednak większość z nich trzymana jest jako psy rodzinne i do towarzystwa. W związku z tym rozwinęły się dwie linie hodowlane: Jedna zachowująca u tego owczarka pierwotne cechy psa pracującego oraz druga — mająca na celu wykształcenie spokojniejszego i zrównoważonego usposobienia, które lepiej nadawać się będzie dla psa rodzinnego. Jednak nawet osobniki pochodzące z linii spokojniejszej mają często tyle energii co cała drużyna futbolowa. Przy kupnie uroczego szczenięcia często się o tym zapomina, co prowadzi do tego, że właściciel szybko czuje się przeciążony opieką nad psem tej rasy.

Jak najdalej od piesków w okazyjnych cenach!

Jeśli interesujesz się zakupem pieska rasy aussie, przemyśl najpierw, czy podołasz życiu z tak temperamentnym i aktywnym fizycznie zwierzęciem. Odpowiedź brzmi „tak”? Pora więc na poszukiwanie profesjonalnego hodowcy. Pod żadnym pozorem nie ufaj hodowcom, którzy oferują za swoje szczenięta okazyjne ceny, gdyż takie pieski pochodzą zwykle z masowych pseudohodowli, gdzie nie zwraca się uwagi na dobro zwierząt, a na jak najszybszy zysk. Aussie bez rodowodu prawdopodobnie nie odbyły wszystkich ważnych kontroli zdrowotnych i częściej zapadają na choroby.

Choroby typowe dla rasy

Niestety, w ostatnich latach odnotowuje się coraz więcej przypadków zachorowań na choroby typowe dla rasy, co ma związek z jej rosnącą popularnością i namnażającymi się pseudohodowlami. Do chorób typowych dla aussie zaliczane są problemy ze stawami jak dysplazje stawu biodrowego i łokciowego, choroby oczu jak katarakta czy postępujący zanik siatkówki, epilepsja oraz wady zgryzu. U wielu owczarków występuje również defekt o nazwie MDR1, który prowadzi do nadwrażliwości na wiele substancji zawartych w lekach. W przypadku sparowania dwóch osobników o umaszczeniu merle szczenięta nierzadko rodzą się głuche lub ślepe. W niektórych krajach zakazuje się takiego krzyżowania.

Kupuj wyłącznie u profesjonalnego hodowcy

Tylko w ten sposób upewnisz się, że Twoje szczenię pochodzi z chowu kontrolowanego, a ryzyko zachorowania jest u niego znacznie mniejsze. Nie tylko przyczynisz się do zdrowego i dłuższego życia swojego pieska, ale również będziesz mieć swój wkład w ogólny stan zdrowotny rasy owczarek australijski.

Pożywienie dla owczarka australijskiego

Nieodzowna do dobrego fizycznego samopoczucia owczarka aussie jest oczywiście także odpowiednio dostosowana do jego potrzeb dieta. Jak u większości ras psów, dla owczarka australijskiego zaleca się karmę składającą się przede wszystkim z mięsa (co najmniej 70%) oraz warzyw, owoców i ziół (ok. 20—30%). Psy nie potrzebują w swojej diecie zbóż, z cukrów natomiast powinno zrezygnować się zupełnie. Podając swojemu pupilowi karmy suche lub karmy mokre, zwracaj zawsze uwagę na ich jakość. Analizuj składy na etykietach i unikaj zbędnych wypełniaczy, środków słodzących, sztucznych wzmacniaczy smaku i chemicznych substancji konserwujących. W ostatnim czasie popularną metodą żywienia psów jest tak zwana dieta typu BARF, o której przeczytasz tutaj.

Pielęgnacja

Poza prawidłowym żywieniem i regularnymi wizytami kontrolnymi u weterynarza trzeba pamiętać również o prawidłowej pielęgnacji i higienie pupila. Sierść owczarka australijskiego należy szczotkować codziennie, usuwając przy tym luźne włosie, brud i kołtuny. Raz w tygodniu należy sprawdzić stan uszu, zębów, łap i pazurów — wyczyścić je lub skrócić w razie potrzeby. Dzięki takiej pielęgnacji nie tylko utrzymasz piękny wygląd owczarka, lecz także polepszysz jego ogólne samopoczucie i wzmocnisz Waszą więź.

Utrzymanie

Wyższe wymagania niż w kwestiach żywienia i pielęgnacji owczarek australijski stawa względem warunków swojego utrzymania. Nawet egzemplarze rodzinne, u których temperament został nieco ostudzony, wciąż wymagają dużej ilości ruchu i zajęć.

To nie pies dla leniuchów

Owczarek australijski nie jest psem dla osób nieaktywnych fizycznie, nie wystarczą mu krótkie spacery trzy razy w ciągu dnia. Aussie musi codziennie biegać, uprawiać psie sporty i bawić się — wymaga kompleksowego zaangażowania fizycznego i umysłowego. Jest to rasa, którą z powodzeniem można zaangażować również w odpowiedzialne prace i wykształcić na psa ratunkowego, terapeutycznego czy przewodnika.

Od czasu do czasu chwilka przerwy

Fizycznie i mentalnie wyżyte owczarki australijskie zdecydowanie lepiej zintegrują się z rodziną niż znudzone zwierzęta, które z kolei będą miały tendencję do rozwijania niepożądanych sposobów zachowania. Angażowane odpowiednio, zsocjalizowane i wychowane owczarki australijskie od czasu do czasu zaakceptują fakt, że przyszedł czas na odrobinę lenistwa. Odpoczynek także jest bardzo ważny do harmonijnego współżycia psa z jego opiekunem.