W swojej ojczyźnie, owczarek rumuński mioritic jest popularnym psem pasterskim. Poza Rumunią jest bardzo rzadko spotykany, a wysiłki zmierzające do ustandaryzowania hodowli są wciąż w powijakach.
© taviphoto / stock.adobe.com
Okazały rumuński pies pasterski dorasta do wysokości w kłębie wynoszącej 75 centymetrów, przy czym często psy są wyższe od suczek o 10 centymetrów i zgodnie ze wzorcem rasy powinny być znacznie mocniejszej budowy, w związku z czym również ich waga jest większa i oscyluje w granicach 45 kilogramów. Mioritic ma dłuższą sierść niż jego bliski krewny Ciobănesc Românesc Carpatin. Podobnie jak wiele innych psów pasterskich, również mioritic wyróżnia się bujną szatą. Szorstki włos okrywowy ma długość co najmniej 10 centymetrów, a gruby podszerstek jest miękki i jaśniejszy. Na kończynach sierść jest krótsza, a ogon dobrze owłosiony. W przypadku łaciatych egzemplarzy maść podstawowa musi być biała, a łaty wyraźnie odgraniczone, czarne lub szare. Jednolicie umaszczone osobniki są zawsze białe lub szare.
Korzenie tej rumuńskiej rasy psów pasterskich sięgają Karpat – region ten jest tradycyjnie domem nie tylko dla licznych stad owiec, ale także dla wilków. I tutaj pojawia się mioritic: Duże, spokojne psy pasterskie od wieków i do dziś chronią stada zwierząt przed wilkami, rysiami i niedźwiedziami, w dużej mierze odstraszając je samą swoją obecnością. Podczas tworzenia rasy na pierwszym planie zawsze znajdowała się jej użytkowość, a zatem przydatność do wykonywania zadań psa pasterskiego. Z biegiem czasu wykształciły się dwie różne rasy rumuńskich psów pasterskich o charakterystycznych cechach: Ciobănesc Românesc Carpatin oraz Ciobănesc Românesc Mioritic. Jak sama nazwa wskazuje, rasa carpatin spotykana jest częściej na wyżynach Karpat, a mioritic na nizinach. Określenie „mioritic” pochodzi od rumuńskiego słowa „mioritica”, które oznacza „mała owca”. Również dziś wiele psów pasterskich pracuje jako pomocnicy pasterzy na nizinach Rumunii. Niestety wiele z nich trzymanych jest na łańcuchach, co jest szczególnie smutne, ponieważ czworonogi te uwielbiają bliski kontakt z członkami swojego stada. Podczas gdy rasa jest dość powszechna w swojej ojczyźnie, w wielu europejskich krajach mioritic jest nadal nieznany większości miłośników psów. Kontrolowane działania hodowlane rozpoczęły się dopiero w XX wieku i zostały przerwane przez zamieszanie związane z dwiema wojnami światowymi. Od 1981 roku w Rumunii obowiązuje dla rasy wzorzec opracowany przez Rumuński Związek Kynologiczny, który w 2005 roku został wstępnie, a następnie dziesięć lat później ostatecznie uznany przez FCI.
Owczarek rumuński mioritic zazwyczaj emanuje spokojem. Jednak w razie zagrożenia, ten pozornie ospały pies reaguje błyskawicznie i z odwagą broni powierzonej mu pod opiekę grupy zwierząt. Tak jak wiele innych psów pasterskich wykazuje dużą lojalność wobec swojego stada, z którym uwielbia spędzać czas. Rasa ta uważana jest również za przyjazną dzieciom, jednak należy pamiętać, aby zapewnić psu możliwość wycofania się, gdy poczuje się przytłoczony zbyt dużym zamieszaniem – jest on bowiem pierwszorzędnym partnerem do przytulania, ale nie zabawką! Jest bardzo blisko związany ze swoimi opiekunami i tak samo zdystansowany wobec obcych, których obecność na swoim terytorium sygnalizuje głośnym szczekaniem. Problemem może być także jego zachowanie wobec innych czworonogów, które jednak można skierować na właściwe tory za sprawą odpowiedniej socjalizacji w okresie szczenięcym.
Każdy miłośnik psów, który chce mieszkać z rumuńskim psem pasterskim powinien mieć doświadczenie w szkoleniu czworonogów, dużą wiedzę i być konsekwentny. Podobnie bowiem jak wiele psów pasterskich, mioritic ma swój charakter, nierzadko nacechowany uporem i jest przyzwyczajony do samodzielnego myślenia. Dlatego poprzez odpowiednie szkolenie należy mu wyraźnie pokazać, że to człowiek jest przywódcą stada. Pomocne w budowaniu więzi i hierarchii są w jego przypadku zabiegi pielęgnacyjne, które należy wprowadzać i praktykować już od szczenięcia. Ponieważ jeśli pies pozwala się czesać, jednocześnie akceptuje dominację osoby czeszącej – jest to zatem bardzo przyjemna metoda wychowawcza. Mioritic potrzebuje niekiedy nieco więcej czasu na przyswojenie sobie obowiązujących zasad, ale to, czego się nauczy, zapamiętuje do końca życia. Dzięki niezbędnej wiedzy oraz bardzo ważnym w jego przypadku odpowiednim aktywnościom, ten chętny do nauki rumuński pies pasterski może stać się niezawodnym i spokojnym towarzyszem.
Rumuńskie psy pasterskie uważane są za wytrzymałe i dobrze przyswajające pokarm. Ich rzeczywiste zapotrzebowanie energetyczne jest jednak zazwyczaj nieco niższe od zalecanego przez producenta. Pamiętajmy więc o regularnym kontrolowaniu ich wagi, aby odpowiednio dostosować kaloryczność posiłków i wybierajmy wysokiej jakości karmę o dużej zawartości mięsa. Szczeniętom należy podawać do czterech posiłków dziennie, a dorosłym mioriticom wystarczą dwie porcje. Po jedzeniu zalecana jest przerwa na odpoczynek, aby proces trawienny mógł przebiegać w sposób niezakłócony – w ten sposób uchronimy naszego podopiecznego przed niebezpiecznym skrętem żołądka. Między posiłkami możemy podawać mu zdrowe przekąski w postaci suszonych gryzaków, na przykład uszu wołowych czy żołądków. Przy zapewnieniu im odpowiedniej pielęgnacji i warunków utrzymania, przedstawiciele tej rasy mogą żyć 12 lat i więcej.
Już w wieku szczenięcym mioritic powinien zostać przyzwyczajony do regularnej pielęgnacji sierści, aby stała się ona przyjemnym rytuałem również dla dorosłego psa. Raz lub dwa razy w tygodniu należy dokładnie wyczesać zwierzę, pasmo po paśmie. Zwłaszcza w okresie linienia warto po szczotkę sięgać częściej, aby przerzedzić gęsty podszerstek i zapobiec kołtunom. Zwracajmy wówczas szczególną uwagę na obszary pod pachami. W niektórych miejscach warto dodatkowo użyć grzebienia, ponieważ sierść jest tam cieńsza, ale ze względu na delikatną strukturę nie jest pozbawiona tendencji do plątania – na przykład wokół uszu. Do ich czyszczenia zaleca się użycie specjalnego środka do czyszczenia uszu. W razie potrzeby usuwajmy również łzy za pomocą preparatu do czyszczenia oczu dla psów. Sprawdzajmy także stan łap psa przynajmniej raz w tygodniu: Czy pazury nie są zbyt długie? Jeśli tak, co zdarza się zwłaszcza u starszych psów, należy je skrócić za pomocą nożyczek do pazurów. Jeśli nie mamy pewności, jak to prawidłowo zrobić, warto poprosić o pierwsze wskazówki lekarza weterynarii. Rumuńskie psy pasterskie nie potrzebują kąpieli – wszelkie zabrudzenia można łatwo wyczesać po wyschnięciu.
Odkrywanie i ochrona rozległych terenów to ulubione zajęcie rumuńskich psów pasterskich. W każdym przypadku należy dysponować odpowiednią przestrzenią lub przynajmniej dużym ogrodem, którego ten inteligentny zwierzak będzie mógł samodzielnie pilnować. Jednocześnie potrzebuje on bliskiego kontaktu ze swoją ludzką rodziną i lubi wszelkie pieszczoty. Bardzo chętnie wybierze się na długi, wspólny spacer po lesie czy polach, niezależnie od pogody. Połączenie rozległego terytorium z częstym kontaktem ze swoimi opiekunami i wędrówkami po okolicy stanowi podstawę szczęśliwego życia przedstawicieli rasy mioritic. Spróbujmy również znaleźć zajęcia, które będą sprawiały przyjemność zarówno psu, jak i nam, pamiętając o tym, aby nie zachęcać młodych i niewytrenowanych psów do skakania lub zbyt długich biegów. Wszelkie wymagające aktywności w upalne dni należy przenieść na chłodniejsze pory i szanować niezależny charakter naszego pupila.
Przedstawiciele tej powstałej na przestrzeni wieków w Karpatach rasy najlepiej czują się na rozległych terenach, dlatego tylko Ci miłośnicy psów, którzy dysponują odpowiednią przestrzenią w postaci gospodarstwa rolnego lub dużego, ogrodzonego terenu oraz posiadający doświadczenie w hodowli psów powinni brać pod uwagę przyjęcie owczarka rumuńskiego pod swój dach. Jeśli nie mamy stada zwierząt, którego mógłby pilnować, zadajmy sobie pytanie, dlaczego właśnie jemu mielibyśmy dać dom. Znalezienie mioritica z profesjonalnej hodowli wiąże się nierzadko z koniecznością pokonania wielu kilometrów i długimi poszukiwaniami, co dla niektórych osób już na wstępie może być warunkiem wykluczającym – w końcu istnieje wiele innych ras psów pasterskich, które są łatwiejsze do znalezienia.
Mioritic uważany jest za przyjaznego dzieciom, a socjalizacja z innymi zwierzętami domowymi zazwyczaj nie stanowi problemu, zwłaszcza jeśli przeszedł odpowiednią socjalizację. Najłatwiej jest zazwyczaj, gdy do domu wprowadzają się młode osobniki, którymi pies pasterski chętnie się zaopiekuje, a serce kociąt w tym wieku jest najłatwiej roztopić niezdarnemu, kudłatemu psiakowi. Już na wcześniejszym etapie należy dokładnie przemyśleć, kto będzie mógł zaopiekować się naszym pupilem w razie naszej choroby czy podczas wakacji – chociaż jeśli chodzi o urlop, najlepiej zabrać psa ze sobą, na przykład na wędrówki po górach. Alternatywnie możemy powierzyć go pod opiekę zaufanej osoby.
Oprócz kosztów, które wiążą się z wprowadzeniem się rumuńskiego psa pasterskiego do naszego domu (koszt zakupu samego zwierzęcia, dojazdu do odległych hodowców, podstawowego wyposażenia w postaci misek, obroży, szelek, smyczy, zabawek, legowiska, akcesoriów do pielęgnacji oraz transportera), musimy wziąć pod uwagę również stałe wydatki na wysokiej jakości karmę, podatek od psów i ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, a także regularne wizyty u lekarza weterynarii. A propos podstawowego wyposażenia: Mioritic zazwyczaj preferuje twarde miejsce do spania, dlatego nie ma potrzeby szukania miękkich legowisk. Warto jednak zainwestować w kilka lekko ocieplanych koców.
Poza Rumunią rasa ta jest rzadko spotykana, ale w jej ojczyźnie istnieje kilku ambitnych hodowców. Warto skontaktować się z jednym z nim, jeśli chcemy dać mioriticowi wszystko, czego potrzebuje do szczęśliwego życia. Niestety coraz częściej można spotkać się z rumuńskimi psami pasterskimi bez rodowodu, które są oferowane na rynku międzynarodowym jako „prawdziwe owczarki rumuńskie”. W najlepszym wypadku otrzymamy wówczas sympatycznego czworonoga z Karpat, w najgorszym niezsocjalizowane, chore zwierzę, które ma niewiele wspólnego z prawdziwym przedstawicielem rasy. Jeśli jesteśmy faktycznie zdecydowani na zakup rumuńskiego psa pasterskiego, koniecznie wspierajmy młode, kontrolowane działania hodowlane, ukierunkowane na selekcję charakteru tak, aby psy były przyjemnymi towarzyszami również w rodzinie, a nie tylko na rozległych terenach Rumunii, pośród stad owiec.
Prawdopodobieństwo znalezienia dorosłego mioritica w schronisku dla zwierząt jest bardzo niskie, ze względu na znikomą popularność rasy. W rzadkich przypadkach psy te trafiają do towarzystw opieki nad zwierzętami i są to wówczas zazwyczaj odłowione bezpańskie zwierzęta z Rumunii. Nie można oczekiwać, że będą one spełniały standardy rasy i w takiej sytuacji należy mieć co najmniej tyle samo doświadczenia kynologicznego, co w przypadku samego mioritica. Niemniej, adoptując takiego czworonoga, można zapewnić mu nowy dom i zyskać wspaniałego kompana.
Życzymy Ci wielu radosnych chwil z Twoim rumuńskim psem pasterskim!
