Šarplaninac (pies pasterski z Szar Płaniny)

Najlepszym rozwiązaniem dla tego czworonoga jest możliwość spełniania się jako stróż owiec lub bydła. Jeśli nie jest to możliwe, powinien mieszkać na wiejskiej posesji z dużym ogrodem, na straży którego będzie stał. Trzymanie go w miejskim mieszkaniu absolutnie nie wchodzi w grę.

Sarplaninac to prawdziwy miłośnik natury, który najlepiej czuje się na świeżym powietrzu, a przed wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych chroni go wodoodporna sierść.

W lecie natomiast należy zapewnić mu chłodne, zacienione miejsce, w którym będzie mógł schronić się przed słońcem.

Uwielbia długie spacery i wędrówki w towarzystwie członków swojej rodziny.

Praca w policji i w wojsku

Za psimi sportami, np. agility, pies ten nie przepada. Nie lubi bowiem czekać na komendy opiekuna i wykonywać powtarzalne sekwencje ruchów. Niemniej, ten chętny do pracy i ruchu olbrzym musi mieć zagwarantowane wyzwania fizyczne i umysłowe. Może pełnić rolę stróża domu i podwórka lub psa służbowego w policji, wojsku czy służbie celnej.

Jeśli z natury spokojny jugosłowiański pies pasterski nie będzie miał możliwości spełniania swojego przeznaczenia, może rozwinąć niepożądane zachowania, takie jak drażliwość czy nawet agresja.

W kwestii pielęgnacji sierści ten pies pasterski nie jest wymagający, ale jego gęsty podszerstek powinien być regularnie czesany grzebieniem o szerokim rozstawie zębów.

Szorstki, długi włos okrywowy również wymaga szczotkowania, aby usunąć luźne włosy, brud czy ewentualne kołtuny. W okresie linienia na wiosnę i jesienią, najlepiej po szczotkę sięgać codziennie.

Kąpiel tylko w wyjątkowych sytuacjach

Kąpanie sarplaninaca z reguły nie jest konieczne. Jeśli jego wodoodporna sierść uległa zabrudzeniu podczas pracy jako pies stróżujący czy policyjny, wystarczy pozwolić brudowi wyschnąć i następnie po prostu go wyczesać. Kąpiel, zwłaszcza z użyciem nieodpowiedniego szamponu może bowiem uszkodzić naturalną barierę ochronną skóry.

Jeśli, jak przystało na psa stróżującego, sarplaninac będzie dużo przebywał na zewnątrz, w naturalny sposób będzie ścierał swoje pazury i wówczas ich przycinanie nie będzie konieczne. Regularnie kontrolować należy jednak jego oczy, zęby i wiszące uszy pod kątem ewentualnych stanów zapalnych.

Co je sarplaninac?

Duży, pracujący pies taki jak jugosłowiański pies pasterski może zjeść do kilograma mięsa dziennie. Nie jest wybredny jeśli chodzi o pożywienie – równie chętnie je suchą jak i mokrą karmę oraz surowy pokarm.

W przeszłości musiał zadowolić się tym, co otrzymywał od pasterzy z ich własnych racji żywieniowych – chlebem, mlekiem i okazjonalnym kawałkiem mięsa. Dziś zaleca się podawanie mu bogatej w białko, bezzbożowej karmy, a wielkość porcji należy dostosować do wieku, stanu zdrowia i poziomu aktywności psa, aby uniknąć nadwagi.

Pies pasterski z Szar Płaniny to rasa hodowana od niepamiętnych czasów. Nie są znane w jego przypadku praktycznie żadne choroby typowe dla rasy. Tak jak wszystkie duże psy może jednak występować u niego dysplazja stawu biodrowego. Predyspozycje do tego schorzenia aparatu ruchu można wykryć za pomocą badań genetycznych. Profesjonalni hodowcy eliminują zwierzęta z takimi tendencjami z hodowli, wykorzystując do niej tylko zdrowe osobniki.

Jak długo żyje pies pasterski z Szar Płaniny?

Średnia długość życia psów tej rasy wynosi od 11 do 13 lat, a niektóre osobniki dożywają nawet 15 roku życia.

Ojczyzną jugosłowiańskiego psa pasterskiego są okolice pasma górskiego Szar Płanina w południowo-wschodnich rejonach dawnej Jugosławii. Przez wieki miejscowi pasterze trzymali duże, silne psy do pilnowania swoich zwierząt gospodarskich.

Kwestia ich pochodzenia, to czy przodkami były europejskie psy pasterskie czy azjatyckie czworonogi, które towarzyszyły Mongołom jest do dziś sporna.

Pierwszy wzorzec rasy opracowano w 1930 roku, a dziewięć lat później rasa otrzymała nazwę „owczarek iliryjski”.

Uwaga na pomyłkę

Sarplaninac jest blisko spokrewniony z owczarkiem z Krasu – obie rasy wywodzą się od owczarka iliryjskiego. Dopiero w 1968 roku jugosłowiańskie stowarzyszenie hodowców rozdzieliło obie rasy. Do dziś jednak są do siebie łudząco podobne.

Najbardziej znanym przedstawicielem rasy jest Lex – pies byłego szefa jugosłowiańskiego rządu i późniejszego prezydenta Josipa Broza Tito.

Uratował on swojemu panu życie, wynosząc z jego biura podejrzany pakunek, który jak się później okazało zawierał ładunek wybuchowy.

W Europie od 1970 roku

W Macedonii Północnej sarplaninac jest zwierzęciem narodowym – wizerunek bohaterskiego psa pasterskiego z Szar Płaniny zdobi monetę o nominale 1 denara. Poza terytorium byłej Jugosławii rasa ta pozostawała długo nieznana, ponieważ do 1970 jej eksport był zakazany.