Socjalizacja szczeniaka: Co to znaczy? Co może zrobić opiekun?

Szczeniak wprowadza się do nowego domu, będąc w wieku minimum ośmiu tygodni. Znajduje się więc wówczas w połowie fazy socjalizacji. Teraz do Ciebie należy towarzyszenie młodemu psu na jego drodze do stania się zrównoważonym i uważnym dorosłym psem. Jak prawidłowo socjalizować szczeniaki? Podsumowaliśmy najważniejsze informacje na ten temat.

Jak długo trwa faza socjalizacji u psa?

Już od trzeciego tygodnia życia rozpoczyna się u psa tzw. faza socjalizacji. Do końca tej fazy, do około szesnastego tygodnia życia, psy nazywane są szczeniętami.

Faza socjalizacyjna może być podzielona na dwa etapy nauki: Już u hodowcy ma miejsce bardzo ważna, pierwsza wrażliwa faza. Ale również trzeci i czwarty miesiąc życia, które szczeniak będzie przeżywał z nowym opiekunem, to ważny czas, aby w pozytywny sposób przybliżyć go do jego otoczenia i innych stworzeń.

Nauka podstaw u hodowcy

Najważniejsza część wrażliwej fazy socjalizacji odbywa się między trzecim a piątym tygodniem życia. Szczenięta stają się coraz bardziej aktywne i zaczynają poznawać świat wokoło nich. W tym czasie szczenięta są zaprogramowane na pozytywny stres emocjonalny i z równą otwartością podchodzą do znajomych, jak i do zupełnie nowych przedmiotów i stworzeń. Dlatego tak ważne jest, aby w tym czasie doświadczali oni swojego otoczenia w pozytywny sposób. U szczeniąt tworzy się ich własny „obraz świata” na podstawie nowych doświadczeń zdobywanych każdego dnia i zapisywanych bodźców. Pies może powoływać się na ten obraz przez resztę swojego życia i w efekcie lepiej lub gorzej radzić sobie w nowych sytuacjach.

Pod opieką odpowiedzialnego hodowcy szczenięta w fazie socjalizacji przebywają zarówno w domu, jak i na zewnątrz. Daje im to możliwość zaznajomienia się z różnymi przedmiotami i powierzchniami. Psiaki powinny w tym czasie dokonać także pierwszych doświadczeń, takich jak np. jazda samochodem czy pozostanie samemu w pomieszczeniu.

Podczas socjalizacji szczeniąt bardzo ważne jest również, aby młode psy nabywały pozytywnych doświadczeń z dorosłymi psami. To jedyny sposób, aby nauczyły się granic w kontaktach.

Socjalizacja szczeniaka: Przybycie do nowego domu

Kiedy szczeniak w wieku ośmiu tygodni wprowadza się do nowego domu, kończy się dla niego faza całkowitej beztroski. W tym wieku, jego ciekawość i ostrożność są mniej więcej w równowadze. Teraz to od opiekuna zależy, czy da szczeniakowi szansę na dalsze doświadczenia – w jego własnym tempie i bez niepokoju.

Idealnie byłoby, gdyby przyszły opiekun miał okazję odwiedzić szczeniaka kilka razy w ciągu tych kilku tygodni przed jego wprowadzeniem się. Pozwala to na zbudowanie pierwszych więzi i nabranie trochę zaufania przez pieska – to dobre podstawy do dalszej wspólnej pracy.

Dajcie szczeniakowi kilka dni na aklimatyzację po wprowadzce. Następnie stwórz jak najbardziej zróżnicowane środowisko, dające wyłącznie pozytywne doświadczenia. Wiele z późniejszych pożądanych zachowań i nawyków psa ma swoje podstawy właśnie w tym czasie.

Najważniejsze zadania opiekuna, kiedy socjalizuje szczeniaka

Jeżeli przyjmujesz szczeniaka pod swój dach po raz pierwszy, czasami być na początku nieco przytłoczony ilością informacji i instrukcji, możliwościami lub wymaganiami wobec opiekuna.

Tylko nie bój się socjalizować swojego szczeniaka. Nie wszystko musi być zrobione lub pokazane w pierwszym tygodniu po wprowadzce pieska. Wykorzystaj to, czego szczeniak nauczył się już u hodowcy i rozwijaj te umiejętności powoli, najlepiej poprzez zabawę. Trzymaj się koniecznie zasady: Wymagaj, ale nie przesadzaj!

Poprzez zabawę i bez stresu szczenię poznaje uczucie pluskania się w wodzie.

Kilka kwestii jest niezmiernie ważnych już od pierwszego dnia:

Nauka czystości

Już od pierwszego dnia przyzwyczajaj szczeniaka do powierzchni, na której w przyszłości będzie załatwiał swoje potrzeby. W późniejszym okresie może być bardzo trudno przyzwyczaić go do załatwiania potrzeb w nowym miejscu.

Na przykład, jeśli teraz nauczy się załatwiać swoje sprawy na płytkach, może się okazać, że później – jeśli nie będzie wystarczająco szybki lub będzie bardzo podekscytowany – zawsze będzie to robił na tej powierzchni.

Zakaz gryzienia

Bardzo ważne jest również, aby na tym etapie nauczyć szczeniaka, że człowieka nie wolno podgryzać. Szczeniak powinien nauczyć się tego do 18 tygodnia życia, zarówno podczas zabawy z rodzeństwem z miotu, jak i w kontaktach z ludźmi.

Jeśli szczeniak będzie naparzał w Ciebie ząbkami podczas zabawy, zasycz lub zapiszcz i przerwij zabawę. W żadnym wypadku nie należy karać szczeniaka, gdyż może to spowodować trwałe uszkodzenie Waszej relacji.

Więcej informacji znajdziesz w artykule: „Jak oduczyć szczeniaka gryzienia?”

Jasne i niezmienne reguły

Podczas socjalizacji szczeniaka ustal zasady, które będą obowiązywały później przez cały czas. Czy pies będzie mógł wchodzić na kanapę? Jeśli nie, nie zrozumie, jeśli weźmiesz go na kanapę, żeby się przytulić, kiedy jest małym szczeniakiem, a później rozgniewasz, kiedy jako dorosły pies sam się na niej położy.

Może jest jakiś pokój, w którym nie chcesz, by pies przebywał? Może trzymasz gdzieś trującą roślinę, którą nie chcesz, by szczeniak skubał? Wyraźnie zaznacz szczeniakowi od pierwszego dnia, że ten pokój lub obszar z rośliną jest poza jego zasięgiem.

Jeszcze przed wprowadzeniem się szczeniaka do domu zastanów się, na co mu pozwolisz, a na co nie i pamiętaj o konsekwencji.

Doświadczenia z ludźmi i zwierzętami podczas socjalizacji szczeniaka

Podczas fazy socjalizacji bardzo ważne jest również, aby szczenięta poznały jak najwięcej różnych ludzi oraz innych zwierząt. Zwłaszcza w przypadku ludzi należy zaznajomić szczenię z osobami w różnym wieku i płci. W zależności od wieku, człowiek bowiem porusza się i zachowuje w bardzo różny sposób.

Wysoki mężczyzna z brodą i w kapeluszu wygląda zupełnie inaczej niż niska kobieta z długimi blond włosami. Psy, które nie poznały na przykład mężczyzn w fazie socjalizacji, zawsze pozostaną wobec nich nieco powściągliwe i ostrożne.

Szczeniak w fazie socjalizacji powinien zapoznać się z jak największą ilością różnych ludzi: mężczyznami i kobietami w każdym wieku, mężczyznami z brodą i bez, dziećmi od niemowląt po nastolatków, starszymi osobami z laskami, ludźmi z parasolami, w długich płaszczach, spódnicach, mundurach, osobami na wózkach inwalidzkich, osobami o różnych kolorach skóry itd.

Oczywiście pożytecznie jest, gdy szczenięta mają możliwość poznania także innych gatunków zwierząt. Nie ma jednak sensu zaznajamiać szczeniaka z zapachem tygrysa czy nosorożca w zoo. O wiele bardziej prawdopodobne jest, że kiedyś podczas spacerów czy wycieczek z psem spotkasz konia z jeźdźcem lub ciągnącego dorożkę czy sanie. Spróbuj zaplanować kontakt szczeniaka z koniem w zależności od Twoich możliwości i otoczenia, w którym żyjecie.

W kontaktach z innymi psami należy pamiętać, że każde negatywne spotkanie za szczeniaka kształtuje psa na całe życie. Dlatego należy szukać suwerennych dorosłych psów, które w sposób stanowczy, ale przyjazny pokażą szczeniakowi granice i w ten sposób nauczą go reguł społecznego zachowania.

Aby pies żył w harmonii z innymi gatunkami zwierząt, należy przyzwyczajać go do kontaktu z nimi już w młodym wieku.

Co jeszcze opiekun powinien pokazać swojemu szczeniakowi?

Podczas socjalizacji szczeniaka kolejnym ważnym zadaniem jego opiekuna jest przyzwyczajenie pupila do bodźców z otoczenia i przedmiotów codziennego użytku.

Wiele przedmiotów, których obecność uznajemy za oczywistą i których nawet nie zauważamy, może być dla małego szczeniaka przerażające. Dlatego z dużą dozą spokoju i cierpliwości wprowadzaj go w jak największą ilość bodźców środowiskowych. Do rzeczy, które szczeniak powinien poznać, należą między innymi samochody, place zabaw, strumienie, parasole, stoły, krzesła czy pokrywy studzienek kanalizacyjnych.

Zaznajamianie szczeniąt z przedmiotami codziennego użytku

Nawet w życiu codziennym jest wiele przedmiotów, które szczenię musi poznać. Zawsze należy najpierw sprawdzić z większej odległości, czy np. suszarka do włosów, maszynka do golenia czy odkurzacz przestraszą psiaka, czy nie. Aby oswoić szczenię z takimi przedmiotami, używaj ich jak gdyby nigdy nic przez pierwsze kilka tygodni w jego obecności, starając się pozostać wyluzowanym.

Jeśli szczeniak wykazuje strach, zwiększ jego odległość od danego urządzenia i spróbuj odwrócić jego uwagę smakołykiem lub zabawką, aż hałas zostanie przez szczenię zaakceptowany jako naturalny dźwięk w tle. Stopniowo można zmniejszać odległość.

W ten sposób rozpoznasz strach u swojego psa:

• Wzmożone ziewanie lub drapanie się
• Dyszenie
• Wyraźny niepokój
• Słaba koncentracja
• Odmowa przyjęcia smakołyków
• Drżenie
• Skomlenie, szczekanie
• Napięcie ciała

Socjalizacja szczeniąt: przedmioty pomocne w harmonijnej koegzystencji

Szczególnie w pierwszych miesiącach pobytu w nowym domu szczenię z ciekawością i bez zastanowienia eksploruje otoczenie. Chętnie będzie też brać wszystko do pyszczka i żuć. Bardzo pomocne, a przede wszystkim chroniące szczenię, może być zainstalowanie wybiegu dla szczeniąt lub transportera dla psów. Najlepiej, aby poznał te przedmioty już u hodowcy.

Transporter lub kojec nigdy nie powinny być używane jako kara za niepożądane zachowanie, ale jako pomoc w szkoleniu. Powinny być umieszczone w miejscu, w którym szczeniak może uczestniczyć w codziennym życiu opiekunów. Transporter stanowi doskonałe zabezpieczenie na wypadek, gdy opiekun musi na chwilę wyjść z pomieszczenia, by odebrać telefon lub otworzyć drzwi, a szczeniak nie powinien w tym czasie dostać się np. do jakiejś strefy tabu.

Wczesne przyzwyczajenie psa do transportera ułatwia jego późniejsze użytkowanie.

Jeśli szczeniak przyzwyczaił się do transportera i zaakceptował go jako miejsce do spania, można go również wykorzystać jako miejsce odosobnienia dla psa, na przykład podczas podróży lub w pracy. Daje on psu bezpieczeństwo znanego miejsca i można zamknąć w nim psa, jeśli to konieczne. Alternatywą są kosze dla psów lub koce, na których również można szkolić psa.

Nie wszystko naraz

Koniec okresu socjalizacji nie oznacza dla psa końca nauki. Twój szczeniak nie musi nauczyć się wszystkiego w tak niedługim przecież czasie. Wybierz te doświadczenia, które są najważniejsze dla waszego wspólnego codziennego życia i opanujcie je ze swoim szczeniakiem spokojnie, bez presji.

Po ukończeniu czwartego miesiąca życia młody pies jest wciąż otwarty na nowe doświadczenia i gotowy do nauki. Czasami nowe sytuacje wymagają nieco więcej czasu i cierpliwości z Twojej strony. Pomogą Wam wówczas relacje oparte na zaufaniu, zbudowanym w ciągu pierwszych dwóch wspólnych miesięcy.

Dalej, z takim samym opanowaniem i wytrwałością, pokazuj młodemu psu nowe przedmioty, zapoznawaj go z nowymi doświadczeniami i odświeżaj to, co już mu znane.

Dobrze jest mieć osobę kontaktową w razie pytań lub problemów z wychowaniem pupila. Warto na przykład odwiedzić z nim szkołę dla psów. Dzięki temu możesz razem ze swoim młodym psem nauczyć się podstawowych komend i utrwalić u niego skupienie uwagi na Tobie.