Ten szlachetny chart z Rosji, którego nazwa wywodzi się od rosyjskiego słowa „barsoi”, znaczącego tyle co „szybki”, należy do najstarszych ras psów i zarazem do najszybszych zwierząt lądowych na świecie. To najprawdziwszy myśliwy z krwi i kości. Wystarczająco spełniony fizycznie borzoj będzie jednak spokojnym i towarzyskim psem rodzinnym.
© Vincent / stock.adobe.com
Borzoj to elegancki chart pochodzący z Rosji, który osiąga niezwykłą prędkość na krótkich dystansach.
Zdystansowana ale spokojna postawa, jaką reprezentują na co dzień borzoje, pasuje idealnie do ich arystokratycznego wyglądu. Typowa elegancka budowa ciała charta, wyważone proporcje i harmonijne ruchy oraz długa i smukła kufa przyczyniają się do szlachetnego i dumnego wizerunku psa tej rasy.
Także wielkość borzoja robi wrażenie. W kłębie psy te osiągają wysokość do 85 cm, niektóre samce nawet do 95 cm. Pomimo tej okazałej wysokości, waga borzoja, nieustalona w standardzie rasy, wynosi zwykle od 35 do 45 kg.
Bujna i miękka szata borzoja jest jedwabista i delikatna w dotyku. Najdłuższa jest na wysokości żeber oraz na bokach. Na głowie, uszach i kończynach sierść jest natomiast krótka i przylega gładko do ciała.
Według FCI borzoj należy do chartów długowłosych (grupa 10, sekcja 1). Długa sierść charta jest lekko falowana i częściowo tworzy krótkie delikatne loczki, na przykład na barkach i zadzie.
Standard rasy dopuszcza wszelkie warianty barwne poza niebieską i czekoladową maścią. Sierść może być jednolita lub łaciata. Portki i pióro na ogonie mają zwykle jaśniejszy odcień niż barwa podstawowa.
Wiele chartów rosyjskich posiada ponadto czarną maskę, typową zwłaszcza dla osobników czarno umaszczonych. Nos i fafle powinny być zawsze koloru czarnego. Możliwie jak najciemniejsze powinny być też duże, migdałowate oczy borzoja.
Nie dziwi więc fakt, że fascynujący wygląd borzoja stanowi lubiany motyw w sztuce. Liczne obrazy, rzeźby ceramiczne, porcelanowe czy wykonane z brązu (na przykład autorstwa Marcela Debuta z 1890 r. lub Georges’a Gardeta z 1880 r.) przedstawiają psy właśnie tej rasy. Chart rosyjski został uwieczniony również w dziele pisarza Lwa Tołstoja „Wojna i pokój”.
© Azaliya (Elya Vatel) / stock.adobe.com
Prawdziwy pies myśliwski i urodzony sprinter jako spokojny pies rodzinny? Jak żadnej innej rasie rosyjskiemu borzojowi udaje się połączyć ze sobą te sprzeczności w harmonijną całość.
W jednej chwili drepcze spokojnie przy nodze swojego pana, a w następnej biegnie pędem za potencjalną zdobyczą. W związku z tym konieczne jest wypracowanie bezwzględnego posłuszeństwa i reagowania na przywoływanie u psów tej rasy.
Dzięki towarzyskiej osobowości i przyjaznemu wobec ludzi charakterowi borzoje na szczęście pozwalają się bezproblemowo wychować. Pomimo silnie rozwiniętego instynktu łowieckiego i dużej pewności siebie psy tej rasy uchodzą za pojętne, wierne i zrównoważone.
Tak samo jak długie dystanse pokonywane sprintem kochają one wygodną kanapę, gdzie po wysiłku fizycznym mogą odpocząć w pobliżu zaufanego człowieka. Energiczny łowca w zaciszu domowym staje się potulnym towarzyszem, emanującym spokojem i opanowaniem.
Nawet jeśli borzoje posiadają najlepsze warunki na psy rodzinne i w większości są elastyczne, posłuszne i inteligentne, mają one jednocześnie naturę charta i psa myśliwskiego z ogromną potrzebą ruchu i angażujących zajęć – półtorej godziny ruchu dziennie to absolutne minimum.
Wyłącznie wówczas, gdy pies będzie mógł się należycie wyżyć, jego pozytywne cechy usposobienia pozwolą się zobaczyć w pełnej krasie. Jeśli chcesz trzymać tego rosyjskiego charta jako psa rodzinnego, musisz mieć na uwadze, że wymaga on regularnego wybiegu. Musi biegać swobodnie, w swoim tempie. Zwykłe spacerki na smyczy nie zadowolą borzoja!
Pies, który może dużo biegać i wyładować swoją energię podczas polowania, coursingu lub na torze wyścigowym, będzie również znacznie bardziej otwarty na ćwiczenia z zakresu posłuszeństwa. Kiedy borzoj czuje się rozumiany przez swojego człowieka i jego potrzeby są należycie zaspokajane, zrobi wszystko, co w jego mocy, by uszczęśliwić opiekuna.
Borzoje to niezwykle wierne, przyjazne i blisko związane ze swoją rodziną zwierzęta. Wobec obcych są natomiast nieufne, przy czym nie są ani zbyt bojaźliwe, ani agresywne czy dominujące.
Opiekun znający podstawy wychowania psa nie powinien mieć z wychowaniem i socjalizacją borzoja najmniejszych problemów.
Jak wszystkich ras, także borzoja dotyczy zasada: Im wcześniej zostanie zsocjalizowany i będzie poznawał różnych ludzi, zwierzęta i otoczenie, tym mniejszy lęk będą wzbudzały w nim później wszelkie zmiany, nowe sytuacje i znajomości.
Jak najwcześniej borzoj powinien poznać inne czworonogi w różnym wieku i wszelkich rozmiarów, ponieważ generalnie psy tej rasy uchodzą za dość konfliktowe względem innych zwierząt. Jeśli jednak będą one wychowywać się blisko innych psów, nie powinny wykazywać problemów związanych z dominacją w wieku dorosłym.
Im więcej przed zakupem wiesz o wymarzonej rasie, tym łatwiej będzie Ci zorganizować Wasze wspólne życie. Bardzo ważne jest, by zawczasu zapoznać się z wymaganiami odnośnie żywienia danej rasy. Optymalnie zbilansowana dieta w dużej mierze przyczynia się do dobrego samopoczucia i ogólnego stanu zdrowia psa.
Jak wszystkie psy borzoje są przede wszystkim mięsożerne. Karma dla borzoja powinna więc składać się w większości z białka, jednak powinna zawierać również inne wartościowe składniki – przede wszystkim warzywa oraz dodatki w postaci niewielkich ilości ryżu, ziemniaków czy makaronu. Zbóż, zwierzęcych i roślinnych produktów ubocznych oraz cukru należy z kolei unikać.
Aby zaopatrzyć psa we wszystkie niezbędne składniki odżywcze, trzeba dobrze poznać jego zapotrzebowanie. Optymalne porcje i ilości składników odżywczych zależne są także od indywidualnych czynników, takich jak wiek, waga, wielkość, płeć i poziom aktywności fizycznej.
Jak wiele dużych ras, borzoj jest bardziej narażony na skręt żołądka. Aby maksymalnie zminimalizować ryzyko, trzeba zawsze pozwolić psu po posiłku odpocząć. Zrezygnuj ze spaceru z psem bezpośrednio po podaniu mu karmy i nie zmuszaj go do żadnych aktywności.
Najlepiej nakarm pupila po wysiłku. Zaleca się również podzielenie dziennej racji posiłku borzoja na kilka mniejszych porcji.
Na prawidłowe utrzymanie charta rosyjskiego składa się nie tylko aktywność fizyczna i umysłowa oraz zdrowe żywienie, lecz również odpowiednia pielęgnacja. Długa, delikatna sierść borzoja powinna być regularnie szczotkowana.
Po szczotkę najlepiej sięgać codziennie, ewentualnie co dwa dni.
Regularnie kontrolowane i czyszczone powinny być także oczy, uszy, pazury i zęby borzoja. Dzięki temu utrzymasz go w doskonałej kondycji i zdrowiu.
Zasadniczo borzoje uważane są za zdrowe, wytrzymałe psy. Niemniej mogą wystąpić u nich pewne choroby typowe dla rasy, w tym metaboliczne choroby kości i dziedziczne choroby oczu, takie jak postępujący zanik siatkówki (PRA). Zwierzęta dotknięte tymi schorzeniami powinny być wykluczone z hodowli.
Ponadto częściej obserwuje się u nich niedoczynność tarczycy oraz problemy sercowe, takie jak arytmie komorowe i kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM).
Średnia długość życia zdrowego borzoja, hodowanego zgodnie z wymaganiami rasy, wynosi od 10 do 12 lat.
Korzenie rasy sięgają daleko wstecz. Analizy genetyczne, prowadzone przez Heidi Parker w 2017, dowodzą pokrewieństwu rosyjskiego borzoja z rasą greyhound i wilczarzem irlandzkim. Te stare europejskie charty hodowane były już przed tysiącami lat przez Celtów.
W swojej ojczyźnie – Rosji borzoje pojawiły się i rozprzestrzeniły najpóźniej w XIII lub XV wieku. Książęta i carowie zabierali te szybkie psy na polowania na lisy, wilki , zające, a nawet na większą dziką zwierzynę. Ponieważ nie istniała wówczas jeszcze precyzyjna broń dalekosiężna, myśliwi byli zdani na umiejętności swoich chartów. Psy miały za zadanie gonić zwierzynę i tak nią pokierować, by znalazła się na tyle blisko koni jeźdźców, by ci mogli ją pochwycić.
Posiadacze borzojów nie cenili ich jednak tylko ze względu na ich umiejętności łowieckie, lecz także delikatną i wierną naturę, która czyniła z psów tej rasy posłusznych i niezawodnych kompanów nie tylko podczas polowania, ale i w życiu prywatnym.
Książęta i carowie hodowali borzoje w wielkich psiarniach, mieszczących po 500 psów. Istota rasy rozwinęła się być może znacznie później, jednak już za ich czasów hodowla prowadzona była systematycznie i profesjonalnie. Ujednolicony typ rasy jeszcze wtedy nie istniał.
Rozwinął się dopiero pod koniec XIX wieku, kiedy wszystkie typy zostały przypisane do danej rasy, a charakter i wygląd opisane w jej obrębie. Dzisiejszy borzoj powstał z około dziesięciu wcześniejszych odmian.
Do rewolucji rosyjskiej borzoj był „narodową rasą” Rosjan, jednak wybuch powstania utrudnił znacznie jej hodowanie. W innych krajach europejskich rasa ta rozwijała się z kolei coraz bardziej i na dobre zadamawiała się na coraz większym terenie.
Rasa spopularyzowała się i rozwijała się szczególnie mocno w Anglii, a w 1956 roku została oficjalnie uznana za samodzielną przez Międzynarodową Federację Kynologiczną (FCI).
Profesjonalny, poważnie traktujący swoje zadanie hodowca nie sprzeda Ci swojego szczeniaka ot tak. Będzie chciał z Tobą porozmawiać, by upewnić się, że jesteś dobrym kandydatem na opiekuna dla borzoja. Zastanów się, dlaczego pies tej właśnie rasy ma być Twoim kompanem.
Osoby, które interesują się tą fascynującą rasą psów wyłącznie ze względu na prestiż i nie mają pojęcia, ile uwagi, ruchu i przestrzeni potrzebuje ten duży chart, nie powinny być zaskoczone, jeśli hodowca odradzi im zakup szczeniaka.
Możesz przygotować się na rozmowę z hodowcą, odpowiadając na wypunktowane niżej pytania. Powinny one pomoc także Tobie w podjęciu ostatecznej decyzji i przemyśleniu wyboru właśnie tej rasy.
Zachęcamy do lektury artykułu o podstawowym wyposażeniu dla szczenięcia.
© Svetlana / stock.adobe.com
Dziś borzoje należą do raczej rzadko spotykanych ras, jednak w wielu krajach wciąż znaleźć można ich oddanych miłośników, którzy cenią je zarówno jako psy myśliwskie i pościgowe, jak i rodzinne.
Poza ustandaryzowanymi cechami wyglądu i charakteru hodowcy przywiązują dużą uwagę do utrzymania dobrego zdrowia borzoja. Dbają o to, by do rozrodu wybierane były najzdrowsze, nieobciążone genetycznie osobniki. Jeśli chcesz przygarnąć charta rosyjskiego, rozejrzyj się koniecznie za zrzeszonym w organizacji dachowej, profesjonalnym hodowcą, skupionym w swojej działalności na jednej rasie.
W poszukiwaniach profesjonalnego hodowcy mogą pomóc narodowe organizacje hodowlane lub kynologiczne organizacje międzynarodowe, posiadające listy regularnie kontrolowanych zrzeszonych hodowli. Podstawowym wymaganiem powinny być dokumenty rodowodowe szczenięcia sygnowane logiem FCI.
Jednak nawet takim hodowlom nie należy zawierzać bezwzględnie. Ważne jest również, by poznać hodowcę osobiście i na własne oczy przekonać się, jakie warunki panują w hodowli.
Poniżej zamieszczamy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące charta rosyjskiego:
Borzoj nie wykazuje żadnych ekstremalnych cech fizycznych, takich jak skrócony pysk, karłowatość lub brak sierści, dlatego nie jest uznawany za rasę potencjalnie skazaną na cierpienie.
Jeśli chcesz kupić borzoja z rodowodem, musisz liczyć się z wydatkiem sięgającym nawet 15000 złotych.
Zasadniczo rasa ta uważana jest za wytrzymałą, jednak mogą pojawiać się u niej schorzenia dziedziczne, takie jak choroby oczu, kości czy serca.
Za sprawą swojej smukłej budowy i długich nóg chart rosyjski jest wyśmienitym sprinterem, biegającym z prędkością niemal 60 km/h.
Borzoj nazywany jest również chartem rosyjskim. Został wyhodowany do polowania na biegające zwierzęta. W związku z tym może się zdarzyć, że będzie traktował koty jako zdobycz. Jeśli ma być trzymany razem z kotami, należy je odpowiednio wcześnie przyzwyczaić do siebie. Wówczas możliwe jest ich harmonijne współżycie.
Ze względu na swój instynkt myśliwski i niezależność, borzoj nie jest najlepszym wyborem dla początkujących. Wymaga odpowiedniego, pełnego wyczucia wychowania i odpowiedniej wiedzy.
Borzoj to pełen wdzięku, fascynujący pies, który ma dwa oblicza: Zwinnego, niezależnego myśliwego i spokojnego psa domowego. Jeśli szukasz energicznego czworonoga, który uwielbia biegać, jest przyjazny i buduje bliską więź ze swoim opiekunem, chart rosyjski będzie dla Ciebie właściwym wyborem.
| Cechy szczególne: | Borzoj, zwany również chartem rosyjskim, jest szybkim sprinterem z silnie rozwiniętym instynktem łowieckim. |
| Charakter: | sympatyczny, spokojny, przywiązany do człowieka, czujny |
| Wysokość w kłębie: | psy: 75–85 cm suki: 68–78 cm |
| Waga: | nieokreślona, zazwyczaj 35–45 kg |
| Sierść: | długa, aksamitna, falista lub lekko kręcona, jednobarwna lub łaciata, dopuszczalne wszystkie umaszczenia oprócz niebieskiego i brązowego |
| Pielęgnacja sierści: | wymagająca |
| Aktywność: | potrzebuje dużej ilości zajęć i ruchu |
| Pies dla początkujących: | raczej nie |
| Szczekanie: | sporadyczne |
| Długość życia: | do 12 lat |
| Typowe choroby: | niedoczynność tarczycy, postępujący zanik siatkówki (PRA), kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM) |
| Cena: | od 4000 do 15000 zł |
| Grupa FCI: | 10. Charty |
| Potrzeba ruchu: | duża |
| Pochodzenie: | Rosja |
Zespół redakcyjny zooplus tworzą eksperci i redaktorzy z wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie hodowli zwierząt: Luisa ze swoim białym owczarkiem szwajcarskim Elyosem, Laura, Julio oraz Florian. Wraz z dużą siecią ekspertów ds. zwierząt pracują nad tym, aby Magazyn zooplus był zaufanym źródłem informacji dla wszystkich opiekunów i miłośników zwierząt. Celem zespołu jest dostarczanie ekscytującej wiedzy o zwierzętach oraz istotnych informacji na temat właściwej opieki nad nimi.
