Leiszmanioza u psów: Objawy, leczenie i profilaktyka
Leiszmanioza u psów jest poważną chorobą pasożytniczą, przenoszoną przez ukąszenie zarażonych nią much piaskowych. Jest szeroko rozpowszechniona w wielu ciepłych i wilgotnych regionach świata, zwłaszcza w basenie Morza Śródziemnego, i może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Dowiedz się wszystkiego, co warto wiedzieć o zakażeniu, objawach, profilaktyce i leczeniu leiszmaniozy u psów.

© Tanya Breeze / stock.adobe.com
Lato to sezon na krwiopijcze owady latające, które są nie tylko uciążliwe dla czworonogów, ale mogą również przenosić groźne choroby, takie jak leiszmanioza.
Spis treści
- Czy leiszmanioza u psów jest niebezpieczna?
- Objawy: Jak rozpoznać leiszmaniozę u psa?
- Diagnoza: Jak wykrywamy leiszmaniozę u psów?
- Leczenie: Jakie metody leczenia są dostępne?
- Transmisja: Jak psy zarażają się leiszmaniozą?
- Rokowania: Czy leiszmanioza u psów jest uleczalna?
- Profilaktyka: Jak można uchronić psa przed leiszmaniozą?
Czy leiszmanioza u psów jest niebezpieczna?
Niestety leiszmanioza jest poważną chorobą, która nieleczona prowadzi do śmierci w ciągu dwunastu miesięcy.
Im wcześniej infekcja zostanie wykryta, tym lepsze są rokowania, ale nie jest możliwe jej całkowite wyleczenie. Jednak dzięki zastosowaniu odpowiedniej (trwającej całe życie) terapii, pies może wieść długie i szczęśliwe życie.
Objawy: Jak rozpoznać leiszmaniozę u psa?
Podstępność leiszmaniozy u psów polega na długim okresie inkubacji. Pierwsze objawy choroby mogą pojawić się dopiero po kilku latach od zakażenia patogenem Leishmania infantum. Ponadto, istnieje wiele szczepów Leishmania, które prowadzą do wystąpienia różnych objawów chorobowych i obrazów klinicznych.
Jak objawia się leiszmanioza u psów?
Leiszmaniozę można podzielić na stadium początkowe i końcowe (zwane również zaawansowanym).
W początkowym stadium psy często wykazują niespecyficzne objawy, takie jak:
- zmęczenie
- utrata apetytu oraz utrata wagi
- gorączka (okresowa)
- łuszcząca się skóra (przede wszystkim na uszach i wokół oczu)
- wypadanie sierści
W końcowym stadium leiszmaniozy mogą wystąpić powikłania, które komplikują przebieg choroby:
- uszkodzenia oczu
- niewydolność nerek
- zapalenie stawów
- biegunka
Czy leiszmanioza jest bolesna?
Leiszmanioza u psów może powodować dolegliwości bólowe, ale ich nasilenie zależy od stopnia zaawansowania i postaci choroby.

Diagnoza: Jak wykrywamy leiszmaniozę u psów?
Powodzenie leczenia leiszmaniozy u psów zależy w głównej mierze od szybkiego rozpoznania choroby. Zatem jeśli u naszego psa zauważymy powyższe objawy, jak najszybciej skonsultujmy się z lekarzem weterynarii.
Jeżeli po klinicznym badaniu ogólnym i szczegółowym wywiadzie z opiekunem, lekarz weterynarii będzie podejrzewał leiszmaniozę, wykona badanie krwi w celu wykrycia odpowiedzialnego za nią patogenu.
Ważne: Zwierzęta, które zostały przywiezione z krajów południowych powinny zostać profilaktycznie zbadane w kierunku leiszmaniozy. Dzięki temu możliwe jest wczesne rozpoznanie i leczenie ewentualnej infekcji.
Leczenie: Jakie metody leczenia są dostępne?
Po zdiagnozowaniu leiszmaniozy u psa przez lekarza weterynarii, należy wdrożyć leczenie najszybciej jak jest to możliwe. Terapia tej dolegliwości polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów poprzez wzmacnianie mechanizmów obronnych organizmu lub hamowanie rozwoju patogenów.
Jakie leki pomagają zwalczyć leiszmaniozę?
Niestety żaden z dostępnych leków nie prowadzi do całkowitego wyleczenia leiszmaniozy. Dożywotnia terapia odpowiednimi substancjami czynnymi jest więc niezbędna i może generować odpowiednio wysokie koszty.
Ile kosztuje leczenie leiszmaniozy?
Co prawda same lekarstwa nie są szczególnie drogie, ale trzeba je podawać przez całe życie psa.
Jakie objawy niepożądane mogą się pojawić?
Równie nieuniknione są także liczne skutki uboczne, z którymi wiąże się leczenie farmakologiczne.
Do najbardziej znanych leków w leczeniu leiszmaniozy u psów i najczęstszych działań niepożądanych zaliczamy:
Lek | Częste działania niepożądane |
Glucantime | dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, bolesny obrzęk w miejscu podania |
Miltefozyna | dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego |
Allopurynol | kamica moczowa (urolithiasis) |
Właściwe żywienie: Jaka dieta będzie odpowiednia dla psów cierpiących na leiszmaniozę?
Lekarz weterynarii zaleci ponadto zmianę diety. Na przykład w przypadku leczenia substancją czynną w postaci allopurynolu, zaleca się stosowanie diety niskobiałkowej.
Uwaga: Odpowiednia dietetyczna karma może wspierać naturalne funkcje obronne organizmu naszego psa, ale nie wyleczy ani nie zapobiegnie powstaniu samej dolegliwości. Żywienie psa należy zawsze skonsultować z lekarzem weterynarii. Karmy specjalnego przeznaczenia znajdziemy w sklepie internetowym zooplus.
Czego nie powinien jeść pies chory na leiszmaniozę?
Jeśli nasz pupil cierpi na leiszmaniozę, nie powinien jeść pokarmów bogatych w puryny (np. podrobów – wątroby czy nerek). Mogą one bowiem obciążać nerki, które są już osłabione przez chorobę. Zaleca się również wybieranie karmy o niskiej zawartości soli i tłuszczu.
Transmisja: Jak psy zarażają się leiszmaniozą?
Za leiszmaniozę u psów odpowiedzialne są pierwotniaki Leishmania infantum. Z reguły są one przenoszone przez ukąszenie muchy piaskowej lub owadów z rodziny ćmiankowatych. Występują głównie w rejonie Morza Śródziemnego – zwłaszcza w Hiszpanii, południowej Francji, Włoszech, Grecji i Turcji, jednak ze względu na zmiany klimatyczne, mucha piaskowa dotarła również do regionów nietypowych dla jej występowania. Zakażone owady wykryto już w Szwajcarii i Badenii-Wirtembergii.
Przeczytaj także: Pozostałe choroby basenu Morza Śródziemnego u psów
Rozprzestrzenianie się pierwotniaków wśród psów
Po zakażeniu, Leishmania zagnieżdża się w komórkach tkanek (makrofagach), gdzie namnaża się i stopniowo atakuje węzły chłonne, śledzionę, szpik kostny, wątrobę i pozostałe narządy zwierzęcia.
Inne drogi zakażenia
Leiszmaniozą można zarazić się również w wyniku transfuzji krwi lub kontaktu z zainfekowanym zwierzęciem. Jest to jednak możliwe tylko wówczas, gdy pies ma otwartą zmianę skórną, która miała bezpośredni kontakt ze zmianami u chorego psa.
Czy człowiek może zarazić się leiszmaniozą od psa?
Uwaga: Leiszmaniozą może zarazić się również człowiek – zarówno w wyniku ukąszenia owada, jak i kontaktu ze swoim zainfekowanym zwierzęciem. Choroba ta jest szczególnie groźna dla małych dzieci poniżej drugiego roku życia oraz osoby z osłabionym układem odpornościowym.

Rokowania: Czy leiszmanioza u psów jest uleczalna?
Niestety psa zarażonego leiszmaniozą nie można wyleczyć. Terapia będzie więc polegała na łagodzeniu objawów, dzięki czemu pies będzie mógł żyć jeszcze wiele lat.
Długość życia: Jak długo może żyć pies z leiszmaniozą?
Psy chore na tę dolegliwość mogą dożyć sędziwego wieku, pod warunkiem, że zostanie wcześnie rozpoznana i leczona. Jednak w jej przebiegu często dochodzi do zapalenia nerek, co z kolei może prowadzić do ich niewydolności. Dlatego dotknięte nią psy umierają zazwyczaj w ciągu dwunastu miesięcy.
Regularne kontrole weterynaryjne są ważne, aby monitorować stan zdrowia psa i w razie potrzeby wprowadzać stosowane modyfikacje w leczeniu.
Kiedy chorego psa należy poddać eutanazji?
Decyzja o uśpieniu psa jest trudna do podjęcia dla każdego opiekuna. Jednak, jeśli pomimo leczenia leiszmanioza poważnie upośledza jakość życia psa i odczuwa on silny ból, należy omówić taką ewentualność z lekarzem weterynarii.
Profilaktyka: Jak można uchronić psa przed leiszmaniozą?
Wybierając się w podróż w rejony, w których występują muchy piaskowe, należy zadbać o ochronę przeciwko ich ukąszeniom. Na rynku dostępnych jest wiele różnych preparatów. Przy zakupie należy zwrócić uwagę na działanie odstraszające (repelentne) wobec komarów.
Ponieważ muchy piaskowe są aktywne zwłaszcza o zmierzchu, warto również zabezpieczyć kwatery, w których przebywamy moskitierami. Nie jest to może najbardziej praktyczne rozwiązanie, ale ma dużą zaletę: Chroni także nas.
Szczepienie przeciwko leiszmaniozie u psów
Szczepionka zapobiegająca zakażeniu Leishmanią niestety nie została dotychczas opracowana, ale w 2011 roku zatwierdzono preparat, który znacznie zmniejsza ryzyko aktywnej infekcji i rozwoju leiszmaniozy.
Szczepienie to należy do szczepień dodatkowych i powinno być podawane tylko tym psom, które regularnie podróżują w regiony występowania much piaskowych, lub które mieszkają tam na stałe.
Kiedy można zaszczepić psa przeciwko leiszmaniozie?
Przed podaniem preparatu lekarz weterynarii musi jednak wykluczyć niewykryte wcześniej zakażenie Leishmanią. Jeśli wynik badania krwi będzie negatywny, można podać pierwsze szczepienie. Kolejne dawki należy podać dwukrotnie w odstępach trzytygodniowych oraz odświeżać szczepienie raz w roku.
Jaki jest koszt szczepionki?
Koszt szczepienia psów przeciwko leiszmaniozie może się różnić w zależności od gabinetu weterynaryjnego i zastosowanego preparatu, ale wynosi około 250 złotych.