Kastracja chemiczna dla psów: Działanie, ryzyko i koszty
Wynalezienie kastracji chemicznej dla psów i związana z tym tymczasowa bezpłodność za sprawą podskórnego implantu hormonalnego zrewolucjonizowało medycynę weterynaryjną. Poniżej wyjaśniamy dokładnie, w jaki sposób wpływa on na zmianę zachowania seksualnego czworonogów i jakie skutki uboczne jego zastosowania mogą wystąpić.

© Dogs / stock.adobe.com
Lekarz weterynarii umieszcza implant kastracyjny w podobny sposób jak czip.
Spis treści
- Jak działa implant kastracyjny dla psa?
- Początek działania: Kiedy implant kastracyjny zaczyna działać?
- Czy implant kastracyjny sprawia, że pies jest spokojniejszy?
- Zalety i wady: Jakie są skutki uboczne kastracji chemicznej dla psów?
- Kiedy zastosowanie kastracji chemicznej dla psów jest zasadne, a kiedy nie?
- Koszty: Ile kosztuje implant kastracyjny dla psa?
- Podsumowanie: Co jest lepsze – kastracja chirurgiczna czy chemiczna?
Jak działa implant kastracyjny dla psa?
Implant Suprelorin o wymiarach 2,3 x 12 milimetrów (zwany również czipem kastracyjnym lub czipem hormonalnym) umożliwia tymczasową kastrację u psów.
Po umieszczeniu przez lekarza weterynarii implantu między łopatkami zwierzęcia, zawarta w nim substancja czynna zwana desloreliną (analog GnRH) powoduje chemiczną kastrację.
Antykoncepcyjna hormonalna
Substancja ta, podawana w małych ilościach przez dłuższy czas, naśladuje hormon GnRH (hormon uwalniający gonadotropiny), który jest naturalnie wytwarzany przez podwzgórze (część międzymózgowia).
Skutkiem tego jest zahamowanie działania substancji przekaźnikowych, niezbędnych do produkcji hormonu płciowego testosteronu. Ponadto zmniejszona zostaje również aktywność gruczołów płciowych (u samców są to jądra). Wszczepienie implantu hormonalnego służy więc również antykoncepcji.

Początek działania: Kiedy implant kastracyjny zaczyna działać?
Z reguły pełne działanie implantu kastracyjnego u psów rozpoczyna się około czterech do sześciu tygodni po jego wszczepieniu. Po tym czasie jądra przestają produkować plemniki i zmniejszają swój rozmiar.
W najądrzach mogą jednak nadal znajdować się plemniki. Dlatego niepłodności można spodziewać się dopiero po około sześciu do ośmiu tygodniach. W tym momencie pies nie będzie już przejawiał żadnych wyraźnych zachowań seksualnych.
Czas działania: Jak często należy wymieniać implant kastracyjny u psa?
Obecnie na rynku dostępne są dwa preparaty, które przewidują różny czas działania. Preparat o zawartości substancji czynnej wynoszącej 4,7 mg umożliwia kastrację chemiczną przez sześć miesięcy, a preparat o zawartości 9,4 mg działa przez dwanaście miesięcy od podania. Dokładny czas działania zależy jednak również od indywidualnych czynników, takich jak chociażby wielkość psa.
Czy implant kastracyjny sprawia, że pies jest spokojniejszy?
Wielu opiekunów psów ma nadzieję, że wszczepienie czipa psu sprawi, że stanie się on spokojniejszy i bardziej podatny na szkolenie. Jednak wiele niepożądanych zachowań, takich jak silny instynkt łowiecki czy terytorialny nie wynika z działania hormonów płciowych.
Jeśli uważamy, że określone zachowania naszego pupila są niepokojące, nie powinnyśmy liczyć na implant hormonalny, ale raczej zastanowić się, co za nimi stoi i spróbować je wyeliminować za sprawą odpowiedniego i konsekwentnego treningu.
Zalety i wady: Jakie są skutki uboczne kastracji chemicznej dla psów?
Pomimo wielu zalet, istnieje także kilka zagrożeń, które należy wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o zastosowaniu tej metody antykoncepcji. Ponieważ kastracja chemiczna jest tymczasowa, ewentualne skutki uboczne wszczepienia implantu kastracyjnego również są przejściowe.
Poniżej zamieszczamy najważniejsze zalety i wady implantów kastracyjnych.
Zalety implantów hormonalnych dla psów
- Możemy wypróbować ich działanie na naszym pupilu, nie ryzykując wystąpienia poważnych uszkodzeń (kastracja próbna).
- Implant możemy używać tak często, jak chcemy.
- Jego wszczepienie jest bardzo proste i bezbolesne.
- Nie ma konieczności stosowania znieczulenia ogólnego, które wiąże się z dodatkowym ryzykiem.
Wady implantów hormonalnych dla psów
- Miejsce wszczepienia może puchnąć i być zaczerwienione.
- Czasami w wyniku ich zastosowania mogą pojawić się działania niepożądane, takie jak wypadanie sierści, zmiany w sierści, zachowaniu (np. agresja lub strach) oraz nietrzymanie moczu.
- Substancja czynna może także zwiększać apetyt u czworonoga i tym samym prowadzić do przyrostu wagi.
- W rzadkich przypadkach implant kastracyjny może okazać się nieskuteczny, zwłaszcza jeśli nie znajdzie się pod skórą, ale w tkance tłuszczowej.
- Preparaty te nie są odpowiednie dla psów ważących mniej niż dziesięć kilogramów i więcej niż czterdzieści kilogramów – ich działanie może się wówczas skrócić lub wydłużyć.
Kiedy zastosowanie kastracji chemicznej dla psów jest zasadne, a kiedy nie?
Implant hormonalny może być przydatny w różnych sytuacjach. Sprawdza się szczególnie w przypadku, gdy zależy nam na efekcie czasowej bezpłodności i szukamy alternatywy dla kastracji chirurgicznej, która niesie ze sobą pewne ryzyko dla zdrowia ze względu na konieczność zastosowania narkozy i która jest nie jest zalecana zwłaszcza w przypadku starszych psów.
Implanty kastracyjne mogą być stosowane również w ramach profilaktyki zdrowotnej, na przykład do krótkotrwałego leczenia powiększonej prostaty u psich seniorów.
Kiedy nie należy stosować implantów hormonalnych u psów?
Stosowanie czipa hormonalnego nie jest jednak zalecane we wszystkich przypadkach. Nie jest dobrym rozwiązaniem na przykład, jeśli pies ma poważne problemy zdrowotne, takie jak nowotwór jąder lub jeśli wskazana jest trwała bezpłodność, a także u zwierząt hodowlanych, bardzo młodych osobników przed osiągnięciem dojrzałości płciowej lub tych, u których zdiagnozowano alergię na materiały, z których wykonane są implanty.
Podkreślenia wymaga fakt, że decyzja o kastracji chemicznej powinna być zawsze podejmowana indywidualnie i w porozumieniu z lekarzem weterynarii. Chociaż implant zapewnia elastyczną i odwracalną możliwość kontrolowania reprodukcji, nie jest najlepszym rozwiązaniem dla każdego psa i w każdej sytuacji.
Ważne: Podobnie jak standardowa kastracja, implant kastracyjny jest ingerencją w organizm zwierzęcia i jego zastosowanie jest decyzją, której nie należy podejmować lekkomyślnie. Kastracja nie powinna być przeprowadzana bez uzasadnionego powodu i powinna odbyć się wyłącznie ze wskazań medycznych. W każdym przypadku zasięgnijmy porady lekarza weterynarii na temat jej zasadności i ewentualnych rozwiązań alternatywnych.
Kiedy stosuje się implant kastracyjny dla psów?
Lekarze weterynarii zazwyczaj stosują implanty hormonalne u psów powyżej siódmego miesiąca życia. Jeśli u zwierzęcia efekt jego działania zacznie się powoli osłabiać, należy zdecydować, czy chcemy go odnowić, czy też poddać psa zabiegowi chirurgicznej kastracji.
Zaletą w tym przypadku jest fakt, że jądra są wówczas mniejsze, a co za tym idzie łatwiejsze do usunięcia przez specjalistę. Jeśli natomiast będziemy czekać zbyt długo, jądra ponownie powiększą się, a pies może cierpieć z powodu wahań hormonów.
Koszty: Ile kosztuje implant kastracyjny dla psa?
Koszty kastracji psa różnią się w zależności od czynników takich jak waga zwierzęcia czy lokalizacja gabinetu weterynaryjnego i wynoszą od 200 do 1000 złotych. Mówimy tutaj o samym zabiegu, do którego należy doliczyć wydatki związane z badaniami wstępnymi i kontrolnymi, znieczuleniem oraz lekami.
Z kolei koszt kastracji chemicznej u psów wynosi około 200–500 złotych, ale trzeba ją powtarzać co 6 do 12 miesięcy.
Podsumowanie: Co jest lepsze – kastracja chirurgiczna czy chemiczna?
Implant kastracyjny ma kilka zalet: Niezdolność do zapłodnienia jest jedynie tymczasowa, dzięki czemu możliwa jest kastracja próbna. Ponadto wszczepienie implantu jest stosunkowo bezpieczne i rzadko wiąże się z wystąpieniem niepożądanych skutków ubocznych. Kastracja chirurgiczna jest z kolei trwała i nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi kosztami dla opiekuna. Decyzję o wyborze metody kastracji, która będzie odpowiednia w przypadku naszego podopiecznego na dany moment, najlepiej jest podjąć wspólnie z lekarzem weterynarii.