Roztocza u psów

Roztocza to uciążliwe pasożyty, czyhające na Twojego psa w wielu miejscach. Ich drogi transmisji i objawy chorobowe, jakie wywołują, różnią się w zależności od gatunku. Co prawda roztocza u psów nie przenoszą żadnych chorób, tak jak kleszcze, ale mogą wywoływać kłopotliwe dolegliwości.

Jakie rodzaje roztoczy u psów wyróżniamy?

Istnieje wiele gatunków roztoczy, które mogą zaatakować psa i skutecznie uprzykrzyć mu życie. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:

Swędzik jesienny (Trombicula autumnalis)

Swędzik jesienny jest pasożytem wielkości główki od szpilki, rzucającym się w oczy przede wszystkim ze względu na swój pomarańczowo-czerwony kolor. Na obszarach endemicznych występuje głównie latem i jesienią i czai się w trawie, czekając na swojego żywiciela.

Stadia rozwoju tego pasożyta obejmują jajo, larwę, nimfę oraz dorosłe roztocze. Dorosłe roztocza żywią się materiałem roślinnym, ale ich larwy do przeżycia potrzebują płynu limfatycznego zwierzęcia-gospodarza.

W przypadku psów, larwy najczęściej występują na łapach między palcami, na brzuchu i na głowie. U wrażliwych zwierząt ugryzienie larwy powoduje reakcję alergiczną, objawiającą się silnym świądem, a nawet poważnymi podrażnieniami skóry, które mogą utrzymywać się również po wyeliminowaniu pasożyta.

Świerzbowiec uszny (Otodectes cynotis)

Roztocza uszne to bardzo wyspecjalizowane pasożyty, bytujące w zewnętrznym przewodzie słuchowym, rzadziej na skórze wokół ucha. Typowym objawem inwazji świerzbowca usznego jest silny świąd, z towarzyszącym mu stanem zapalnym w uszach oraz brązowo-czarną, kruchą wydzieliną, przypominającą fusy z kawy.

Drapieżne roztocza (Cheyletiella)

Drapieżne roztocza są bardzo zaraźliwe – ich gospodarzami mogą być psy, koty, króliki, a nawet ludzie.

Ich cykl rozwojowy odbywa się na zwierzęciu. Przenoszą się w wyniku bezpośredniego kontaktu z zainfekowanym zwierzęciem, ale możliwe jest również „złapanie” ich poprzez skażone środowisko lub przedmioty.

Drapieżne roztocza żyją na powierzchni skóry psa, przemieszczają się między włosami i żywią płynami tkankowymi, powodując świąd o różnym nasileniu.

Ponadto, charakterystyczne w przypadku inwazji tych pasożytów są małe, suche łuski, znajdujące się głównie na grzbiecie psa. Swoją drogą, same roztocza wyglądają bardzo podobnie do łusek.

Drapieżne roztocza wykrywa się, pobierając próbki chorobowo zmienionej skóry za pomocą skalpela lub pasków samoprzylepnych i badając je pod mikroskopem.

Świerzbowiec drążący (Sarcoptes scabiei var. canis)

Świerzbowiec drążący występuje głównie u psów, ale również u lisów i kun. Przenosi się w wyniku bezpośredniego kontaktu z innymi zainfekowanymi zwierzętami lub pośrednio przez środowisko. Świerzbowce drążące są wyjątkowo zakaźne.

Jak sama nazwa wskazuje, samica tego pasożyta drąży tunele w skórze psa, w których składa jaja i odchody. Podczas drążenia odżywia się martwymi komórkami naskórka i płynem tkankowym, powodując podrażnienia skóry i nierzadko wywołując reakcje alergiczne, w wyniku czego u psów rozwija się trudny do zniesienia świąd.

Pierwszymi objawami inwazji pasożytów drążących są czerwone plamy na brzuchu i łokciach. Następnie dochodzi do tego wypadanie sierści i łupież, spowodowane drapaniem. Skóra staje się zgrubiała najpierw na uszach, a w końcu na całym ciele.

Lekarz weterynarii może wykryć roztocza drążące, pobierając zeskrobiny skóry. Ponieważ jednak nawet bardzo mała liczba roztoczy może powodować silny świąd, ich występowanie nie zawsze można potwierdzić w ten sposób. W takim przypadku można zastosować leczenie na podstawie podejrzewanej przyczyny – jeśli przyniesie poprawę, infekcję uznaje się za potwierdzoną.

Nużeniec (Demodex canis)

Nużeniec zwyczajowo bytuje na skórze ssaków owłosionych, czyli także u psa. W niewielkiej ilości nie wywołuje żadnych objawów. Żyje i rozmnaża się w mieszkach włosowych i gruczołach łojowych, a poza nimi nie jest w stanie przetrwać.

Odżywa się również odpadami komórkowymi i płynem tkankowym. Aby uniknąć reakcji immunologicznej i alergicznej u psa, swoje odchody przechowuje we własnych komórkach.

Ten gatunek roztoczy przenosi się z matki na szczenię bezpośrednio po narodzinach, podczas ssania. Natomiast nadmierne namnażanie się nużeńca może wywołać chorobę zwaną demodektozą.

Diagnoza: Jak wykrywamy roztocza u psów?

Większość gatunków roztoczy wykrywa się, pobierając zeskrobiny skóry lub stosując pasek samoprzylepny. Z kolei w przypadku świerzbowca usznego, pobierany jest wymaz z uszu. Nużeńca można wykryć poprzez głębokie zeskrobanie skóry, zastosowanie pasków samoprzylepnych lub badanie cebulek wyrwanych włosów.

Leczenie: Jak można pozbyć się roztoczy u psów?

W przypadku niektórych gatunków roztoczy (Cheyletiella, Sarcoptes, Otodectes i Demodex), wskazane jest leczenie nie tylko chorego psa. Ze względu na wysokie ryzyko zakażenia i przeniesienia choroby, leczeniu należy poddać wszystkie podatne zwierzęta w gospodarstwie domowym.

Terapię trzeba powtórzyć kilka razy, aby zabić wszystkie stadia rozwojowe roztoczy. U psów z bardzo gęstą lub długą sierścią, do powodzenia zabiegów może okazać się konieczne ich ogolenie.

Leczenie farmakologiczne

W zwalczaniu roztoczy u psów dostępne są różne leki – od roztoczobójczych (akarcydy), dostępnych w formie szamponu, przez tabletki, aż do preparatów miejscowych. W przypadku poważniejszej inwazji roztoczy i wynikających z niej zakażeń wtórnych skóry, niezbędne jest leczenie szamponami antybakteryjnymi, a nawet antybiotykami.

Leczenie powinno zawsze zostać odbywać się pod kontrolą lekarza weterynarii.

Dokładne sprzątanie domu

Aby terapia zwalczająca roztocza u psów przyniosła oczekiwane efekty, niezbędne jest pozbycie się wszystkich pasożytów z domu. Poza czyszczeniem mechanicznym, takim jak odkurzanie czy mycie podłóg, należy zastosować środek owadobójczy o działaniu kontaktowym.

Poza tym, przez cały okres terapii trzeba systematycznie i gruntownie czyścić legowisko psa, transporter oraz przybory do pielęgnacji (takie jak grzebienie czy szczotki).

Zapobieganie: Jak mogę zapobiec pojawieniu się roztoczy u psów?

Jeśli będziesz dbać o profilaktykę przeciwko kleszczom, zapobiegniesz również inwazji większości gatunków roztoczy. W tym celu najlepiej sprawdzą się preparaty miejscowe i leki w formie tabletek. Oczywiście należy unikać kontaktu z już zainfekowanymi zwierzętami. Ponieważ nużeniec bytuje normalnie na skórze psa, profilaktyka w formie leków nie jest w jego przypadku możliwa.