Wymioty u psa: przyczyny i leczenie 

Kiedy wymioty u psa są niebezpieczne?

Wymioty u psów, określane również jako „vomitus”, to częste zjawisko, które może mieć różnorodne przyczyny. Najczęściej pojedyncze epizody, podczas których dochodzi do wymiotów, nie są niebezpieczne.

Jeśli jednak występują one częściej, a ponadto dochodzi do pogorszenia ogólnego stanu zdrowia psa, wizyta u lekarza weterynarii jest nieunikniona – zwłaszcza, jeśli pies wymiotuje lub ma biegunkę.

Wymioty u psa: kiedy należy udać się do lekarza weterynarii?

W każdym przypadku, jednak w szczególności, gdy wymioty utrzymują się przez dłuższy czas lub u psa pojawiają się inne objawy, takie jak np. biegunka i/lub osłabienie, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza weterynarii. Przede wszystkim w przypadku szczeniąt i starszych psów istotne jest szybkie działanie.

Rozpoznawanie nagłych przypadków: Pies krztusi się, nie wymiotując lub wymiotuje krwią:

Występujące u psa torsje, którym nie towarzyszą wymioty, mogą mieć różne przyczyny, m.in. zagrażający życiu skręt żołądka, ciało obce w gardle lub podrażnienie dróg oddechowych.

Jeśli pies podejmuje wielokrotne nieproduktywne próby wymiotów, w wymiocinach można zaobserwować ślady krwi lub połknął ciało obce, należy niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii lub kliniki weterynaryjnej!

Treści sponsorowane przez Hill’s Prescription Diet

Uwaga: wybór odpowiedniej karmy dietetycznej może wspierać naturalne funkcje organizmu psa. Należy jednak pamiętać, że sama karma dietetyczna nie leczy ani nie zapobiega chorobom. Właściwe żywienie swojego psa należy zawsze skonsultować z lekarzem weterynarii.

Przyczyny: Dlaczego mój pies wymiotuje?

Odruch wymiotny jest kontrolowany przez ośrodek wymiotny w mózgu psa. Do stymulacji ośrodka wymiotnego dochodzi poprzez różne bodźce w różnych miejscach organizmu.

Niemal każdy narząd jest wyposażony w receptory, które mogą pobudzić ośrodek wymiotny, a tym samym doprowadzić do wymiotów u psa. Ponadto ośrodek wymiotny może być stymulowany poprzez wyższe ośrodki w centralnym układzie nerwowym (CUN).

Co pobudza ośrodek wymiotny?

Możliwymi przyczynami mogą być np. zapalenie mózgu (encephalitis) i guzy w obszarze CUN, ale również lęk, stres i nieprzyjemne zapachy. Na ośrodek wymiotny wpływają również zaburzenia narządu równowagi, np. w wyniku zapalenia ucha środkowego lub wewnętrznego.

Substancje toksyczne, np. substancje trujące, które zostały spożyte przez psa, podobnie jak substancje, które powstają w ciele w wyniku chorób metabolicznych, jak również leki mogą trafić do ośrodka wymiotnego wraz z krwią i wywołać wymioty.

Problemy trawienne jako czynnik wyzwalający wymioty

Występujące u psa wymioty są często objawem zapalenia lub nadmiernego rozdęcia narządów, zwłaszcza narządów trawiennych, np. przełyku, żołądka, jelit, trzustki i wątroby. Do najczęstszych przyczyn wymiotów u psów należą:

• łapczywe spożywanie karmy dla psów
• spożywanie nieświeżej karmy lub nietolerancja pokarmowa
• połknięcie ciała obcego
• zatrucia (np. w wyniku spożycia zatrutych substancji spożywczych lub trutki)
• zapalenie żołądkowo-jelitowe
• gastritis (zapalenie błony śluzowej żołądka)
• choroby zakaźne (pasożyty, wirusy, bakterie)
• choroby wątroby
• zapalenie trzustki
• choroby nerek
• cukrzyca
• choroba Addisona
• guzy

W przypadku psów lekarz weterynarii dokonuje również rozróżnienia pomiędzy ostrymi i chronicznymi wymiotami. Do ostrych wymiotów dochodzi spontanicznie i nagle, najczęściej występują one przez krótki okres i utrzymują się krócej niż dwa tygodnie. O chronicznych wymiotach mówi się natomiast w przypadku, gdy pies wymiotuje przez okres dłuższy niż dwa tygodnie i nie można u niego zaobserwować poprawy stanu zdrowia.

© ThamKC / stock.adobe.com

Rozpoznanie u lekarza weterynarii: Czy Twój pies wymiotuje żółtą treścią, białą pianą lub śluzem? Kolor i konsystencja wiele zdradzają

Lekarzowi weterynarii należy w miarę możliwości jak najdokładniej opisać konsystencję wymiocin: Czy wymiociny Twojego psa są bardziej barwy białej, żółtej czy czerwonawej? Czy zawierają śluz lub pianę? Te czynniki mogą dostarczyć cennych wskazówek na temat przyczyny wymiotów:

• Pies wymiotuje „normalną” karmą: Jeśli tego typu wymioty występują przez okres trwający od ok. ośmiu do dziesięciu godzin po karmieniu, możliwą przyczyną może być połknięcie ciała obcego, które blokuje przejście z żołądka do jelit.
• Wymiociny psa zawierają niestrawioną karmę oraz biały śluz i pianę: Oznacza to, że karma nie trafiła do żołądka lub znajdowała się w nim zbyt krótko. Wskazuje to na przejedzenie się zwierzęcia. Przyczyną mogą być jednak nie „prawdziwe wymioty”, lecz również regurgitacja, czyli pasywne cofanie niestrawionego pokarmu.
• Pies wymiotuje dużą ilością śluzu lub białą pianą: Duże ilości śluzu lub piany w wymiocinach świadczą o zatruciu. Pies znajduje się w stanie, który może zagrażać jego życiu, dlatego należy szybko udać się do lekarza weterynarii!
• Pies wymiotuje żółtą papką: Możliwych jest wiele przyczyn. Jedne z nich są niegroźne, inne mogą być poważne, dlatego konieczna jest niezwłoczna konsultacja z lekarzem weterynarii.
• Pies wymiotuje żółtym śluzem / żółcią: W wymiocinach znajduje się żółć, która oznacza, że pies ma mdłości lub doszło do zbyt długiej przerwy od ostatniego karmienia.
• Pies wymiotuje czerwonym śluzem / w wymiocinach można zaobserwować czerwone smugi: Czerwonawe smugi wskazują na obecność świeżej krwi w wymiocinach. Może to być oznaką połkniętego ciała obcego i wiązać się z koniecznością interwencji weterynaryjnej.
• Pies wymiotuje czarną treścią: Możliwe, że w wymiocinach znajduje się połknięta lub strawiona krew, co może wskazywać na poważną przyczynę, np. krwawienie z żołądka lub guz. W takiej sytuacji należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem weterynarii!
• Białe „nitki” w wymiocinach: Możliwą przyczyną są robaki. Psa należy poddać badaniu weterynaryjnemu, a w razie potrzeby przeprowadzić odrobaczanie.
• Woda: Wymiociny o bardzo rzadkiej konsystencji oznaczają, że żołądek psa jest pusty. Należy zadbać o to, aby zwierzę się nie odwodniło, a w razie potrzeby zabrać swojego czworonożnego przyjaciela do lekarza weterynarii.
• Kał: Niestrawione treści jelitowe w wymiocinach wskazują na zagrażającą życiu niedrożność jelit, a tym samym są powodem, aby niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii.

Badania, które mają na celu ustalenie przyczyny

Z powodu szeregu możliwych przyczyn wymiotów u psa istnieje wiele badań, które mogą być konieczne dla określenia przyczyny. W pierwszej kolejności dla lekarza weterynarii konieczne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu, np. na temat karmienia oraz czasu, w jakim dochodzi do wystąpienia wymiotów po spożyciu karmy.

Ponadto należy opisać przebieg wymiotów, aby dokonać rozróżnienia objawów „regurgitacji” (cofania pokarmu) od kaszlu.

Po przeprowadzeniu wywiadu następuje badanie kliniczne. Jeśli podczas badania psa lekarz weterynarii zaobserwuje nieprawidłowości, konieczne mogą być dalsze badania, takie jak np. badania krwi, kału, RTG i USG. Jeśli wymioty u psa mają charakter przewlekły, konieczne może być również wykonanie endoskopii lub operacji diagnostycznej.

Leczenie: Jak leczy się wymioty u psa?

W wielu przypadkach jednorazowe wymioty, którym nie towarzyszą żadne dodatkowe objawy, nie wymagają leczenia lub wiążą się jedynie z koniecznością zachowania u psa ok. 12-godzinnego postu. Należy jednak zadbać o to, aby zapewnić psu wystarczają ilość wody.

Czym karmić psa po wymiotach?

Jeśli pies wymiotuje częściej, ale jego ogólny stan zdrowia nie uległ pogorszeniu, często wystarczające jest leczenie zachowawcze. W tym celu lekarz weterynarii przepisuje tzw. leki przeciwwymiotne, które zmniejszają mdłości i odruch wymiotny. Ponadto należy podawać psu lekkostrawne pokarmy, np. drób i gotowane na parze ziemniaki.

Ewentualnie występujące inne dolegliwości, np. gorączka, osłabienie i ból brzucha, również wymagają leczenia i ustalenia ich przyczyny. Poważne przyczyny wymiotów wymagają ukierunkowanego leczenia.

Pierwsza pomoc: Jakie domowe sposoby pomagają, jeśli mój pies wymiotuje?

W razie wymiotów u psa w nieskomplikowanych przypadkach najczęściej pomaga zachowanie 12-godzinnego postu, podczas którego żołądek może się uspokoić, a następnie podanie lekkostrawnego pokarmu. Przykładem może być gotowany drób bez skóry i kości, ryż, ziemniaki (bez przypraw, najlepiej gotowane na parze) i twarożek. Lekkostrawne są również słodkie ziemniaki, dynia i zupa Moro, które dostarczają osłabionemu zwierzęciu wiele cennych substancji odżywczych.

Ponadto psa należy karmić, podając mu wiele małych porcji w ciągu dnia. W przeciwnym razie wciąż podrażniony żołądek psa zostanie przeciążony.

Co uspokaja żołądek psa po wymiotach?

Ostudzona herbata rumiankowa i z kopru włoskiego mogą dodatkowo wpływać łagodząco na podrażnione błony śluzowe żołądka i przełyku oraz takie dolegliwości, jak np. ból brzucha.

Rokowania: Jakie są szanse na wyleczenie, jeśli mój pies wymiotuje?

Najczęściej wymioty u psów ustępują samoczynnie lub można je łatwo wyleczyć. Jednak również w tej kwestii decydujące znaczenie mają czynniki wyzwalające wymioty. Jeśli wymioty psa są spowodowane zbyt dużą ilością spożytego pożywienia lub nieświeżym pokarmem, z pewnością szybko powróci on do zdrowia. Jeśli natomiast przyczyną jest choroba nerek lub wątroby, wszystko zależy od skuteczności leczenia choroby podstawowej.

Dygresja: Właściwie jak i dlaczego psy wymiotują?

Wymioty są ważnym mechanizmem obronnym organizmu. Dzięki temu odruchowi obronnemu organizm może niezwykle skutecznie i szybko pozbyć się toksycznych i niepożądanych substancji lub ciał obcych.

W przypadku tego odruchu, który po stymulacji ma wieloetapowy przebieg, dochodzi do ścisłej współpracy gardła, przełyku, przepony, żołądka, mięśni brzucha i oddychania.

Co dzieje się podczas wymiotów w ciele psa?

• Mdłości (nausea): Pierwsza faza objawia się u psa poprzez przełykanie, mlaskanie, niepokój, oblizywanie pyska, ślinienie się, a także ziewanie. Nasilone wydzielanie śliny chroni przełyk i przygotowuje go na kwaśną treść żołądkową. Na tym etapie psy często jedzą trawę.
• Odruch wymiotny: Podczas drugiej fazy dochodzi do kurczenia się mięśni brzucha i przepony, przy czym krtań i pysk pozostają zamknięte. W taki sposób tworzy się podciśnienie powodujące przesunięcie treści żołądkowej do przełyku, która trafia aż do pyska. Z zewnątrz można zaobserwować ruchy ścian jamy brzusznej przypominające „pompowanie” przy wygiętym grzbiecie.
• Wymioty: Podczas fazy wymiotów dochodzi do wyrzutu treści żołądkowej z pyska. Również w tej fazie nagłośnia pozostaje zamknięta, aby treść żołądkowa nie przedostała się do tchawicy, co zapobiega jej wdychaniu. Najczęściej wymiociny zawierają częściowo strawioną lub całkowicie niestrawioną karmę i płyn zabarwiony żółcią.

Profilaktyka: Jak można zapobiec wymiotom u psa?

W związku z tym, że częstą przyczyną wymiotów jest nadmierne, łapczywe spożywanie karmy, zaleca się jej podawanie w misce spowalniającej jedzenie.

Szczególnie w przypadku psów, które chętnie zachowują się jak „odkurzacze”, należy zapobiegać spożywaniu przez nie wszystkiego, co nie jest pokarmem – zarówno w domu, jak i podczas spaceru. W zależności od sytuacji w zapobieganiu niechcianemu spożywaniu pokarmów pomocny może być ukierunkowany trening lub zakładany tymczasowo kaganiec.

Unikanie gwałtownej zmiany karmy

Ponieważ niektóre psy są bardzo wrażliwe na zmiany w diecie, zaleca się rezygnację z nagłej zmiany karmy lub ostrożne wprowadzanie zmian przez kilka dni.

Zimą należy również w miarę możliwości zapobiegać spożywaniu śniegu przez psa, ponieważ często prowadzi to do wystąpienia dolegliwości żołądkowo-jelitowych („zapalenie błony śluzowej żołądka wywołane zjedzeniem śniegu”).

Podsumowanie: Co należy zrobić, jeśli mój pies wymiotuje?

Występujące u psa pojedyncze epizody, podczas których dochodzi do wymiotów, nie są powodem do obaw. Po krótkim poście i tymczasowej lekkostrawnej diecie większość psów szybko powraca do zdrowia.

O sytuacji krytycznej można mówić, gdy w wymiocinach psa znajduje się krew i/lub towarzyszą im inne objawy, jak np. biegunka, ból, apatia lub pogorszony ogólny stan zdrowia – w takim przypadku należy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Utrzymujące się długotrwale wymioty są również powodem do wizyty u lekarza weterynarii.