Choroby wątroby u psów This article is verified by a vet

Artykuł napisany przez Franziska G., Weterynarz
Kobieta trzyma na rękach boston terriera

Choroby wątroby u psów wymagają leczenia przez lekarza weterynarii.

Wątroba jest bardzo ważnym organem wewnętrznym i pełni główną rolę w procesach metabolicznych. Niestety może też chorować. Na jej schorzenia narażone są zarówno młode jak i starsze psy. Jakie choroby wątroby u psów wyróżniamy i jak można im zapobiec? Najważniejsze informacje na ten temat znajdziesz w poniższym artykule.

Do czego pies potrzebuje wątroby?

Aby lepiej zrozumieć mechanizm powstawania chorób wątroby u psów, należy przyjrzeć się jej anatomii i funkcjom jakie pełni w organizmie.

Anatomia wątroby

Wątroba psa znajduje się w przedniej części jamy brzusznej i jest częściowo chroniona przez żebra. Składa się z siedmiu płatów, które dzielą się na mniejsze segmenty. Płaty wątroby mają kształt sześciokąta i zbudowane są z komórek wątrobowych (hepatocytów). Pomiędzy nimi przebiegają liczne naczynia krwionośne (sinusoidy), które transportują krew z żyły wrotnej i tętnicy wątrobowej przez wątrobę do żyły głównej. Podczas przepływu krwi komórki wątrobowe wchłaniają z krwi szkodliwe substancje i składniki odżywcze i metabolizują je w drodze przekształcania, magazynowania lub rozkładu.

W wątrobie psa oprócz naczyń krwionośnych znajdują się również drogi żółciowe. W tak zwanych kanalikach wątrobowych produkowana jest żółć, która przewodami żółciowymi odprowadzana jest do dwunastnicy, gdzie wspomaga trawienie tłuszczów. Nadmiar żółci magazynowany jest w pęcherzyku żółciowym.

Funkcje wątroby

Wątroba jest bardzo ważnym organem układu pokarmowego psa, odpowiedzialnym za poniższe procesy metaboliczne:

  • Metabolizm tłuszczów: Wątroba pobiera tłuszcze z krwi i magazynuje je w hepatocytach. Kiedy organizm potrzebuje energii, wątroba zamienia te złogi tłuszczu w energię.
  • Metabolizm węglowodanów: Wątroba magazynuje cząsteczki cukru w postaci glikogenu. Jeśli zużycie energii w organizmie zwiększa się, rezerwy glikogenu przekształcane są z powrotem w cukier. Do tego procesu wątroba potrzebuje wsparcia trzustki, produkującej insulinę, która dba o to, by cukier był wchłaniany przede wszystkim do komórek wątroby.
  • Metabolizm białek: Białka zbudowane są z aminokwasów, a wątroba przekształca nadmiarowe aminokwasy w amoniak (NH3), ponieważ nie jest w stanie ich magazynować. Amoniak jest substancją toksyczną i dlatego w wątrobie następuje jego przemiana w mocznik, który pies wydala wraz z moczem.
  • Czynniki krzepnięcia: Czynniki krzepnięcia są wytwarzanymi w wątrobie białkami niezbędnymi w przebiegu procesu krzepnięcia krwi. Jeśli tych czynników (np. fibrynogenu) jest za mało, mówimy o zaburzeniach krzepnięcia (koagulopatii).

Wątroba pełni w organizmie psa wiele bardzo ważnych funkcji i niestety tyle samo jest możliwości wystąpienia różnych jej schorzeń.

Jakie choroby wątroby występują u psów?

Psy mogą zachorować na różne schorzenia wątroby, powstające na skutek wielu zaburzeń jej czynności lub uszkodzenia komórek wątrobowych. Do najczęstszych chorób wątroby u psów należą:

Brak czynników krzepnięcia

Jeśli wątroba nie wytwarza wystarczającej ilości czynników krzepnięcia lub jeśli organizm zużywa ich bardzo dużo, pies może cierpieć na zaburzenia krzepnięcia (koagulopatię). W przypadku wystąpienia krwawienia w organizmie, ze względu na zbyt małą ilość czynników krzepnięcia, krwotoku nie będzie można zatrzymać, co w najgorszym wypadku może doprowadzić do wykrwawienia się zwierzęcia. Typowym przykładem jest zatrucie kumaryną w wyniku spożycia trutki na szczury.

Icterus

Żółtaczka (icterus) nie jest samodzielną chorobą, ale objawem innych schorzeń, które klasyfikowane są jako przedwątrobowe, wątrobowe i pozawątrobowe w zależności od lokalizacji podstawowego procesu chorobowego. Związana jest ze wzrostem ilości barwników żółciowych we krwi, objawiającym się żółto-pomarańczowym zabarwieniem błon śluzowych i twardówki oka.

Zespolenie wrotno-oboczne (ZWO)

Zespolenie to najczęściej wrodzone nieprawidłowości naczyniowe w obrębie wątroby u psów, w przypadku których krew nie przepływa przez wątrobę, ale przez zespolenie trafia bezpośrednio do żyły głównej. Powoduje to brak ważnych składników odżywczych w wątrobie, a także sytuację, w której substancje toksyczne, takie jak amoniak, nie są rozkładane.

Zapalenie tkanki wątrobowej

Zapalenie wątroby może mieć charakter ostry lub chroniczny. Najczęściej wywołują je wirusy oraz bakterie, ale także pierwotniaki i toksyny. Dobrze znanym przykładem jest psi adenowirus typu 1 (CAV-1), powodujący wirusowe zapalenie wątroby (WZW).

Na szczególną uwagę zasługuje w tym miejscu przewlekłe zapalenie wątroby spowodowane nadmiernym magazynowaniem miedzi w wątrobie, będące wrodzoną wadą metaboliczną u psów. Polega ono za zwiększonym odkładaniu się miedzi w komórkach wątrobowych, które prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego wątroby. Najbardziej narażone na to schorzenie są psy ras Bedlington terrier, Labrador retriever, Skye terrier, West Highland White terrier oraz dalmatyńczyki.

Zmiany zwyrodnieniowe wątroby

Marskość wątroby jest końcowym stadium przewlekłych chorób wątroby u psów. W wyniku długotrwałych uszkodzeń tworzy się bliznowata tkanka łączna, prowadząc do włóknienia tkanek i tworzenia tak zwanych guzków regeneracyjnych. Komunikacja takich guzków z naczyniami krwionośnymi i drogami żółciowym jest zaburzona, w efekcie czego powstaje niedokrwienie i martwica komórek wątrobowych, która jest niestety nieodwracalna.

Kobieta przytula psa cierpiącego na chorobę wątroby
Choroby wątroby u psów często manifestują się w postaci niespecyficznych objawów.

Objawy chorób wątroby u psów

Jako że wątroba pełni tak wiele funkcji w przemianie materii u psów, zaburzenia jej funkcjonowania mogą objawiać się bardzo różnorodnie. Do najczęstszych objawów chorobowych zaliczamy:

  • Objawy ogólne: zmęczenie, brak apetytu, zmiany w zachowaniu, gorączka
  • Objawy ze strony przewodu pokarmowego: wymioty, biegunka, utrata wagi, zwiększenie obwodu brzucha
  • Zółtaczka (icterus)
  • Zwiększona skłonność do krwawień

Oczywiście nie każdy pies cierpiący na choroby wątroby będzie wykazywał każdy z tych objawów. Może też zdarzyć się tak, że mimo stosunkowo skąpych objawów, choroba wątroby okaże się być poważna.

Jak diagnozuje się choroby wątroby u psów?

Jeśli na podstawie wywiadu z opiekunem psa (anamnezy) i badań ogólnych lekarz weterynarii będzie podejrzewał chorobę wątroby u Twojego psa, najprawdopodobniej w pierwszej kolejności zleci badanie krwi, aby sprawdzić najważniejsze parametry krwi i wątroby. Szczególne znaczenie mają tu komórki zapalne, bilirubina, mocznik i glukoza oraz enzymy wątrobowe – aminotransferaza alaninowa (ALT) i dehydrogenaza glutaminianowa (GLDH). Poza tym, na podstawie badań czynnościowych wątroby, w laboratoriom określa się poziom kwasów żółciowych, amoniaku i czynników krzepnięcia.

Jeśli lekarz weterynarii będzie podejrzewał chorobę nowotworową lub inne zmiany w tkankach, zleci wykonanie badań obrazowych, takich jak badanie rentgenowskie, ultrasonograficzne, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.

W dalszej kolejności, za pomocą biopsji może wykonać badanie cytologiczne, podczas którego będzie możliwe wykrycie, na przykład, zmian strukturalnych lub uszkodzeń komórek wątrobowych.

Leczenie chorób wątroby u psów

Sposób leczenia chorób wątroby u psów zależy w dużej mierze od przyczyn, które je wywołały. Do najczęściej stosowanych środków zaliczamy jednak następujące metody leczenia:

  • Leczenie objawowe (np. płynoterapia dożylna)
  • Leczenie przyczynowe: Antybiotyki w przypadku infekcji bakteryjnych, kwas ursodeoksycholowy w przypadku zastoju żółci, leczenie operacyjne w przypadku guzów lub zespolenia wrotno-obocznego, leki przeciwzapalne
  • Przejście na specjalną dietę
  • Leczenie hepatoprotekcyjne (np. z wykorzystaniem S-adenozylometioniny)

W zależności od przyczyny dolegliwości, lekarz weterynarii zdecyduje o wyborze kombinacji metod leczenia, która będzie najskuteczniejsza.

Wskazówka: Odpowiednia dietetyczna karma może wspierać naturalne funkcje obronne organizmu Twojego psa, ale nie wyleczy ani nie zapobiegnie powstaniu samej dolegliwości. Żywienie psa należy zawsze skonsultować z lekarzem weterynarii. Karmy specjalnego przeznaczenia znajdziesz w sklepie internetowym zooplus.

Czy można wyleczyć choroby wątroby u psów domowymi sposobami?

Leczenie chorób wątroby u psów należy zawsze powierzyć lekarzowi weterynarii, ale możemy wspomóc je lekami homeopatycznymi. Carduus marianus (ostropest plamisty), Chelidonium (glistnik jaskółcze ziele) oraz Solidago (nawłoć pospolita) to tylko niektóre z nich. Pamiętaj jednak, aby nie używać ich na własną rękę – zapytaj lekarza weterynarii o środki, które najlepiej sprawdzą się w przypadku Twojego pupila.

Jakie są rokowania?

Wątroba ma bardzo duże zdolności regeneracyjne, wynoszące około 80 procent, dlatego rokowania w przypadku wielu chorób wątroby u psów są optymistyczne, aczkolwiek pogarszają się znacznie w przypadku marskości wątroby lub guzów.

Profilaktyka: Czy można zapobiec chorobom wątroby u psów?

Wielu chorobom wątroby, takim jak choroby dziedziczne czy nowotwory nie można zapobiec, ale już uszkodzonej wątrobie możemy pomóc unikając jej dalszego przeciążania i podając psu niskobiałkową karmę. Możemy też zaszczepić naszego pupila, chroniąc go w ten sposób przed groźnym wirusowym zapaleniem wątroby.


Franziska G., Weterynarz
Profilbild von Tierärztin Franziska Gütgeman mit Hund

Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.


Najczęściej polecane