Królik domowy This article is verified by a vet

Artykuł napisany przez Franziska G., Weterynarz
Grupa królików

Króliki występują w wielu różnych kolorach i wielkościach.

Króliki domowe zaliczane są do jednych z najbardziej popularnych i lubianych zwierząt domowych na całym świecie, zwłaszcza wśród dzieci. Niemniej, nawet biorąc pod uwagę ich wszystkie zalety, zakup tych gryzoni należy zawsze dobrze przemyśleć – również one bowiem mają swoje wymagania pod względem utrzymania. Jakie? Wyjaśniamy poniżej.

Wygląd: Jakimi cechami zewnętrznymi wyróżniają się króliki?

Króliki domowe są udomowioną formą dzikich królików. Mają miękkie futerko i długie uszy, zwane również słuchami, krótki ogonek i duże zęby, niezbędne do skubania roślin. Pozostałe cechy zewnętrzne królików zależą już od danej rasy.

Jakie są najbardziej popularne rasy królików?

W toku hodowli powstało ponad 350 ras królików, które różnią się od siebie wielkością, kolorem i strukturą sierści. Do najpopularniejszych z nich zaliczamy:

Chociaż króliki miniaturowe również cieszą się dużą popularnością, nie stanowią one rasy samej w sobie, a nazwę całej grupy małych przedstawicieli gatunku.

W jakich kolorach występują?

Ze względu na mnogość ras królików, gama kolorów ich sierści jest ogromna. Oprócz białego i złotego istnieją również króliki o ciemnym umaszczeniu – czarnym, szarym czy brązowym.
Różne mogą być również wzory sierści – jednolite, łaciate oraz cętkowane. Natura nie wyznaczyła tutaj żadnych granic.

Jak duże są króliki?

Wielkość królika domowego zależy od rasy i może wahać się od 20 do nawet 70 centymetrów, a waga od 1 do 12 kilogramów.

Określanie płci

Na pierwszy rzut oka nie jest łatwo odróżnić samca od samicy. Dowiedz się, jak to zrobić z naszego przewodnika po określaniu płci.

Grupa dzikich królików

Zachowanie: Komunikatywne i towarzyskie zwierzęta

Króliki domowe to bardzo komunikatywne zwierzęta, które porozumiewają się ze sobą za pomocą dźwięków i mowy ciała. Rozumiejąc „język” królika można lepiej wychodzić naprzeciw sygnalizowanym przez niego potrzebom.

Typowe zachowania i ich znaczenie

Aby pomóc Ci lepiej zrozumieć Twoich podopiecznych, poniżej przedstawiamy niektóre zachowania i ich znaczenie:

  • Królik kładzie się płasko na ziemi i kładzie uszy po sobie: W naturalnym środowisku taka postawa oznacza uległość wobec innego królika. Także króliki domowe przybierają czasami taką postawę. Często robią to z poczucia dyskomfortu lub strachu. Jeśli więc widzisz u swojego pupila taką postawę, najlepiej zostaw go w spokoju.
  • Królik nie porusza się, a oczy ma szeroko otwarte: Takie zachowanie również sygnalizuje, że w danym momencie zwierzę nie życzy sobie kontaktu z człowiekiem. Żyjące dziko króliki przybierają taką pozę, kiedy ucieczka przed zagrożeniem w ich ocenie nie jest możliwa – chcą w ten sposób stać się „niewidzialnymi” dla nieprzyjaciela.
  • Królik siedzi w pozycji pionowej na tylnych nogach z uszami ułożonymi płasko wzdłuż ciała: Uważaj! Królik najwyraźniej szykuje się do ataku. Jeśli do tego warczy, zdecydowanie powinieneś się od niego odsunąć.
  • Królik z całej siły bębni w podłoże tylnymi nogami: W ten sposób króliki ostrzegają się wzajemnie przed zbliżającym się zagrożeniem. Być może królikowi wydaje się, że grozi mu niebezpieczeństwo i w ten sposób chce ostrzec przed nim również swojego kompana.
  • Królik kładzie się płasko na podłożu, odwraca na bok lub na plecy i wyciąga kończyny: Taka pozycja oznacza, że królikowi czuje się w danym momencie naprawdę dobrze – bezpieczny i zrelaksowany.
  • Królik skacze po klatce i wyczynia najróżniejsze akrobacje: Świetnie, Twój pupil wydaje się mieć odpowiednio dużo przestrzeni. W środowisku naturalnym królik w ten sposób próbowałby odstraszyć wrogów, jednak króliki domowe zachowują się tak z poczucia radości oraz chęci do zabawy.
Dziewczynka karmiąca królika

Utrzymanie: Czy króliki sprawdzą się w roli zwierząt domowych?

Króliki to jedne z najpopularniejszych zwierząt domowych. Są nie za duże, ufne, niedrogie w utrzymaniu i wydają się nie stawiać opiekunowi wielu wymagań. Jednak nie zawsze obraz ten pokrywa się całkowicie z rzeczywistością. Skutkiem takich błędnych założeń jest nieodpowiednie utrzymanie pupila, który na przykład zmuszony jest do życia w zbyt małej klatce.

A przecież króliki też mają swoje wymagania. Przed podjęciem decyzji o posiadaniu królika, należy się zastanowić, czy możliwe będzie sprostanie wszystkim jego wymaganiom i potrzebom przez kolejne kilka lat.

Króliki domowe a dzieci

Wiele dzieci marzy o pupilu, jednak niewiele z nich jest świadomych, jak poważnym obowiązkiem jest posiadanie zwierzęcia. Jako rodzic musisz zdawać sobie sprawę, że część obowiązków spadnie na Ciebie, ponieważ czynności takie, jak na przykład czyszczenie klatki, mogą stanowić dla małego dziecka zadania zbyt ciężkie, a starsze dzieci być może nie będą mogły z różnych względów, na przykład z powodu wyjazdu na studia do innego miasta, troszczyć się o pupila przez całe jego życie. Niemniej, króliki najczęściej pomagają dzieciom w nauce odpowiedzialności i uwzględniania potrzeb innych żyjących istot oraz szacunku do nich.

Rodzice, którzy skłaniają się do przygarnięcia królika dla swojego dziecka, ale obawiają się, że cała odpowiedzialność i praca spadnie na nich, mogą rozejrzeć się za starszymi królikami przebywającymi w schroniskach dla zwierząt. W ten sposób sprawdzą, czy utrzymanie królika przez dłuższy czas jest dla dziecka możliwe, jednocześnie podarowując porzuconemu zwierzęciu szansę na drugi, kochający dom.

Króliki nie są przytulankami

Z natury króliki są płochliwe i kontakt z człowiekiem wzbudza w nich raczej strach niż radość. Dlatego tak ważne jest, aby wytłumaczyć najmłodszym członkom rodziny, że króliki to nie zabawki i nie lubią być głaskane czy brane na ręce.

Ile królików należy trzymać razem?

Jedną z najbardziej podstawowych potrzeb królika jest potrzeba interakcji i komunikacji z innymi przedstawicielami gatunku. Ani człowiek, ani też inne zwierzęta domowe (np. świnki morskie) nie zaspokoją tej potrzeby należycie. Dlatego najważniejsze jest, aby królik nigdy nie był trzymany w pojedynkę.

Jeśli planujesz zakup królika, przygarnij pod swój dach od razu dwa lub więcej – najlepiej samca i pięć samic. Jeśli dwa króliki to Twój limit, zdecyduj się na parkę, a samca poddaj koniecznie kastracji, aby zapobiec pojawieniu się niechcianego potomstwa u tych niezwykle płodnych stworzeń.

Wybieg: Jak dużo przestrzeni potrzebują króliki?

Króliki muszą mieć zapewnioną odpowiednią przestrzeń, aby zaspokoić swoją naturalną potrzebę ruchu. Zwykła standardowa klatka dla królika to nie wszystko.

Na jedno zwierzę należy zaplanować co najmniej trzy metry kwadratowe. W przypadku pary wybieg powinien mieć minimum sześć metrów kwadratowych, a dla każdego kolejnego zwierzęcia należy powiększyć go o 20 procent. Im więcej miejsca będą miały króliki do dyspozycji, tym lepiej dla nich.

Położenie klatki

Duży, bezpieczny i gwarantujący osłonę przed wiatrem wybieg we własnym ogrodzie z całą pewnością najlepiej odpowiada potrzebom królika – pod warunkiem oczywiście przestrzegania wszystkich zasad dotyczących trzymania królików na zewnątrz.

Trzymanie królików w mieszkaniu jest pod pewnymi warunkami jak najbardziej możliwe, jednak warunki te koniecznie muszą być zachowywane, by króliki mogły wieść szczęśliwe i wygodne życie. Na przykład temperatura powinna wynosić od około 18 do 20 stopni Celsjusza, a miejsce, w którym przebywają zabezpieczone przed ich ostrymi zębami, aby uchronić dywany, kable czy rośliny domowe przed zniszczeniem, a same zwierzęta przed zatruciem.

Wyposażenie: Co powinno znaleźć się w klatce dla królika?

Króliki potrzebują odpowiedniego schronienia w postaci domku do spania. Ze względu na ich ciekawską naturę, nie możne w niej zabraknąć interesujących i bezpiecznych zabawek, które nie będą stwarzały ryzyka zranienia. Zaleca się także włożenie do klatki korzeni, gałęzi lub kawałków kory, aby królik mógł ścierać na nich zęby, podgryzając je.

Poza tym, w każdej klatce musi znaleźć się stojak na siano oraz poidełko z codziennie wymienianą, świeżą wodą.

Zajęcia: Królik potrzebuje ruchu

W naturalnym środowisku króliki biegają, skaczą, kopią w ziemi jamy i korytarze, w których zatrzymują się całe stada. Dla królików domowych taka swoboda nie jest oczywiście możliwa, jednak opiekun powinien postarać się pomóc swoim królikom popędy te nieco zaspokoić.

Dowiedz się, jak zapobiec nudzie i jakie zajęcia będą najlepsze dla Twojego pupila.

Żywienie: Co jedzą króliki domowe?

Układ pokarmowy królików działa inaczej niż ludzki. Należy mieć świadomość tego, że króliki są w stanie trawić pokarm jedynie wówczas, gdy jedzą nieustannie. Nowe pożywienie od góry naciska na te znajdujące się już w przewodzie pokarmowym i popycha je – mięśnie układu pokarmowego są bowiem za słabe, by pożywienie mogło być transportowane przez jelita za sprawą ich skurczów.

Więcej informacji na temat prawidłowego żywienia królików, które zapewni im zdrowie i dobrą kondycję znajdziesz w magazynie zooplus.

Czy to normalne, że króliki zjadają własne odchody?

Szczególną cechą królików jest zjadanie własnych odchodów, a konkretnie tak zwanego kału nocnego, inaczej cekotrofów. Cektotrofy zaopatrują zwierzę w niezbędne substancje odżywcze oraz witaminę B.
Być może widok taki nie jest zbyt przyjemny, jednak nie przeszkadzaj pupilowi w konsumpcji i nie próbuj go takiego nawyku oduczać. Zjadanie kału nocnego przez króliki jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania procesów trawiennych oraz świadczy o ogólnym zdrowiu zwierzątka.

wyposazenie klatki dla gryzonia

Zdrowie: Jak długo żyją króliki domowe?

Gryzonie te żyją od 6 do nawet 14 lat. Na długość ich życia duży wpływ mają oczywiście warunki utrzymania i żywienie. Błędy popełniane przez opiekunów w tym zakresie mogą skutkować różnymi dolegliwościami zdrowotnymi.

Czy króliki są podatne na choroby?

Nierzadko zdarza się, że króliki będące pod opieką człowieka chorują. Poważne zagrożenie dla ich zdrowia stanowią zwłaszcza problemy trawienne. Oprócz przyczyn genetycznych, zaburzenia trawienia często wynikają z nieprawidłowego żywienia i problemów stomatologicznych (np. wad zgryzu).

Regularne kontrole weterynaryjne

Niestety króliki z reguły w milczeniu znoszą dolegliwości, a widoczne gołym okiem objawy pojawiają się często za późno. Zmiany można odpowiednio wcześnie zauważyć regularnie kontrolując zęby, nawyki żywieniowe i efekty trawienia pupila. Także o rutynowych kontrolach u lekarza weterynarii oraz zalecanych szczepieniach (np. przeciwko myksomatozie) odpowiedzialny opiekun, któremu dobro zwierząt leży na sercu, nie powinien zapominać.

Pielęgnacja: Czy króliki są łatwe w pielęgnacji?

Bardzo ważną rolę dla zdrowia zwierzęcia odgrywa naturalnie kwestia higieny. Mieszkanie królika, klatka czy kojec, powinny być w całości czyszczone przynajmniej raz w tygodniu. Podściółkę należy wówczas wymienić, a podłoże umyć ciepłą wodą.

Miski na pokarm, poidełka oraz kącik, gdzie królik najczęściej się wypróżnia, powinny być myte codziennie. Wystarczy ciepła woda lub niewielka ilość roztworu octu.

Rozmnażanie: Kiedy króliki osiągają dojrzałość płciową?

Mniejsze rasy dojrzewają wcześniej niż większe. Podczas gdy samice małych ras osiągają dojrzałość w wieku około trzech miesięcy, u ich większych krewnych ma to miejsce dopiero po czterech, pięciu miesiącach. Samce natomiast dojrzewają kilka dni wcześniej.

Kiedy przypada okres rozrodczy królików?

Owulacja u królików jest spontaniczna, samica może więc zajść w ciążę w dowolnym momencie. Co ciekawe, ciąża nie jest widoczna, ponieważ nie przybiera ona w tym czasie na wadze. Po około 28–31 dniach od zapłodnienia na świat przychodzą młode.

Warto wiedzieć: U królic występuje macica podwójna i mogą one jednocześnie nosić potomstwo dwóch różnych samców.

Typowe gniazdowniki

Króliki przychodzą na świat nagie i ślepe i są całkowicie zdane na rodziców. W przeciwieństwie co zajęcy są więc typowymi reprezentantami gniazdowników.

Pochodzenie: Od źródła mięsa do zwierzęcia domowego

Przodkiem dzisiejszego królika domowego jest dziki królik. Na podstawie znalezionych skamielin, historycy wyszli z założenia, że zwierzęta te przybyły do Europy i Afryki Północnej z Azji.

Dziś wiele wskazuje na to, że króliki żyły głównie w Hiszpanii pod koniec II wieku, gdzie stanowiły dla Rzymian ważne źródło mięsa.

Drogą morską w świat

Na przestrzeni wieków imigranci przywozili ze sobą te popularne zwierzęta do nowych krajów. Niezależnie od tego, czy była to Australia, Południowa Afryka czy Ameryka – zwierzęta te rozmnażały się, zgodnie ze znanym porzekadłem, jak króliki, stając się coraz bardziej powszechnymi.

Chociaż w wielu regionach królik jest wciąż uważany za przysmak, popularny jest przede wszystkim jako zwierzę domowe.

Króliki na wybiegu zewnętrznym

Zakup królika: Na co należy zwrócić uwagę?

Króliki najbardziej popularnych ras zazwyczaj znajdziemy w każdym sklepie zoologicznym, a także w schroniskach dla zwierząt. Jeśli chodzi o nieco rzadsze gatunki należy skontaktować się z wyspecjalizowanymi hodowcami, zrzeszonymi w związkach hodowlanych.

Ostrożność zalecana jest w przypadku wątpliwych sprzedawców – w Internecie znajdziemy wiele ofert sprzedaży pozbawionych skrupułów „handlarzy”, którzy sprzedają chore i zbyt młode zwierzęta, które nie osiągnęły minimalnego wieku dziesięciu tygodni.

Ile kosztuje królik?

Ceny królików zależą od wielu różnych czynników, takich jak rasa, wiek i pochodzenie, i mogą wahać się od 50 do nawet 200 zł w przypadku rzadszych ras.

Do ceny zakupu należy jeszcze dodać koszt wybiegu i jego wyposażenia oraz bieżące wydatki na pokarm i opiekę weterynaryjną. Miesięczny koszt utrzymania pary królików wynosi nierzadko ponad 200 zł.

klatki dla gryzoni

Podsumowanie: Czy królik będzie do mnie pasował?

Króliki domowe są puchate i urocze, jednak trzeba być świadomym, że jak każde zwierzę, poza tym, że sprawiają wiele radości, przysparzają też wiele pracy. Klatka sama się nie wyczyści, woda nie wymieni sama na świeżą, a karma sama nie dosypie.

Przed zakupem królika przemyśl więc dokładnie, czy jesteś w stanie zaoferować mu wszystko, czego potrzebuje. Weź także pod uwagę fakt, że króliki domowe z reguły żyją do 10 lat.

Charakterystyka królika

Nazwa: Królik, królik domowy (Oryctolagus cuniculus forma domestica)
Wielkość: 20 do 45 cm
Waga: 1 do 3 kg
Długość życia: do 10 lat
Rytm dobowy: aktywne w ciągu dnia i po zmierzchu
Pożywienie: roślinożercy (zioła, trawy, owoce, warzywa)
Pochodzenie: głównie Hiszpania
Utrzymanie: w grupie

Franziska G., Weterynarz
Profilbild von Tierärztin Franziska Gütgeman mit Hund

Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.


Najczęściej polecane