Jak chronić ptaki przed kotami?

Artykuł napisany przez Sabrina Quente
Kot obserwujący ptaki

Dzikie ptaki budzą w kotach instynkt łowiecki, ale są metody, by je chronić przed atakami mruczków.

Dla jednych koty są przyjaznymi współlokatorami, dla innych cichymi „zabójcami ptaków”: Kwestia zagrożenia, jakie stanowią koty dla populacji dzikich ptaków jest przedmiotem gorących dyskusji. W poniższym tekście przyjrzymy się faktom na ten temat i podpowiemy, jak chronić ptaki przed kotami.

Czy koty są winne wymierania ptaków?

W polskich gospodarstwach domowych żyje prawie 7 milionów kotów. Do tego należy doliczyć również zdziczałe koty zamieszkujące tereny miejskie i wiejskie. Niezależnie od tego, czy mówimy o kotach niewychodzących, wychodzących czy bezpańskich – wszystkie z nich są wytrawnymi myśliwymi.

Szczególne zagrożenie w okresie lęgowym

Wśród ofiar, na które polują koty znajdują się między innymi dzikie ptaki. Jeśli dojdzie do spotkania między kotami i ptakami śpiewającymi, to z reguły niestety ptaki są na przegranej pozycji:

  • Kot na ich terytorium oznacza, zwłaszcza w okresie lęgowym, duży stres dla tych pierzastych zwierząt.
  • Dorosłe ptaki muszą być czujne zwłaszcza podczas poszukiwania pożywienia, a do swojego potomstwa wracać okrężną drogą.
  • Niektóre koty napadają na gniazda lub wykorzystują słabość młodych, chorych czy starszych ptaków, by je schwytać.

Naukowcy coraz częściej biją na alarm: Koty są cichymi zabójcami ptaków. Chociaż badania dotyczące tego tematu są regularnie publikowane, dane w tym zakresie nie są przejrzyste.
Przybliżone obliczenia wykonał w Niemczech Lars Lachmann – specjalista z niemieckiego Związku Ochrony Przyrody NABU, który zakłada, że:

  • około 400 milionów ptaków żyje w Niemczech po sezonie lęgowym,
  • a rocznie zjadanych przez koty jest od 60 do 100 milionów osobników oraz
  • koty polują głównie na terenach mieszkalnych.

Na osiedlach koty poważnie przyczyniają się do spadku populacji ptaków, jednak można zaobserwować tam ich ogólny wzrost. Z kolei na terenach rolniczych i leśnych liczba ptaków systematycznie maleje.

Lachman widzi więc większe zagrożenie dla bioróżnorodności w postępującym pogarszaniu się siedlisk ptaków, do czego przyczyniają się przede wszystkim ludzie, a nie instynkt łowiecki kotów.

Podczas dyskusji na temat zagrożenia dla bioróżnorodności stwarzanego przez koty, często pojawia się zarzut, że koty jedzą ptaki z nudów.

Fakty są jednak inne: Kot poluje na ptaki, ponieważ ma wrodzony instynkt łowiecki, bez którego nie byłby w stanie przetrwać na wolności.

Jak można zapobiec polowaniu kota na ptaki?

Wyeliminowanie wrodzonego instynktu łowieckiego u kota jest niemożliwe. Zamiast tego, opiekunowie kotów wychodzących powinni sięgnąć po inne środki, jeśli chcą chronić ptaki przed kotami.

  • Jeśli chcesz przygarnąć kota musisz dysponować wystarczającą przestrzenią i czasem. Jeśli zapewnisz swojemu podopiecznego odpowiednie zajęcia i aktywności, będzie mógł dać upust swojemu instynktowi bez ofiar w postaci żywych zwierząt.
  • Ważne i warte podkreślenia jest to, że zgodnie z ustawą kotów nie wolno porzucać, a bezpańskie koty polują między innymi na ptaki, aby zapewnić sobie przetrwanie.
  • Aby populacja wolno żyjących kotów nie rosła w zastraszającym tempie, opiekunowie kotów powinni je wykastrować. Efekt uboczny: Zwierzęta staną się większymi domatorami i będą miały mniejszą potrzebę wędrowania po okolicy.
  • Jeśli nie ma Cię w domu w ciągu dnia, postaw miskę z jedzeniem dla swojego wychodzącego kota w ogrodzie. Umieść w niej wysokiej jakości karmę o dużej zawartości mięsa – według brytyjskich naukowców zmniejsza ona u kotów apetyt na świeżo upolowane pożywienie.
  • Nie będzie Cię w domu przez dłuższy czas? Na czas swojej nieobecności zorganizuj opiekę nad kotem – zatrudnij opiekunkę lub zapewnij mu miejsce w hotelu dla zwierząt.
  • Wczesnym latem z jaj wykluwa się wiele młodych ptaków, które są łatwą zdobyczą dla kotów. Dlatego od połowy maja do połowy lipca nie wypuszczaj swojego podopiecznego na zewnątrz w godzinach porannych. Jeśli nie masz czasu, by go przypilnować, swobodny spacer lepiej przełożyć na inną porę dnia.

A może obroża z dzwoneczkiem?

Wielu opiekunów kotów „ozdabia” swoich podopiecznych obrożą z dzwoneczkiem. Odgłos dzwoneczka ma zadanie ostrzec ptaki przed zbliżającym się kotem, jednak bezradne młode osobniki niewiele na tym skorzystają.

Zamiast ochrony, obroża taka jest raczej źródłem hałasu i irytacji. Dzwonienie jest bowiem torturą dla wrażliwych uszu kota. Dlatego lepiej spróbować zorganizować ogród tak, by był przyjazny dla ptaków.

Kot zakradający się do budki lęgowej
Jeśli drzewa z budkami lęgowymi nie zostaną zabezpieczone, głodne koty będą miały ułatwione zadanie.

Jak chronić ptaki przed kotami? Ogród przyjazny ptakom

Jeśli zauważysz, że obce koty buszują po Twoim ogrodzie, możesz uczynić go przyjaznym dla ptaków, tym samym przyczyniając się do ich ochrony.

Ogród przyjazny dla ptaków

  • Zaprojektuj ogród w zgodzie z naturą – posadź krzewy i drzewa, które ptaki wykorzystają do budowy gniazd czy schronienia, zdecyduj się na ogród ekologiczny z łąką kwietną. Skoszona trawa nie zapewnia ptakom ochrony – można powiedzieć, że wówczas podajemy je kotom na talerzu.
  • Pnie drzew, na których gniazdują ptaki okryj blaszanym lub plastikowym kołnierzem, który uniemożliwi kotom wspinanie się na nie. Alternatywnie, można zabezpieczyć gniazda ptaków przed niepożądanymi gośćmi za pomocą pnączy jeżyn.
  • Wymień się informacjami z sąsiadami i uczul ich na ten problem. Ptaki niewiele skorzystają na tym, że Ty zabezpieczysz swój ogród, jeśli kot będzie miał swobodny dostęp do sąsiedniego ogrodu.

Jak utrzymać koty z dala od karmników?

Jeśli chcesz zorganizować w swoim ogrodzie budki lęgowe dla ptaków, powieś je w trudno dostępnych miejscach. Zwróć uwagę na to, by karmniki umieścić jak najdalej od miejsc, do których koty mogłyby mieć dostęp. Możesz również umieścić pokarm na gładkich elewacjach, na które kot nie będzie mógł się wspiąć.

Wskazówka: Niektórzy przyjaźni ptakom ogrodnicy stawiają na pokrzelicę – roślina ta wydziela niezauważalny dla człowieka, ale nieprzyjemny dla kotów zapach. Jeśli więc posadzisz ją w pobliżu miejsc lęgowych, koty powinny trzymać się od nich z dala.

Co zrobić, gdy kot upoluje ptaka?

Jeśli jednak mimo wszystkich środków ostrożności, kot upoluje ptaka, zabezpiecz zranione zwierzę i skontaktuj się ze specjalistycznym ośrodkiem.

W magazynie zooplus znajdziesz cenne wskazówki dotyczące pierwszej pomocy dla ptaków.

Ofiarą może okazać się karmiący rodzic lub młode zwierzę. Dlatego poszukaj gniazda i zorientuj się, czy jest w nim drugi rodzic, który opiekuje się rodziną lub czy pozostałe w nim rodzeństwo jest bezpieczne.


Sabrina Quente
Profilbild von zooplus Magazin Autorin Sabrina Quente

Zwierzęta towarzyszą jej odkąd pamięta – nie posiada prawie żadnego zdjęcia z dzieciństwa bez papużki falistej na głowie lub kota na kolanach. Od ponad dziesięciu lat pisze jako redaktorka na różne tematy, od ubezpieczeń zdrowotnych po posiadanie kota. Towarzyszy jej kotka Mimi, która jest najlepszym źródłem inspiracji dla wielu tekstów i zawsze wie, kiedy jest odpowiedni czas na przerwę w pisaniu.


Najczęściej polecane
1 min

Woliera dla ptaków

Woliera dla ptaków to rodzaj sporych rozmiarów klatki, używanej do hodowli ptaków. Dowiedz się więcej o rozmiarach i wyposażeniu.