Zaparcie jaja u kury

Artykuł napisany przez Franziska G., Weterynarz

Zaparcia jaja u kury nie należy bagatelizować.

Czasami kury znoszą mniej jaj niż zwykle, co może mieć różne przyczyny. Niekiedy jest to spowodowane niższą temperaturą w okresie jesienno-zimowym, a innym razem kryją się za tym różne dolegliwości, wymagające naszej interwencji. W niniejszym artykule dowiesz się, jak rozpoznać zaparcie jaja u kury i kiedy należy skonsultować się z lekarzem weterynarii.

Spis treści

Czy zaparcie jaja u kury jest niebezpieczne?
Objawy: Jakie są objawy zaparcia jaja u kury?
Diagnoza: Jak diagnozuje się zaparcie jaja u kury?
Leczenie: Jak przebiega leczenie zaparcia jaja u kury?
Przyczyny: Jakie są przyczyny zaparcia jaja u kury?
Rokowania: Jakie są szanse powodzenia leczenia?
Zapobieganie: Co można zrobić, by zapobiec zaparciu jaja?

Czy zaparcie jaja u kury jest niebezpieczne?

Jeśli jajo utknie w jajowodzie kury, mówimy o zaparciu jaja. Do tej dolegliwości należy zawsze podchodzić poważnie, ponieważ nieleczona może w krótkim czasie zakończyć się śmiercią zarówno u gadów, jak i u ptaków (np. wszystkich ras kur, przepiórek). Dlatego bardzo ważne jest, aby działać natychmiast po zauważeniu pierwszych objawów.

Objawy: Jakie są objawy zaparcia jaja u kury?

Zaparcie jaja jest dla kury nieprzyjemne i zazwyczaj bardzo bolesne. Pojawia się nagle i w zależności od stopnia nasilenia, towarzyszą mu następujące objawy:

Kura jest osłabiona.
Chodzi z szeroko rozstawionymi nogami, porusza ogonem w górę i dół.
Co chwila podchodzi do miejsca składania jaj, ale nie składa ich.
Oczy kury sprawiają wrażenie mniejszych niż zazwyczaj, a skrzydła zwisają.
Można zaobserwować obecność krwi w okolicach kloaki.
Kura prze, ale nie prowadzi to do zniesienia jaja.
Traci apetyt i mało pije.
Pod palcami można wyczuć stwardnienie (a nawet jajo) w okolicy brzucha.
Kura ciężko oddycha, a jej grzebień może zabarwić się na niebiesko (cyjanoza).

Kiedy konieczna jest wizyta u lekarza weterynarii?

Uwaga: Zaparcie jaja zawsze wymaga konsultacji z lekarzem weterynarii. Jeśli tylko podejrzewamy je u naszej kury, natychmiast skonsultujmy się z lekarzem weterynarii – w takiej sytuacji konieczne jest jak najszybsze działanie.

Co robić do czasu przyjazdu lekarza weterynarii?

Jeśli lekarz jest już w drodze do nas lub jeśli my jesteśmy w drodze do gabinetu z naszą kurą, możemy zastosować się do poniższych wskazówek:

Zapewnijmy kurze jak najbardziej bezstresowe otoczenie.
Ogrzejmy kurę (za pomocą lampy grzewczej).

Diagnoza: Jak diagnozuje się zaparcie jaja u kury?

W przypadku podejrzenia zaparcia jaja, lekarz weterynarii ostrożnie zbada palpacyjnie brzuch kury. Podczas badania, przeprowadzi z nami wywiad, zbierając informacje dotyczące tego, co mogło doprowadzić do takiego stanu.

Można również wykonać zdjęcie rentgenowskie, aby uzyskać dokładniejszy obraz sytuacji. Jeśli jajo ma już zwapniałą skorupkę, badanie RTG pomoże ustalić jego położenie, a jeżeli na zdjęciu nie będzie widać jaj, można dodatkowo wykonać badanie USG. Tylko dzięki takiej procedurze możliwe jest wykrycie jaj, które nie wykształciły jeszcze wystarczającej skorupki wapiennej.

Leczenie: Jak przebiega leczenie zaparcia jaja u kury?

W wielu przypadkach konieczne będzie ustabilizowanie stanu kury przed podjęciem właściwego leczenia. W tym celu lekarz weterynarii poda zwierzęciu kroplówkę, aby je nawodnić i wyrównać poziom elektrolitów. Jak tylko krążenie ustabilizuje się, można rozpocząć leczenie, w tym zabieg chirurgiczny.

Środki wspomagające

Lekarz weterynarii najpierw spróbuje leczyć zaparcie zachowawczo – ogrzeje kurę lampą na podczerwień i ostrożnie masując brzuch, spróbuje przetransportować jajo dalej. Należy robić to bardzo delikatnie, ponieważ pęknięcie jaja może zakończyć się dla kury śmiercią.

Aby ułatwić jaju opuszczenie jajowodu, można zastosować olej parafinowy, który wprowadza się do kloaki zwierzęcia za pomocą niewielkiej sondy. Dodatkowo, lekarz weterynarii może podać kurze ułatwiającą pozbycie się jaja oksytocynę oraz wapń.

Zabieg chirurgiczny

Jeśli nie jest możliwe usunięcie jaja w sposób opisany powyżej, konieczny będzie zabieg chirurgiczny. Lekarz weterynarii w znieczuleniu rozszerzy kloakę lub otworzy jamę brzuszną (laparotomia) i usunie nieprawidłowo działający jajowód (salpingotomia).

Kury na wybiegu w zimie — W zimie kury są bardziej narażone na ryzyko wystąpienia zaparcia jaja.

Przyczyny: Jakie są przyczyny zaparcia jaja u kury?

Kiedy kura cierpi na zaparcie jaja, niezłożone jajo zalega w jajowodzie lub kloace, czego najczęstszą przyczyną są zmiany w skorupce jaja lub niewłaściwe warunki hodowli:

Przyczyna	Wyjaśnienie
Nieprawidłowa podaż wapnia	Jeśli kura nie spożywa wystarczającej ilości wapnia i tym samym zbyt mało wapnia trafia do krwiobiegu (hipokalcemia), zamiast dobrze uformowanego jaja może powstać jajo o miękkich ściankach. Za dużo wapnia z kolei sprawia, że skorupka jaja jest za twarda, a jej ścianki zbyt grube, co sprzyja zaparciu.
Wielkość jaja	Jeśli jajo jest za duże, nie będzie mogło przedostać się przez jajowód, zatrzymując się w jego najwęższych miejscach.
Stan zdrowia kury	Nadwaga zawsze jest niekorzystna dla zdrowia, również w przypadku kur. Tłuszcz osadza się bowiem nie tylko na sercu i w innych partiach ciała, ale również w narządach, których kura potrzebuje do składania jaj.
Niedobór składników odżywczych	Jeśli kura wraz z pożywieniem nie przyjmuje odpowiedniej ilości składników odżywczych i witamin, jest ogólnie osłabiona, nie mając siły na składanie jaj.
Wysokość temperatury	Jeśli wartość temperatury jest za niska, może to mieć wpływ na mięśnie układu odpowiedzialnego za znoszenie jaj. Oznacza to, że zdolności transportowe jaja w zimie są mniejsze niż w przypadku wyższych temperatur.
Obrażenia	Jeśli kura doznała jakichś obrażeń, może to również wywołać zaparcie jaja.
Przeciążenie	Niektórzy hodowcy kur wymagają od niosek, by znosiły dużo jaj w krótkim czasie. Jeśli wymagania im stawiane są za wysokie, może to doprowadzić do przeciążenia organizmu i w rezultacie do zaparcia jaja.
Nieprawidłowe warunki utrzymania	Kury nioski, podobnie zresztą jak wszystkie inne zwierzęta, muszą być trzymane zgodnie z warunkami odpowiednimi dla gatunku. Za dużo stresu w kurniku czy poważne błędy w hodowli lub żywieniu również mogą mieć wpływ na wydajność w znoszeniu jaj.

Rokowania: Jakie są szanse powodzenia leczenia?

To czy kura przeżyje zaparcie jaja czy nie zależy od tego czy wystąpią powikłania i jak poważne będą. Jeśli leczenie zostanie wdrożone w odpowiednim momencie, rokowania są na ogół dobre. Jeśli natomiast doszło do obrażeń wewnętrznych, może to znacznie je pogorszyć. Za ciężki przebieg mogą być także odpowiedzialne infekcje bakteryjne, mogące w najgorszym wypadku prowadzić do śmierci zwierzęcia.

Zapobieganie: Co można zrobić, by zapobiec zaparciu jaja?

Niestety nie ma sposobu, który dawałby stuprocentową pewność, że uchronimy kurę przed zaparciem jaja. Jeśli jednak będziemy przestrzegać poniższych trzech wskazówek, możemy przynajmniej zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia:

Zadbajmy o odpowiednią podaż wapnia.
Zwróćmy uwagę na kondycję i odpowiednią wagę kury.
Trzymajmy kury w sposób odpowiedni dla gatunku – wówczas nie będą narażone na sprzyjający zaparciu stres.

Franziska G., Weterynarz

Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.

Podziel się swoją opinią

Czy artykuł był pomocny?