Alergia u psa

Kiedy pies często się drapie, pierwszą rzeczą, która zwykle przychodzi wtedy na myśl jego opiekunowi, są pasożyty. Istnieją jednak inne przyczyny swądu u psa, takie jak alergie. Alergie u psów nie należą do rzadkości, a liczba chorób alergicznych stale rośnie.

Jakie są najczęstsze alergie u psów?

Najważniejszymi alergiami u psów są:

• Alergia na ślinę pcheł
• Alergia środowiskowa (atopia)
• Alergia pokarmowa

Wszystkie trzy alergie objawiają się u psów mniej więcej takimi samymi symptomami. Z tego powodu diagnoza może być często utrudniona. Ponadto u jednego psa może występować jednocześnie kilka alergii.

Alergia na ślinę pcheł (Alergiczne pchle zapalenie skóry u psa)

Alergia na pchły nie jest charakterystyczna dla danej rasy. Co więcej, psy obu płci mogą być w równym stopniu dotknięte chorobą. Zwykle jest ona wywoływana przez pchłę kocią (Ctenocephalides felis), ale inne gatunki pcheł również mogą powodować alergię. Alergia na pchły może wystąpić w każdym wieku, ale nie przed ukończeniem szóstego miesiąca życia. Alergia na pchły jest wywoływana przez białka zawarte w ślinie pcheł. Ugryzienie pchły nie tylko wysysa krew psa, ale jednocześnie wstrzykuje ślinę pchły. Reakcja może być typu natychmiastowego (reakcja typu I), w przypadku której organizm reaguje w ciągu 30 minut, lub reakcja typu opóźnionego (reakcja typu IV), której objawy występują po kilku godzinach do 2 dni. Najczęściej alergia dotyka psy, które mają sporadyczny kontakt z pchłami. U psów mających częsty kontakt z pchłami może rozwinąć się tolerancja.

Atopia

Atopia (alergia środowiskowa) występuje u około 15% psów. W przeciwieństwie do alergii na pchły, niektóre rasy psów są nieco bardziej predysponowane do atopii. Należą do nich:

• Teriery
• Golden Retriever
• Labrador Retriever
• Dalmatyńczyk
• Owczarek niemiecki
• Bokser
• Buldog angielski
• Setery angielskie i irlandzkie
• Shar-Pei

Choroba pojawia się zwykle między pierwszym a trzecim rokiem życia, bardzo rzadko przed ukończeniem szóstego miesiąca życia lub u starszych psów. Jednym z warunków pojawienia się atopii jest predyspozycja psa do silnej reakcji na alergen. Psy te reagują na nieszkodliwe substancje środowiskowe, takie jak pyłki roślin, trawy, roztocza kurzu domowego czy pleśnie, silnym wytwarzaniem przeciwciał. Powoduje to masywną wtórną reakcję zapalną z uszkodzeniem tkanek. Objawy można zaobserwować sezonowo, np. w reakcji na trawy. Alergeny dostają się do organizmu przez drogi oddechowe lub skórę.

Alergia na produkty spożywcze

Nie ma predyspozycji rasowych ani płciowych do występowania alergii pokarmowej u psów czy suczek. Choroba może rozpocząć się w każdym wieku. Prawdziwa alergia na składnik pokarmowy polega na tym, że pies spożywa określony pokarm przez długi czas, zanim dojdzie do nadmiernej reakcji. U zdrowego zwierzęcia rozwija się tolerancja immunologiczna na składniki pokarmu. Jeśli jednak funkcja ochronna błony śluzowej jelita jest zmniejszona, alergeny mogą pokonać barierę jelitową i wywołać reakcję alergiczną.

Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, alergenami u psów są białka lub związki białkowe o określonej wielkości, zawarte w pokarmie. Każde białko może zatem prowadzić do reakcji alergicznych, a prawdopodobieństwo ich wystąpienia wzrasta wraz z częstotliwością spożywania. W naszym kraju najczęściej występującymi alergenami są: wołowina, mleko i produkty mleczne, jaja, pszenica i kurczak. Alergie pokarmowe wiążą się z reakcjami natychmiastowymi i opóźnionymi, które mogą być ich kombinacją. Dlatego objawy mogą wystąpić w ciągu 30 minut, kilku godzin, a nawet dni i tygodni po spożyciu alergenu.

Objawy alergii u psa

Objawy alergii w skrócie:

• Swędzenie: Pies cały czas się drapie.
• Objawy ze strony przewodu pokarmowego: Twój czworonóg cierpi na zaburzenia trawienia, takie jak wymioty lub bóle brzucha.
• Stany zapalne: Stany zapalne występują w okolicach łap i uszu.

Głównym objawem wszystkich alergii jest swędzenie. W przypadku alergii na pchły dotyczy ona głównie tylnej połowy ciała, grzbietu, zadu, nasady ogona, tylnych kończyn i brzucha. Psy drapią i ocierają się w tych miejscach, co często prowadzi do powstania tzw. hot spotu, czyli zaognionej i sączącej się rany. Miejsca te lubią być dodatkowo kolonizowane przez bakterie i grzyby drożdżopodobne, co jeszcze bardziej nasila świąd.

W atopii i alergii pokarmowej rozmieszczenie świądu jest bardzo podobne, co utrudnia ich różnicowanie. Swędzenie występuje w okolicy głowy, łap, pach, brzucha, wewnętrznej strony ud i uszu. Na łapach występuje zapalenie przestrzeni między palcami i spodniej strony łap. Zapalenia przewodu słuchowego zewnętrznego mogą również występować na uszach. Bakterie i grzyby drożdżopodobne często osadzają się na uszkodzonej skórze, powodując zakażenie (zakażenie wtórne) i dodatkowe swędzenie. W przypadku alergii pokarmowej mogą również wystąpić objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak wymioty, biegunka, wzdęcia, silne bóle brzucha i nieuformowany kał.

Diagnostyka alergii

Jak lekarz weterynarii może zdiagnozować alergię u psa?

• Diagnostyka eliminacyjna
• Test śródskórny
• Badanie krwi
• Dieta wykluczająca

Ponieważ objawy każdej z alergii są bardzo podobne, diagnoza stanowi nie lada wyzwanie. Ponadto pies może cierpieć na kilka alergii jednocześnie. Dodatkowo nie istnieją łatwe do wykonania i wiarygodne testy, które pozwoliłyby na rozróżnienie tych alergii. Alergię rozpoznaje się zatem za pomocą diagnostyki eliminacyjnej. Ponadto, szczegółowy wywiad może już dostarczyć lekarzowi wielu ważnych wskazówek.

Podczas wywiadu należy poinformować lekarza weterynarii o następujących aspektach:

• Rasa psa
• Płeć psa
• Wiek w momencie rozpoczęcia choroby
• Wiek w momencie wystąpienia objawów
• Miejsce występowania swędzenia lub objawów skórnych
• Obecność podobnych objawów u psów w miotach lub u ich rodziców
• Sezonowość objawów

Alergiczne pchle zapalenie skóry (APZS)

Nawet jeśli objawy nie wskazują na alergię na pchły, należy ją na samym początku wykluczyć. Lekarz weterynarii zbada psa grzebieniem pod kątem obecności pcheł i ich odchodów. Znalezienie któregokolwiek z nich potwierdza podejrzenia. Do diagnozy można również wykorzystać test śródskórny. Test ten polega na wstrzyknięciu alergenu pchły i substancji kontrolnych w skórę na ścianie klatki piersiowej i sprawdzeniu reakcji alergicznych po 15–30 minutach, 4–6, 24 i 48 godzinach. Istnieją również testy krwi do diagnozowania alergii na ślinę pcheł, ale dostarczają one informacji tylko w przypadku reakcji typu I. Możliwa jest również terapia diagnostyczna. W takim przypadku pchły u psa i wszystkich zwierząt mieszkających w gospodarstwie domowym są zwalczane za pomocą odpowiednich preparatów. Jeśli terapia jest skuteczna, prawdopodobne jest wystąpienie alergii na pchły.

Alergie u psów: Alergia pokarmowa

W celu potwierdzenia lub wykluczenia alergii pokarmowej przydatna jest jedynie dieta eliminacyjna lub dieta wykluczająca, zgodnie z zaleceniami dermatologów. W tej diecie pies powinien być karmiony przez okres co najmniej ośmiu tygodni jednym źródłem białka i jednym źródłem węglowodanów, których nigdy wcześniej nie spożywał. Ponieważ nie miał on kontaktu z tymi substancjami, nie może na nie reagować. W okresie stosowania diety pies nie powinien dostawać do jedzenia nic innego, a smakołyki i nagrody muszą składać się ze składników przeznaczonych do diety.

Dermatolodzy zalecają stosowanie domowej diety. Jeśli opiekun psa nie ma możliwości samodzielnego przygotowania pokarmu do diety, dostępne są diety hydrolizowane. W tym przypadku składniki są tak małe, że organizm nie jest w stanie rozpoznać ich jako alergenów. Możliwe jest również podawanie odmian jednobiałkowych. Podczas stosowania diety objawy powinny ulec znacznej poprawie. Po ustąpieniu objawów należy przeprowadzić prowokację z pokarmem, który był podawany przed rozpoczęciem diety. Jeśli objawy pojawią się ponownie, jest to dowód na istnienie alergii na dany składnik.

Atopia

Atopię rozpoznaje się na podstawie badania klinicznego i wykluczenia innych chorób. Diagnozę atopii można postawić dopiero po wyjaśnieniu wielu aspektów. Objawy, wiek, wzór swędzenia i inne elementy muszą być zgodne. Ponadto należy dokładnie wykluczyć inne przyczyny swędzenia. Lekarz weterynarii może teraz wykonać specjalne testy w celu zidentyfikowania wywołujących alergenów. Dobrym testem jest test śródskórny, w którym alergeny są wstrzykiwane w skórę i odczytywane są reakcje na nie. Test ten powinien być zawsze wykonywany przez doświadczonego dermatologa. Możliwe jest także wykonanie testu alergicznego we krwi, ale może on wykazywać reakcje fałszywie dodatnie.

Terapia różnego typu alergii u psów

Najlepszym sposobem leczenia różnego typu alergii u psów jest unikanie alergenu, który je wywołuje. Jednak w zależności od rodzaju alergii może to być trudne. Leczenie alergii na pchły polega na konsekwentnym zwalczaniu pcheł i stosowaniu profilaktyki u psa. Podobnie, inne zwierzęta żyjące w gospodarstwie domowym powinny być nieustannie pod tym kątem ochraniane, tak aby pies z alergią miał jak najmniejszy kontakt z pchłami. Ponadto, zwłaszcza u psów alergików, w przypadku inwazji pcheł konieczne jest leczenie i dokładne oczyszczenie otoczenia. Jeśli występuje świąd, można go leczyć odpowiednimi preparatami, aby uniknąć wtórnych zakażeń.

W przypadku alergii pokarmowej, identyfikacja wywołującego ją alergenu (np. wołowiny) jest korzystna, ponieważ pies może być wówczas normalnie karmiony, unikając konkretnego alergenu. Jeśli nie można znaleźć alergenu lub pies reaguje na kilka białek, możliwe jest podawanie diety hydrolizowanej. Od pewnego czasu na rynku dostępne są również pasze zawierające owady jako źródło białka, co stanowi nowsze i bardzo skuteczne podejście w diagnostyce i terapii. Świąd jest znacznie mniej uciążliwy, jeśli chodzi o leczenie preparatami, takimi jak glikokortykoidy czy leki przeciwhistaminowe. Leki te nie są tak skuteczne w przypadku alergii pokarmowej, jak w przypadku alergii na pchły lub atopii. Schorzenia wtórne, takie jak infekcje uszu i skóry, wymagają dodatkowej terapii.

Odkryj nasz wybór hipoalergicznych karm dla psów.

Jak leczy się atopię?

Leczenie atopii jest trudne, ponieważ unikanie alergenu, który ją wywołuje, jest prawie niemożliwe. Jeśli swędzenie ogranicza się do kilku miesięcy w roku, można w tym czasie podawać psu leki przeciwświądowe. Jeśli pies odczuwa świąd przez dłuższy czas, zaleca się odczulanie. Jest to immunoterapia. Alergeny, na które reaguje pies, są mu podawane w coraz większych stężeniach. Celem jest stymulacja układu odpornościowego psa i osiągnięcie tolerancji na alergeny.

Niestety, terapia ta nie zawsze przynosi pożądane efekty. Konieczne może być dodatkowe leczenie lekami zmniejszającymi świąd, takimi jak kortyzon, leki przeciwhistaminowe, cyklosporyna, niezbędne kwasy tłuszczowe lub oclacitinib. Ostatnio na rynku pojawiła się nowa metoda leczenia świądu atopowego – lek z przeciwciałami monoklonalnymi. Przeciwciała te wychwytują substancję odpowiedzialną za swędzenie w atopii i są metabolizowane jak własne białka organizmu. Jak dotąd ta forma terapii okazała się bardzo skuteczna i jest dobrze tolerowana.

Zapobieganie alergiom u psów

Zapobieganie alergii u psa jest trudne, ponieważ do jej rozwoju doprowadza bardzo wiele czynników. Jeśli wiadomo, że pies ma już alergię, mogą pojawić się kolejne. Aby uniknąć alergii na pchły, należy zwracać uwagę na konsekwentne zwalczanie pcheł i pasożytów oraz skuteczną profilaktykę. Zaleca się również podawanie psu zróżnicowanej diety, zawierającej kilka źródeł białka. Należy jednak unikać białek egzotycznych, ponieważ mogą one być przydatne jako podstawa diety w przypadku wystąpienia alergii. Ponieważ atopia jest dziedziczną formą alergii, nie zaleca się rozmnażania zwierząt z tą chorobą.