Pierwsza pomoc dla psa This article is verified by a vet

Artykuł napisany przez Dr Cornelia Kolo, Weterynarz
Człowiek bandażuje łapę psu

Przećwicz na swoim psie sposoby udzielania pierwszej pomocy, takie jak zakładanie opatrunku.

Nagły wypadek może przytrafić się każdemu psu. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak powinna przebiegać pierwsza pomoc dla psa i nie bać się, że udzielając jej popełnimy jakiś błąd. Najgorsze bowiem co możemy zrobić to nie podjąć próby pomocy zwierzęciu. W poniższym artykule przedstawimy najważniejsze środki pierwszej pomocy.

Pierwsza pomoc dla psa: Co będzie nam potrzebne w nagłym wypadku?

Właściwe przygotowanie pomoże nam w udzielaniu pierwszej pomocy. Jeśli zawczasu przemyślimy działania, które należy podjąć, w sytuacji zagrożenia łatwiej będzie nam zachować spokój i opanowanie.

Dlatego wielu lekarzy weterynarii i stowarzyszeń zajmujących się ochroną zwierząt organizuje kursy pierwszej pomocy dla psów. Uczestnicząc w nich, dowiemy się jakie niebezpieczeństwa czyhają na naszego podopiecznego w życiu codziennym. Poza tym, przećwiczymy najważniejsze techniki udzielania pierwszej pomocy pod fachowym okiem.

Przygotowanie: Szkolenie medyczne i numery alarmowe

Dzięki regularnemu udziałowi w szkoleniach medycznych, nasz pies będzie już znał procedury medyczne i wówczas łatwiej będzie nam, osobom trzecim czy lekarzowi weterynarii wdrożyć je w razie wypadku.

Warto pamiętać, że nieprzewidziane sytuacje nie uwzględniają godzin otwarcia naszego gabinetu weterynaryjnego. Dlatego dowiedzmy się do kogo możemy udać się z psem w weekend czy w nocy.

Wielu lekarzy weterynarii udziela pomocy w nagłych przypadkach lub po prostu poda nam numer telefonu komórkowego, pod którym możemy się z nimi skontaktować poza godzinami otwarcia lecznicy. W większych miastach funkcjonuje również pogotowie dla zwierząt.

Co robić, gdy nasz pies potrzebuje pierwszej pomocy?

Jeśli nasz podopieczny zrani się lub nagle zachoruje, należy rozważyć kilka kwestii zanim rozpoczniemy udzielanie pierwszej pomocy.

  • Miejmy pod ręką numer telefonu najbliższego lekarza weterynarii
  • Zachowajmy spokój
  • Zabezpieczmy psa za pomocą smyczy
  • Zabezpieczmy siebie, zakładając psu prowizoryczny kaganiec (tylko jeśli pies reaguje i nie ma wymiotów)
  • Uspokajajmy psa

Dopiero po zastosowaniu tych środków możemy zacząć myśleć o pierwszej pomocy. Zbadajmy ostrożnie psa, aby ocenić jego stan. Następnie zdecydujmy o kolejności podejmowanych działań.

W pierwszej części niniejszego artykułu wyjaśnimy, jakie środki podjąć w określonych wypadkach, a następnie opiszemy konkretne techniki, których będziemy potrzebować.

Pierwsza pomoc dla psa: Kiedy możemy mówić o nagłym wypadku?

Aby ocenić stan chorego psa, sprawdźmy jego parametry życiowe. Warto wiedzieć, jakie są normalne parametry naszego podopiecznego. U ewidentnie chorego psa, parametry życiowe odbiegające od normy należy zawsze traktować jako sygnał ostrzegawczy.

  NORMA UWAGA!
Temperatura 38,0 – 39,2°C (szczenięta do 39,5) < 37,0 lub > 39,5°C
Częstotliwość oddechów 10 – 30 oddechów/minutę >30/minutę lub silna praca tłoczni brzusznej
Tętno 60 – 120 uderzeń/minutę > lub < 60 – 120/minutę
Kolor błon śluzowych jasnoróżowy żółty, niebieski, fioletowy, biały, plamisty, szarobury, ciemnoczerwony
Elastyczność (nawilżenie) skóry Złap fałd skóry na karku: Po puszczeniu powinien natychmiast wrócić na swoje miejsce. Jeśli zostanie długo w tym samym położeniu, może to oznaczać odwodnienie.
Świadomość/reaktywność szybka reakcja psa dezorientacja, apatia, utrata świadomości
Zapotrzebowanie na wodę pitną 20 – 50 ml/kg masy ciała (w przypadku karmienia suchą karmą nieco więcej) wyraźnie > 50 ml/kg dziennie, zwłaszcza w nagłym wypadku

Pierwsza pomoc dla psa: Kiedy coś, co powinno być na zewnątrz, znajdzie się wewnątrz

W przypadku podejrzenia zatrucia lub połknięcia ciała obcego, nie wolno zakładać psu prowizorycznego kagańca. Może to bowiem spowodować, że pies zadławi się swoimi wymiocinami. Ponadto, należy zastosować następujące działania:

Jak udzielić psu pierwszej pomocy w przypadku zatrucia?

 

Przynęty z trucizną, niebezpieczne substancje w domu i ogrodzie, trujące rośliny czy szkodliwe jedzenie mogą zostać połknięte przez psa niezauważenie.

Jeśli jednak zarejestrujemy moment połknięcia, zadzwońmy do lekarza weterynarii i w porozumieniu z nim podajmy psu tabletki z węglem drzewnym (węgiel aktywny, węgiel leczniczy) i natychmiast zawieźmy go do lecznicy.

Jeśli dysponujemy opakowaniem lub pozostałościami substancji trującej, zabierzmy je ze sobą. Zabezpieczmy również treść pokarmową zwymiotowaną przez psa, używając gumowych rękawic.

Absolutnie nie należy prowokować wymiotów u psa. W zależności od spożytej substancji, może to bardzo pogorszyć sytuację. Jeśli zwierzę jest w złym stanie ogólnym, może zadławić się wymiocinami.

Uwaga: Jeżeli od spożycia trucizny minęło już trochę czasu, nie można podjąć żadnych działań z zakresu pierwszej pomocy. Psa należy jak najszybciej zawieźć do lekarza weterynarii!

Podczas transportu przykryjmy psa ciepłym kocem, a w przypadku drgawek ułóżmy go w pozycji, w której nie zrobi sobie krzywdy.

Pierwsza pomoc dla psa: Pies połknął zabawkę – co robić?

Zwłaszcza szczenięta i młode psy lubią brać wszystko do pyska – zanim się zorientujemy, skarpetka, dziecięca zabawka czy kamień mogą zostać połknięte.

Jeśli widzieliśmy co pies połknął, natychmiast zadzwońmy do lekarza weterynarii i zawieźmy do niego zwierzę. Zdecyduje on czy należy sprowokować u psa wymioty, czy konieczna będzie operacja żołądka.

W żadnym przypadku nie należy wywoływać wymiotów u psa samodzielnie. W zależności od tego, co zostało połknięte, mogłoby to znacznie pogorszyć sytuację. Jeśli zwierzę jest w złym stanie ogólnym, może zadławić się wymiocinami.

Pierwsza pomoc w przypadku ran kłutych

Gałąź w lesie, pozostawiona szprycha rowerowa w jeziorze czy patyk: Mogą spowodować uraz szybciej niż myślimy. Na przykład podczas biegania w lesie, patyk może przebić żebra psa.

W takim wypadku weźmy psa na smycz, uspokójmy go i zobaczmy co się stało. W przypadku tego typu urazów nie wolno samodzielnie usuwać ciała obcego. Można bowiem spowodować silne krwawienie, a w następstwie wykrwawienie się zwierzęcia.

W niektórych sytuacjach wskazane może być przykrycie urazu bandażem lub torbą.

W przypadku wstrząsu należy ułożyć psa w pozycji bocznej bezpiecznej, nakryć go kocem termicznym i niezwłocznie skonsultować się z lekarzem weterynarii lub kliniką.

Pierwsza pomoc dla psa: Kiedy rusza się coś, co ruszać się nie powinno

Pies złamał nogę. Jak mu pomóc?

Przy upadku z wysokości lub wypadku często dochodzi do złamań lub pęknięć kończyn. Najbardziej widocznym tego objawem jest silna kulawizna z całkowitym odciążaniem bolesnej kończyny. Czasami noga może być wyciągnięta pod nietypowym kątem.

Jeśli istnieje podejrzenie, że może być złamana, postarajmy się możliwie jak najmniej nią ruszać. Przy dużej ruchomości kończyny można ją unieruchomić za pomocą prowizorycznej szyny.

Przenieśmy psa tak, aby kontuzjowana kończyna znajdowała się z dala od nas. W przypadku, gdy pies jest w stanie lub chce iść samodzielnie, możemy wykonać nosidło, które ułatwi mu zadanie.

Gdy dotrzemy do samochodu, połóżmy psa i natychmiast zawieźmy go do lekarza weterynarii, który wykona prześwietlenie i zadecyduje o odpowiednim leczeniu.

Co zrobić w przypadku ataku padaczki u psa?

W przypadku objawowego napadu padaczkowego z psem nie będzie kontaktu. Ponieważ psy w takiej sytuacji mogą niekontrolowanie ugryźć, należy się odpowiednio zabezpieczyć.

Jeśli chodzi o psa, trzeba przede wszystkim zapewnić mu ochronę przed upadkiem (np. z kanapy) lub utopieniem się w jeziorze czy rzece. Dodatkowo, można podłożyć mu pod głowę koc, aby nie uderzył nią o podłoże.

Większość napadów padaczkowych nie trwa dłużej niż kilka minut, które trzeba po prostu przeczekać. Następnie należy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Jeśli stan padaczkowy trwa dłużej niż dziesięć minut, ostrożnie owińmy psa w koc i zawieźmy go do najbliższego gabinetu weterynaryjnego.

Pierwsza pomoc dla psa: Kiedy coś, co powinno być zakryte, jest widoczne

Podczas spaceru, zabaw w lesie czy szaleństw z innymi psami, małe i duże rany mogą powstać w każdej chwili. W takiej sytuacji zachowajmy spokój. Weźmy psa na smycz i sprawdźmy jak poważne są obrażenia.

Po udzieleniu psu pierwszej pomocy, zabierzmy go do najbliższego gabinetu weterynaryjnego, gdzie lekarz weterynarii profesjonalnie oczyści ranę i zdecyduje, czy konieczny jest zabieg chirurgiczny. Im szybciej weterynarz zaopatrzy ranę, tym mniejsze będzie ryzyko infekcji i większe szanse na szybsze gojenie się.

Zraniony labrador
Przy zastosowaniu odpowiednich środków pierwszej pomocy, skaleczenie na łapie zostanie prawidłowo opatrzone.

Jak pomóc psu w przypadku niewielkiej rany na skórze?

W większości przypadków rany lub skaleczenia nie krwawią lub krwawią tylko nieznacznie. W pierwszej kolejności przyłóżmy do rany sterylny opatrunek i zabandażujmy ją, ale nie aplikujmy żadnej maści.

W zależności od lokalizacji, konieczne może być zastosowanie specjalnych opatrunków. W przypadku urazów pazurów lub opuszek, najlepiej sprawdzi się opatrunek na łapę. Jeśli zastosujemy kilka małych sztuczek, założenie opatrunku nie będzie stanowiło problemu.

Szczególnie u ras psów krótkowłosych końcówka ogona jest również rejonem bardzo podatnym na urazy. W wyniku silnego merdania ogonem mogą powstać rany tłuczone lub cięte. Bandaż założony na ogon ochroni zranioną końcówkę ogona do czasu wizyty u lekarza weterynarii.

Pierwsza pomoc dla psa: Mój pies mocno krwawi – co robić?

W zależności od miejsca i rodzaju urazu, może on powodować silne krwawienie. W takim przypadku najpierw lekko uciśnijmy miejsce urazu. Jeśli uszkodzonych zostało kilka mniejszych naczyń, w ten sposób możemy zatrzymać krwawienie.

Jeśli natomiast rana jest zbyt duża lub obejmuje większe naczynia, konieczne będzie zastosowanie opatrunku uciskowego. W przypadku silnie krwawiących obrażeń kończyn lub ogona, można zastosować opaskę uciskową.

Bardziej skomplikowane są silnie krwawiące rany na uszach. W ich przypadku należy zastosować specjalny opatrunek na ucho, który zapewni dobre trzymanie i odpowiednią hemostazę.

Co zrobić w przypadku pogryzienia psa?

Rany kąsane są szczególną formą urazów skóry. Mogą być poważniejsze i głębsze niż się wydają na pierwszy rzut oka. W szczególności w wyniku potrząsania przez gryzącego psa może dojść do poważnych ran pod skórą zaatakowanego zwierzęcia.

Oczyśćmy powierzchniowo ranę, zabezpieczmy ją miejscowo opatrunkiem i jak najszybciej zabierzmy psa do lekarza weterynarii, który oceni, jak głębokie są obrażenia i czy konieczny będzie zabieg chirurgiczny.

Pierwsza pomoc dla psa: Jak zaopatrzyć złamanie otwarte?

W wyniku silnego urazu może dojść do złamania otwartego, w przypadku którego uszkodzona kość przerywa ciągłość skóry nad złamaniem. Jeśli towarzyszy mu silne krwawienie, w pierwszej kolejności należy je zatamować. W większości przypadków odbywa się to poprzez zastosowanie opaski uciskowej. Założenie opatrunku uciskowego często nie jest możliwe lub po prostu zbyt bolesne.

Ważne: Złamania otwartego nie wolno zabezpieczać z wykorzystaniem szyny. Zamiast tego postarajmy się uspokoić psa i w przypadku wystąpienia objawów wstrząsu ułóżmy go w pozycji bocznej bezpiecznej.

Sterylny opatrunek i luźno założony bandaż ochronią ranę przed zabrudzeniem. Przenieśmy psa tak, by zraniona kończyna była zwrócona w kierunku przeciwnym do nas i pozwólmy jej swobodnie zwisać.

Jak pomóc psu w przypadku urazu oka?

Wszelkiego rodzaju urazy oczu są zawsze nagłym wypadkiem i muszą zostać jak najszybciej skonsultowane z najbliższym lekarzem weterynarii. Zbyt długie zwlekanie z wizytą może doprowadzić do utraty oka. W takim przypadku nigdy nie stosujmy żadnych domowych środków!

Pierwsza pomoc dla psa: Pies się nie rusza

Psa, który apatycznie leży w kącie lub jest nieprzytomny należy zawsze traktować jako nagły wypadek. Sprawdźmy jego parametry życiowe i podejmijmy środki pierwszej pomocy. Następnie jak najszybciej przetransportujmy go do najbliższego gabinetu weterynaryjnego.

Lekarz weterynarii udziela pierwszej pomocy psu
U psa puls można wyczuć przykładając dłoń do wewnętrznej strony uda.

Pierwsza pomoc dla psa: Jak pomóc nieprzytomnemu psu?

Po wypadku lub w wyniku istniejących chorób, może dojść u psa do paraliżu lub śpiączki. Pies może przestać reagować na bodźce.

W pierwszej kolejności zatamujmy ewentualne krwawienia, połóżmy zwierzę w pozycji bocznej bezpiecznej, zabezpieczmy jego drogi oddechowe i okryjmy go kocem, aby zapobiec utracie ciepła.

Następnie jak najszybciej zawieźmy go do najbliższego czynnego gabinetu weterynaryjnego lub kliniki.

Pierwsza pomoc dla psa, który przestał oddychać

W najgorszym przypadku pies po wypadku może przestać oddychać. W takiej sytuacji przede wszystkim zachowajmy spokój i zacznijmy sztuczne oddychanie w następujący sposób:

Usiądźmy przed psem tak, aby jego nos był skierowany w naszą stronę. Jedną ręką trzymajmy jego pysk zamknięty, a drugą uformujmy pierścień wokół nosa. Wdmuchujmy delikatnie powietrze do nozdrzy, tak aby klatka piersiowa się unosiła. Poprośmy drugą osobę o zaobserowanie czy rzeczywiśćie tak się dzieje.

Powtarzajmy nasze działania co około trzy sekundy, dwadzieścia do trzydziestu razy na minutę. Co trzeci raz sprawdźmy, czy pies wznowił oddychanie. Poza tym, regularnie sprawdzajmy puls, aby monitorować krążenie.

Co zrobić, gdy serce psa przestanie bić?

Reanimację należy prowadzić tylko wówczas, gdy serce rzeczywiście przestało bić. Dlatego nie wolno ćwiczyć jej na zdrowym psie!

Upewnijmy się, że:

  • Brak jest pulsu lub wyczuwalnych uderzeń serca
  • Klatka piersiowa nie porusza się
  • Pysk lub język są nieruchome
  • Pies nie reaguje na głos
  • Pies nie reaguje na bodźce bólowe (np. szczypanie ucha)

Jeśli wystąpią wszystkie powyższe objawy, możemy rozpocząć masaż serca. W tym celu ułóżmy psa płasko na prawym boku w pozycji bezpiecznej.

Wyciągnijmy jego głowę, tak by stanowiła przedłużenie kręgosłupa i otwórzmy pysk psa. Połóżmy obie ręce na klatce piersiowej w okolicy serca, tuż za lewym łokciem. Obu rąk używamy tylko w przypadku większych psów. W przypadku mniejszych psów lub szczeniąt, serce uciskamy dwoma lub trzema palcami lub ewentualnie jedną ręką.

Uciskajmy klatkę piersiową raz na sekundę, a następnie zwolnijmy nacisk. U dużych psów powietrze należy wtłaczać mniej więcej co dziesiąty raz. W przypadku mniejszych psów wystarczy uciskać klatkę piersiową, by dostarczyć powietrze do płuc.

Reanimacja psa
Masaż serca wykonujemy tylko wtedy, gdy serce psa przestało bić.

Barwa błon śluzowych: Kiedy kolor różowy zastępuje siny/biały/szary/ciemnoczerwony

Bardzo ważnym parametrem, pozwalającym ocenić stan psa w nagłym wypadku, są jego błony śluzowe i ich barwa. Przyjrzyjmy się dobrze błonom śluzowym w pysku lub spojówkom oka.

Elementem badania stanu błon śluzowych jest również czas napełniania naczyń włosowatych (nawrotu kapilarnego), który pokazuje przepływ krwi w tkankach oddalonych od serca.

Kontrola zabarwienia błon śluzowych u psa
Błony śluzowe u zdrowego psa mają barwę bladoróżową.

Jak pomóc psu z sinymi błonami śluzowymi?

Pies, którego błony śluzowe są sine i który ewentualnie dodatkowo oddycha przez pysk jest zawsze stanem nagłym, wymagającym konsultacji z lekarzem weterynarii. Pies właśnie się dusi lub jest bliski uduszenia!

Wyjątkiem są niektóre rasy psów, które z natury mają niebieskawe błony śluzowe i niebieski język. Jeśli zatem Chow-Chow, Shar Pei czy Eurasier oddycha miarowo i swobodnie, nie ma mowy o zaburzeniach oddychania.

Pierwsza pomoc dla psa: Jak rozpoznać wstrząs i co zrobić?

Wstrząs może być spowodowany bezpośrednio ciężkimi urazami lub pośrednio przez inne silne obciążenia organizmu. Wstrząs może również wywołać użądlenie pszczoły lub osy. Mianem wstrząsu określamy zagrażające życiu zaburzenie w obrębie układu krążenia – w obwodowych obszarach układu znajduje się za mało krwi.

Co możemy zrobić?

Jeśli pies doznał wstrząsu, ale nadal reaguje na bodźce, dajmy mu wodę do picia. Ogrzejmy go kocem (ratunkowym) i jak najszybciej zawieźmy do lekarza weterynarii.

W kolejnym kroku ułóżmy psa w pozycji bocznej bezpiecznej. Jeżeli z psem nadal jest kontakt, spróbujmy go położyć na jego niezranionym boku. Nieprzytomnego lub wymagającego reanimacji czworonoga należy ułożyć na prawym boku.

Jak rozpoznać wstrząs?

Najbardziej wyraźne objawy wstrząsu powoduje słabe krążenie:

  • słaby puls
  • przyspieszone bicie serca
  • płytki i szybki oddech
  • wydłużony czas napełniania naczyń włosowatych (ponad trzy sekundy)
  • hipotermia (łapy/uszy/ogon mogą być chłodne)
  • pies drży, jakby zamarzał
  • apatia, aż do utraty świadomości
  • niepewne ruchy, zataczanie się, niemożność utrzymania się na nogach

Dlaczego błony śluzowe psa są śnieżnobiałe?

Białe zabarwienie błon śluzowych jest wynikiem silnego krwawienia. Może ono mieć miejsce w klatce piersiowej lub jamie brzusznej i dlatego być trudne do rozpoznania. W takiej sytuacji jak najszybciej zabierzmy psa do lekarza weterynarii.

Blade błony śluzowe w przypadku udaru cieplnego

W przypadku udaru cieplnego dochodzi do przegrzania całego ciała, a wzrost temperatury ciała do 41 – 43°C stanowi stan zagrożenia życia.

W takiej sytuacji organizm także przeżywa pewnego rodzaju wstrząs. Błony śluzowe są blade, a język ciemnoczerwony. Innymi objawami udaru cieplnego są silne dyszenie i płytki oddech, przyspieszony puls i szkliste oczy. W zaawansowanym stadium występują również wymioty i utrata przytomności.

Właściwie udzielona pierwsza pomoc może uratować życie psa. Dlatego natychmiast po rozpoznaniu objawów zabierzmy psa z samochodu w zacienione i chłodne miejsce. Jeśli jest przytomny, dajmy mu letnią wodę do picia w małych porcjach.

Najważniejsze w tym momencie jest to, aby powoli obniżyć temperaturę jego ciała, ale pod żadnym pozorem nie wylewajmy na psa wody. Zamiast tego możemy podłożyć pod niego mokry ręcznik. Mokre ręczniki na głowie i wokół łap na początek wystarczą. Przytomnego psa możemy zaprowadzić nad płytką wodę i pozwolić mu w niej pobrodzić.

Uwaga! W wyniku przegrzania może dojść do poważnego uszkodzenia narządów wewnętrznych. Psa z udarem cieplnym trzeba po ustabilizowaniu niezwłocznie zabrać do lekarza weterynarii w celu dalszego leczenia.

Pies sprawia wrażenie, jakby się dławił

W przypadku skrętu żołądka należy psa natychmiast zabrać do najbliższego dyżurującego lekarza weterynarii lub kliniki. Przypadłość ta stanowi w każdym przypadku nagły wypadek, który musi być leczony operacyjnie.

Główne objawy skrętu żołądka to wzdęty brzuch, silne ślinienie i częsty odruch wymiotny bez rzeczywistych wymiotów. Towarzyszą mu często niepokój, duszność i wszystkie objawy wstrząsu. Nie wdrażajmy żadnych środków na własną rękę, tylko natychmiast ruszajmy z psem do kliniki. W przypadku skrętu żołądka o przeżyciu może decydować każda minuta!

Pierwsza pomoc dla psa: Jakie środki możemy podjąć samodzielnie?

Większość nagłych przypadków u psów po udzieleniu pierwszej pomocy wymaga profesjonalniego leczenia przez lekarza weterynarii, do którego musimy zawieźć naszego podopiecznego. Do dyspozycji mamy różne metody transportu rannego psa.

Jak przetransportować małego psa?

Jeśli nasz pies jest niewielkich rozmiarów, możemy go wziąć na ręce. Stańmy obok psa i złapmy go pod przednimi i tylnymi nogami. Zaciśnijmy dłonie po stronie odwróconej od nas, a wówczas na naszych rękach pies będzie spoczywał jak w chuście.

Kontuzjowana kończyna powinna być możliwie jak najdalej od ciała, w pozycji wiszącej. Nie wywierajmy nacisku na zranionego obszary.

Jak przetransportować ciężkiego psa?

Jeśli dużych rozmiarów pies zrani się poza domem, na ogół ciężko będzie go przetransportować z powrotem do samochodu. W takim przypadku warto zorganizować nosze, które bez trudu stworzymy z pomocą tego, co jest dostępne w lesie.

W tym celu będziemy potrzebować swetra lub kurtki oraz dwóch długich, solidnych drewnianych patyków lub gałęzi. Zapnijmy kurtkę i schowajmy rękawy do środka, a następnie umieśćmy w nich kijki.

Prowizoryczne noszę są gotowe. Psa mogą nieść dwie osoby lub jedna. Oczywiście najlepiej byłoby, gdyby druga osoba zabezpieczała psa przed upadkiem, ale jeśli jesteśmy sami, można spróbować przywiązać psa do noszy za pomocą sznurowadeł i smyczy.

Pies stawia opór podczas noszenia. Jak mogę go przetransportować?

Jeśli po zranieniu jednej z nóg pies może poruszać się samodzielnie, można podeprzeć go chustą lub imitującą ją kurtką – umieśćmy jej główną część pod brzuchem psa, a rękawami obejmijmy go z obu stron.

W ten sposób podtrzymując psa, pomożemy mu dalej iść, a pies nie będzie musiał stawać na zranioną łapę całym ciężarem ciała i dotrze samodzielnie do samochodu.

Przed transportem należy opatrzyć bandażem ewentualne otwarte rany, skaleczenia czy złamane kości. W zależności od rodzaju i miejsca urazu, stosuje się różne opatrunki.

Jak założyć opatrunek uciskowy?

Zastosowanie opatrunku uciskowego u psa nie wymaga szczególnych umiejętności. Zasadniczo działa on na tej samej zasadzie, co opatrunek uciskowy dla ludzi.

Do krwawiącej rany przyłóżmy czysty opatrunek i owińmy go bandażem raz lub dwa razy. Następnie w okolicy rany zawińmy jeszcze raz bandaż lub ewentualnie umieśćmy złożoną paczkę chusteczek i ponownie owińmy bandażem.

Dzięki temu wywieramy nacisk na ranę, uciskając krwawiące naczynie. Sprawdzajmy regularnie czy łapa nie puchnie lub nie sinieje. Jeśli tak, to znaczy, że bandaż został zawinięty zbyt mocno i trzeba go poluźnić.

Teraz pies jest gotowy do transportu i można go zawieźć do najbliższego lekarze weterynarii lub kliniki.

Pierwsza pomoc dla psa: Co zrobić w przypadku silnie krwawiącej rany?

W przypadku silnie krwawiących ran na kończynach lub ogonie możemy zastosować opaskę uciskową w formie kawałka sznurka, bandażu nieelastycznego czy sznurowadła. Umieśćmy opaskę nad krwawiącą raną i zaciśnijmy ją do czasu, aż krwawienie ustanie.

Bardzo ważne jest, aby co pięć do dziesięciu minut poluzować ucisk. Po upływie maksymalnie trzydziestu minut należy usunąć opaskę, dlatego jak najszybciej udajmy się z psem do lekarza weterynarii.

Jak pomóc psu z urazem łapy?

Opatrunek na łapę nie musi spełniać żadnych specjalnych wymagań. Należy założyć go jak zwykły opatrunek.

Jeśli pies będzie musiał nosić taki opatrunek przez dłuższy czas, bo na przykład akurat jesteśmy na dłuższej wędrówce, konieczne będzie zastosowanie opatrunku o specjalnych właściwościach.

Pierwsza pomoc dla psa: Jak założyć psu opatrunek na ogon?

Najważniejszą kwestią w przypadku opatrunku ogona jest zastosowanie jak najmniejszej ilości materiału. Im cięższy będzie opatrunek, tym większe prawdopodobieństwo, że po prostu nie utrzyma się na ogonie. Na ranę przyłóżmy tylko jeden opatrunek i owińmy go kilka razy bandażem – tylko tyle, żeby utrzymać opatrunek na miejscu.

Dodatkowo, bandaż należy zabezpieczyć przylepcem do sierści. Między dwoma kawałkami przylepca można umieścić kilka pasm włosów. W przeciwnym razie bowiem cała praca pójdzie na marne, ponieważ opatrunek nie utrzyma się.

Jak prawidłowo założyć opatrunek na ucho?

Uszy psa są bardzo dobrze ukrwione, zwłaszcza w okolicach brzegów. Podczas szaleństw w podszyciu lasu lub w wyniku pogryzienia, może dojść do silnie krwawiących ran na krawędzi ucha. Takie urazy bardzo często wymagają założenia szwów.

W ramach pierwszej pomocy możemy jednak zastosować opatrunek ucha i głowy. W tym celu umieśćmy sterylny opatrunek na ranie, a dodatkowo kolejne opatrunki na wewnętrznej i zewnętrznej stronie ucha.

Ucho połóżmy płasko na głowie, a następnie owińmy bandażem głowę psa kilkukrotnie, tak aby przebiegał wzdłuż przedniej i tylnej części zdrowego ucha.

Sprawdźmy, czy opatrunek został założony prawidłowo, umieszczając dłoń w bandażu na spodniej stronie szyi – powinno być to możliwe bez większych trudności. W przeciwnym razie bandaż będzie zawinięty zbyt ciasno, powodując problemy z oddychaniem.

Pierwsza pomoc dla psa: Unieruchomienie złamanej kończyny za pomocą szyny

Szynę stosuje się w przypadku nadmiernej ruchomości kończyny w wyniku złamania lub pęknięcia. Do stabilizacji nadają się na przykład patyki, gałęzie, a nawet mocno zwinięta gazeta. Do wykonania szyny użyjmy dwóch możliwie takich samych patyków.

Najpierw zastosujmy opatrunek, aby zamortyzować nogę, a następnie owińmy patyki wraz z kończyną bandażem, aby ustabilizować ją na czas transportu.

Uwaga: Nigdy nie stosujmy szyny w przypadku otwartych złamań!

Oprócz opatrywania ran i transportu, warto wiedzieć również, jak chronić siebie podczas udzielania psu pierwszej pomocy. Czy wiesz, jak wyczuć puls i pracę serca Twojego psa?

Jak prawidłowo wykonać prowizoryczny kaganiec?

Prowizoryczny kaganiec ma za zadanie chronić nas przed ugryzieniem przez rannego psa. Załóżmy go tylko wtedy, gdy pies jest przytomny i nie wymiotuje. Możemy wykonać go ze wszystkich rodzajów szerszych opasek. Można w tym celu wykorzystać również bandaż gazowy, który mamy w apteczce.

Zróbmy z niego pętlę, umieśćmy ją wokół pyska psa i zaciśnijmy lub przewiążmy, tak aby powstał półwęzeł na nosie.

Końce opaski owińmy jeszcze raz wokół pyska, zawiążmy pod brodą, a następnie poprowadźmy je pod uszami psa i zwiążmy z tyłu głowy. Uważajmy przy tym, aby nie zacisnąć pętli zbyt mocno.

Tak stworzony kaganiec będzie dobrze się trzymał, a pies nie będzie mógł nas ugryźć w razie bólu.

Pierwsza pomoc dla psa: Pozycja boczna bezpieczna

Ułóżmy psa na zdrowym boku. W przypadku utraty przytomności lub reanimacji będzie to zawsze prawy bok. Głowa i kręgosłup psa powinny tworzyć linię prostą. Rozsuńmy przednie i tylne nogi – głowa musi być najniższym punktem. W tym celu podłóżmy kurtkę lub koc pod barki psa.

Jeśli pies jest nieprzytomny, otwórzmy mu pysk i wyciągnijmy delikatnie jego język. Dzięki temu ułatwimy mu oddychanie i zapobiegniemy zadławieniu się wymiocinami.

Jak zmierzyć puls u psa?

Puls u psa najlepiej wyczuwalny jest na tętnicy udowej na wewnętrznej stronie uda. Przyłóżmy płaską dłoń do wewnętrznej strony uda nad kolanem. Mniej więcej w połowie uda, blisko pachwiny, pod wpływem lekkiego nacisku wyczujemy pod palcami tętno.

Przećwiczmy wyczuwanie pulsu u zdrowego psa. Dzięki temu w nagłym wypadku nie będziemy niepotrzebnie tracić czasu na odszukanie go. Zachowajmy spokój i postarajmy się wyczuć puls. Nawet przy sporej dawce praktyki, znalezienie pulsu u rannego zwierzęcia może nie być łatwe. W takim przypadku, sprawdźmy również pozostałe parametry życiowe psa.

Pierwsza pomoc dla psa: Jak sprawdzić bicie serca w nagłych wypadkach?

U większości psów bicie serca jest łatwe do wyczucia. W tym celu połóżmy dłoń płasko na żebrach zwierzęcia powyżej mostka i tuż przed ich końcem. Dokładne miejsce, gdzie wyczujemy bicie serca może nieco różnić się w zależności od psa. Dotykajmy klatkę piersiową we wspomnianym obszarze do czasu, aż poczujemy jego pracę.

Czym jest czas napełniania naczyń włosowatych (kapilar)?

Elementem badania stanu błon śluzowych jest również czas napełniania naczyń włosowatych, który pokazuje przepływ krwi w tkankach oddalonych od serca.

Aby go sprawdzić, krótko i mocno naciśnijmy na błonę śluzową górnej szczęki. Po zwolnieniu nacisku liczmy sekundy do czasu, gdy kolor wróci do tego sprzed nacisku. Nie powinno trwać to dłużej niż dwie sekundy.

Podsumowanie: Pierwsza pomoc ratuje życie psów

Zwłaszcza w przypadku nagłego zagrożenia życia spowodowanego zatrzymaniem oddechu lub krążenia, pierwsza pomoc może determinować przeżycie psa. Jednak również w przypadku drobnych urazów, złamań kości, użądleń czy przegrzania organizmu, pierwsza pomoc ma ogromny wpływ na dalsze leczenie zwierzęcia.

Oczywiście zdarzają się wypadki, w których wszystkie wysiłki w ramach pierwszej pomocy okazują się bezskuteczne i jedyne co może zrobić lekarz weterynarii, to stwierdzić zgon. W takiej sytuacji nie należy absolutnie obarczać się wyrzutami sumienia.

Wiedza na temat niezbędnych środków pierwszej pomocy i umiejętność zastosowania ich w praktyce ma nie tylko pomóc nam w ratowaniu naszego podopiecznego w nagłej sytuacji, ale również dać poczucie komfortu, że zrobiliśmy wszystko, co było w naszej mocy, by mu pomóc.

Uczęszczanie na kurs pierwszej pomocy i przećwiczenie opisanych w niniejszym artykule działań u zdrowego psa, takich jak zakładanie opatrunku czy pozycja boczna bezpieczna, są więc zalecane dla każdego opiekuna.

Życzymy dużo zdrowia Tobie i Twojemu psu!


Dr Cornelia Kolo, Weterynarz
frau zwei hunde

Podczas studiów weterynaryjnych i doktoranckich na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium miała okazję poznać wiele różnych dziedzin medycyny weterynaryjnej. Od 2011 r. prowadzi praktykę jako lekarka weterynarii, zajmując się różnymi zwierzętami i ich chorobami. Jej pasją jest pomaganie pacjentom w możliwie najlepszy sposób i dbanie o ich dobre samopoczucie. Lubi też dzielić się swoją wiedzą jako lekarka weterynarii oraz wieloletnia opiekunka psów i psi trener sportowy jako autorka artykułów.


Najczęściej polecane