Cztery łapy w akcji: O psach pracujących w skrócie

Pies uchodzi za najlepszego przyjaciela człowieka. Niektóre czworonogi są jednak kimś jeszcze więcej niż wiernym kompanem u boku opiekuna. Podejmują się wykonywania ważnych zadań i odbierają specjalne ku temu wykształcenie. Z tekstu poniżej dowiesz się w skrócie, jak wspierają nas psy pracujące.

Jakie psy pracujące wyróżniamy?

Terminem psy pracujące określamy czworonogi, które wykonują określone zadania dla swoich ludzi – mogą to być na przykład psi przewodnicy dla niewidomych czy psy policyjne.

Z reguły, zanim zostaną dopuszczone do pracy muszą przejść próby pracy. Międzynarodowa Federacja Kynologiczna (FCI) rozróżnia różne rodzaje egzaminów, takie jak chociażby dla psów ratowniczych.

Potocznie jednak psami pracującymi nazywane są wszystkie psy, których hodowli przyświecał konkretny cel – również psy myśliwskie i stróżujące.

Psy pracujące a psy użytkowe

Czasami termin „psy pracujące” używany jest zamiennie z terminem „psy użytkowe”. FCI określa mianem psów użytkowych zdolne do pracy psy pracujące.

Uogólniając, wszystkie czworonogi należące do uznanej rasy psów użytkowych zwane są psami pracującymi. Zaliczamy do nich na przykład dobermana, owczarka niemieckiego oraz border collie.

Dlaczego psy lepiej sprawdzają się w wykonywaniu niektórych zadań niż ludzie?

Role psów pracujących są różnorodne. Dzięki swoim wysublimowanym nosom i wrażliwym uszom, psy potrafią wykonywać wiele zadań dużo lepiej niż ludzie.

Specjalnie wyszkolone czworonogi są w stanie wykrywać choroby, takie jak cukrzyca, wspierać człowieka podczas polowań lub zaganiania stad owiec.

Jak sprawić, by pies pracujący się nie nudził?

Psy pracujące to mądre, lojalne i chętne do nauki zwierzęta. Podczas treningu ze swoim opiekunem ćwiczą ukierunkowane wykorzystywanie swoich nosów i uszu.

Jeśli nie chcesz brać udziału w profesjonalnych szkoleniach, musisz znaleźć inne zajęcie dla swojego podopiecznego, które pozwoli mu zaspokajać swoje potrzeby – mogą to być na przykład psie sporty lub tropienie.

Psy towarzyszące dla osób z ograniczeniami fizycznymi

Psy towarzyszące żyją z osobami posiadającymi fizyczne ograniczenia, wspierając je w ich codzienności. Pomagają przykładowo w trakcie zakupów lub przy ubieraniu i rozbieraniu się osoby potrzebującej. Psy takie potrafią włączać światło czy otwierać drzwi. Rodzaj wykonywanych przez nie zadań zależy od tego, w czym opiekunowie potrzebują największej pomocy.

Wybór i szkolenie

Pies towarzyszący szkolony jest zazwyczaj specjalnie dla konkretnej osoby. Do najbardziej popularnych psów towarzyszących należy przede wszystkim pies przewodnik – pies dla osoby niewidomej lub niedowidzącej.

Nie każdy pies nadaje się na psa towarzyszącego. Psy wykazujące potencjał wybierane są już w wieku szczenięcym, także już wtedy rozpoczyna się ich przyuczanie. Długość trwania szkolenia psa zależy w dużej mierze od tego, w jakim celu jest trenowany.

Psy przewodnicy

Psy przewodnicy stanowią nieocenioną pomoc w poruszaniu się dla osób niewidzących lub niedowidzących, którym trudno jest orientować się w nieznajomej przestrzeni. W tym celu szkolone są psy przewodnicy, które towarzyszą swoim opiekunom w codziennych czynnościach. Trenowane są zwykle w zależności od potrzeb, a ich szkolenie trwa wiele miesięcy.

Także przyszły opiekun musi odbyć kilkutygodniowe szkolenie, w trakcie którego między innymi zarówno zwierzę, jak i człowiek uczą się wzajemnego podejścia i zaufania. Na jego zakończenie zazwyczaj odbywa się egzamin, którego celem jest udowodnienie, że zwierzak i jego opiekun stali się zgranym, rozumiejącym się zespołem.

Psy asystujące dla diabetyków i epileptyków

Psy asystujące towarzyszą na przykład cukrzykom – są w stanie wyczuć wahania cukru we krwi.
Czworonogi potrafią prawdopodobnie reagować na zmniejszoną saturację u osoby z objawami choroby, gdyż zmiany w rytmie jej oddychania są wyczuwalne dla ich niezwykle wrażliwego ucha.

Psy pracujące, które potrafią rozpoznać zagrożenie życia

Kiedy cukier u diabetyka spada do poziomu zagrażającego życiu, pies informuje o tym opiekuna odpowiednio wcześniej, by ten mógł zareagować, na przykład przyjmując glukozę. Także skoki cukru są przez psy asystujące sygnalizowane, by do krwi zawczasu mogła zostać wstrzyknięta insulina.

Psy asystujące wykorzystywane są również przy chorobach takich jak epilepsja lub astma. Czas trwania ich szkoleń zależy od jednostki szkoleniowej oraz rodzaju zadań, które pies będzie docelowo wykonywał.

Psy ratownicze: Czworonogi, które ratują życie

Psy ratownicze nazywane są również psami poszukiwawczymi. Szkolone są w różnych obszarach i zdają niełatwe egzaminy.

Szczególnie znane są psy lawinowe oraz gruzowe, które szukają osób zaginionych pod gruzami budynków. Ponadto istnieją również psy, które przeszukują rozległe tereny czy psy, które tropią osoby zaginione w zbiornikach wodnych.

Gracz zespołowy

Pracują one zawsze ze swoim przewodnikiem i mogą być wykorzystywane do akcji w całym zastępie z innymi psami.

Psy ratownicze to domowi pupile – psy rodzinne, które żyją ze swoimi opiekunami. Zarówno pies, jak i jego opiekun są przygotowywani do konkretnych akcji ratowniczych. Szkolenia trwają od dwóch do trzech lat i kończą się serią egzaminów.

Psy lawinowe: Nic nie ujdzie uwagi psiemu nosowi

Psy lawinowe należą do psów ratowniczych. Są wykorzystuje w akcjach ratowniczych w górach, kiedy lawina przysypie wspinaczy. Istnieją już wprawdzie urządzenia lokalizujące zasypanych ludzi, jednak wyczulone psie nosy wciąż są najbardziej godne zaufania.

Dzięki niezwykłemu węchowi psy te są w stanie wyczuć osobę leżącą pod nawet kilkumetrową warstwą śniegu. Psy lawinowe wykorzystywane są w zaśnieżonych obszarach – w zależności od lokalizacji, ich szkolenie może przebiegać odmiennie.

Psy służbowe

Policja również korzysta z pomocy czworonogów. Psy policyjne są psami służbowymi wykorzystywanymi do tropienia ludzi i wykrywania na przykład dowodów, materiałów wybuchowych czy narkotyków. Ponadto psy policyjne służą także obronie funkcjonariuszy.

Oczywiście nie każdy pies nadaje się na psa policyjnego. Spośród setki kandydatów średnio jeden trafia do policji. Psy z predyspozycjami przechodzą specjalne szkolenia, później żyją u swoich opiekunów pracujących w policji. Kształcenie na psa policyjnego rozpoczyna się po osiągnięciu przez niego wieku minimum dwunastu miesięcy i trwa kilka lat.

Psy w służbie celnej tropią nielegalne przedmioty

Te psy służbowe wspierają służbę celną przy pracy. Wykorzystywane są jako psy tropiące lub obronne. Szukają towarów, które przewożone są przez granice nielegalnie, na przykład narkotyków czy papierosów.

Psy w służbie celnej są prowadzone przez specjalnych przewodników i odpowiednio szkolone. Celnicy i ich psy są drużyną nie tylko w pracy, ale również poza nią. Szkolenie psa i jego opiekuna trwa kilka miesięcy.

Inne psy pracujące w służbie człowiekowi

• Psy pasterskie pilnują zwierząt użytkowych, na przykład krów lub owiec. Dbają one o to, by trzymać wszystkie zwierzęta z trzody czy stada w jednym skupisku. W takim skupisku bowiem łatwiej ochronić je przed naturalnymi wrogami, takimi jak wilki czy niedźwiedzie.
• Czworonogi, które mają za zadanie odpierać ataki intruzów nazywane są psami stróżującymi. Klasyczne psy pasterskie są najczęściej małe i zwinne, i mniej nadają się do spełniania funkcji obronnych.
• Psy wykorzystywane w hodowli zwierząt użytkowych żyją u boku rolników. Organizowane są dla nich specjalne seminaria, podczas których można dowiedzieć się, jak szkolić psy zgodnie z ich predyspozycjami.

Psy stróżujące sygnalizują obecność intruzów głośnym szczekaniem

Psy stróżujące zajmują się pilnowaniem określonego terytorium, na przykład domu, gruntu rolnego czy też łąki, na której pasie się trzoda, a podległy im teren jest zazwyczaj ogrodzony. Pies stróżujący ostrzega przed intruzem szczekając lub atakując – w razie zagrożenia.

Swoje zadanie wypełnia zazwyczaj samodzielnie, bez konieczności ciągłego nadzoru przez człowieka. Psy stróżujące mają przede wszystkim odstraszać potencjalnych intruzów. Ich szkolenie nie jest jednoznacznie uregulowane.

Ważne: Trening psa stróżującego powinien prowadzić profesjonalny trener, który także opiekunowi wyjaśnia, jak dobrze współpracować z psem.