Wibrysy u psów: Włosy czuciowe i ich funkcja This article is verified by a vet

Artykuł napisany przez Franziska G., Weterynarz
Włosy czuciowe u psów

Wibrysy u psów wspierają zmysł węchu i pomagają lepiej postrzegać otoczenie.

Wystarczy, że lekko muśniesz wibrysy psa, a on natychmiast zareaguje. Dlaczego „wąsy” naszych czworonogów są tak wrażliwe i jaką funkcję pełnią?

Czym są wibrysy u psa?

Wibrysy są również nazywane włosami czuciowymi (pili tactiles) lub zatokowymi i zdobią głowę większości ras psów, chociaż znane są bardziej jako wąsy.

W przeciwieństwie do reszty sierści psa i innych włosów na ciele, wibrysy są nie tylko znacznie grubsze, ale i większe. Mają również inne cechy, które czynią je wyjątkowymi i niezwykle czułymi.

Czy każdy pies posiada wibrysy?

Większość ras psów posiada wibrysy. Istnieje tylko kilka wyjątków, które stanowią na przykład niektóre nagie psy.

Włosy czuciowe nad okiem psa
Włosy czuciowe znajdują się na różnych częściach głowy psa, w tym na brwiach.

Anatomia: Gdzie u psa znajdują się wibrysy?

U psów wibrysy porastają różne części ciała. Niektóre z nich mają włosy czuciowe pod brodą, inne posiadają drobne włoski na przykład na górnej i dolnej wardze, gardle i policzkach lub na górnej powiece.

Włosy czuciowe mają szczególną strukturę i dzięki licznym zakończeniom nerwowym poduszeczki zatokowej pozwalają psu odbierać najdelikatniejsze dotknięcia.

Ponadto, wąsy psów mają własne mięśnie odpowiedzialne za ich ruchy, mianowicie mięśnie gładkie (szkieletowe), dzięki którym pies może nimi świadomie poruszać.

To całkiem normalne, gdy włosy czuciowe u psa od czasu do czasu wypadają lub się łamią. Nie jest to powód do niepokoju, ponieważ wibrysy odrastają.

Warto wiedzieć: Wibrysy naturalnie wypadają u psów dopiero po tym, jak z tego samego mieszka włosowego wyrośnie już nowy włos czuciowy.

Stare wibrysy są zastępowane nowymi w odpowiednim momencie. Szczególną cechą włosów czuciowych jest również to, że nie wypadają sezonowo, ale zgodnie z indywidualnym rytmem. Przetrwają więc sezonową zmianę sierści.

Ma to swoje źródło w rozwoju embrionalnym: Wibrysy powstają u psa znacznie wcześniej niż reszta włosów na jego ciele.

Jaką funkcję pełnią wibrysy?

W przeciwieństwie do ludzi, pies nie potrafi chwycić przedmiotów, aby je wyczuć. Ponadto, jego duży nos zakrywa widok na wszystko, co znajduje się pod nim.

Właśnie dlatego natura wyposażyła go w pomocne wibrysy. Ich ważnym zadaniem jest wspieranie różnych zmysłów zwierzęcia.

Ocena struktury

Jak sama nazwa wskazuje, włosy pomagają psu dostrzec różne struktury poprzez dotyk. Jest to bardzo ważne, ponieważ w połączeniu ze wzrokiem i węchem może on na przykład lepiej ocenić, czy coś nadaje się do jedzenia, czy nie.

Orientacja w przestrzeni

Włosy czuciowe zapewniają psu także niezbędną orientację w przestrzeni, gdy nic nie widzi. Dzieje się tak na przykład w przypadku psów niewidomych lub gdy Twój pupil przebywa w ciemnym pomieszczeniu.

Wibrysy u psów przejmują różne funkcje wzroku i węchu. Wyjaśnia to również, dlaczego występowanie specjalnych włosów jest ograniczone do obszaru głowy zwierząt.

Włosy czuciowe na pysku psa
Wibrysy psa wspomagają percepcję zmysłową.

Czy można przyciąć lub usunąć wibrysy u psa?

Mając świadomość, jak ważną funkcję pełnią wibrysy, staje się jasne, że są one czymś więcej niż tylko cechą zewnętrzną i wymagają innego traktowania niż pozostała sierść.

Włosy czuciowe są częścią złożonego systemu percepcji zmysłowej. W związku z tym należy podchodzić do nich ze szczególną ostrożnością.

Usuwanie włosów czuciowych u psa

U niektórych psów sierść musi być regularnie skracana. Może to być bardzo ważne ze względów pielęgnacyjnych – na przykład, aby pies odzyskał swobodę widzenia i mógł w pełni postrzegać swoje otoczenie. Niektórzy psi fryzjerzy skracają również wibrysy psów.

Z uwagi na to, że włosy czuciowe należą do aparatów zmysłowych, odpowiedź na pytanie, czy można przyciąć lub usunąć wibrysy u psów, brzmi: Nie. Może to poważnie zaszkodzić zwierzęciu i wywrócić jego percepcję zmysłową do góry nogami, przynajmniej tymczasowo.

Czy skracanie lub wyrywanie włosów czuciowych jest bolesne?

Włosy czuciowe same w sobie nie posiadają receptorów bólowych, dlatego też obcięcie wibrysów nie byłoby dla zwierzęcia bolesne, ale ich skrócenie istotnie wpłynęłoby na jego funkcjonowanie.

Ból mogłoby natomiast sprawić ich wyrywanie, ponieważ w cebulkach włosów znajduje się wiele receptorów bólowych.

Wibrysy u psów a dobrostan zwierząt

Usuwanie, ale także skracanie wibrysów jest sprzeczne z dobrostanem zwierząt. Groomerzy oraz opiekunowie psów nie powinni więc w nie ingerować. Tylko lekarz weterynarii może usunąć lub skrócić włosy czuciowe, jeśli jest to konieczne z medycznego punktu widzenia.

Inne zwierzęta

Nawiasem mówiąc, uszkodzenie wibrysów jest uważane za sprzeczne z dobrostanem zwierząt nie tylko u psów, ale także u koni lub kotów.

Dlatego najlepiej jest pozostawić wibrysy psa nietknięte i traktować je tak delikatnie, jak wszystkie inne narządy zmysłów naszych pupili.


Franziska G., Weterynarz
Profilbild von Tierärztin Franziska Gütgeman mit Hund

Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.


Najczęściej polecane