Zespół Cushinga u kotów 

Rozpoznanie tej dolegliwości z reguły nie jest łatwe. Aby ją potwierdzić, lekarz weterynarii najpierw przeprowadzi ogólne badanie kliniczne, a następnie badania specjalistyczne – ultrasonograficzne oraz hormonalne.

Badanie krwi

Badanie krwi przeprowadza się, ponieważ w zespole Cushinga zazwyczaj zmieniają się jej parametry. U 40 procent kotów podwyższony jest poziom fosfatazy alkalicznej (ALP) – enzymu wątrobowego. W wielu przypadkach stężenie cholesterolu jest również wyższe w porównaniu do zdrowych kotów.

Badanie ultrasonograficzne

Wykorzystując technikę obrazowania lekarz weterynarii ocenia strukturę nadnerczy. W ten sposób jest w stanie wykryć na przykład ewentualne guzy. Na zespół Cushinga może wskazywać również powiększenie jednej lub obu nadnerczy. Pod kątem nieprawidłowości badane są również wątroba i inne okoliczne narządy.

Badania hormonalne

Do rozpoznania zespołu Cushinga niezbędne jest wykonanie różnych badań hormonalnych.

• Stosunek kortyzolu do kreatyniny w moczu (UCC): Stężenie kortyzolu bada się w moczu kota. Jego podwyższona wartość wskazuje na zespół Cushinga, aczkolwiek może mieć na to wpływ również stres związany z wizytą w gabinecie weterynaryjnym.
• Test hamowania małymi dawkami deksametazonu (badanie LDDS): Lekarz weterynarii sprawdzi podstawowe stężenie kortyzolu we krwi kota, a następnie poda zwierzęciu deksametazon, który w przypadku zdrowych kotów prowadzi do ujemnego sprzężenia zwrotnego oraz zmniejszonego uwalniania ACTH i hormonu stresu. Podwyższone stężenie kortyzolu utrzymujące się przez dłuższy czas wskazuje na zespół Cushinga.

Objawy zespołu Cushinga u kota pojawiają się w wyniku nadmiernej produkcji kortyzolu przez nadnercza, spowodowanej najczęściej przez:

• Wtórną nadczynność kory nadnerczy (hiperadrenokortycyzm przysadkowy): Za 80 procent przypadków choroby odpowiadają guzy przysadki z obustronnym powiększeniem kory nadnerczy. Zazwyczaj są to łagodne gruczolaki wytwarzające ACTH.
• Pierwotną nadczynność kory nadnerczy (hiperadrenokortycyzm nadnerczowy): W 20 procentach przypadków u kotów cierpiących na zespół Cushinga obecne są guzy w korze nadnerczy, z których połowa jest łagodna, a połowa złośliwa. Guzy te wytwarzają kortyzol.
• Jatrogenną nadczynność kory nadnerczy: Długotrwałe leczenie kota glikokortykosteroidami i progestagenami, na przykład preparatami kortyzonu, takimi jak prednizolon lub deksametazon, może prowadzić do rozwoju zespołu Cushinga.

Naturalna praca układu hormonalnego

Przysadka mózgowa w mózgu kota wytwarza hormony kontrolujące wiele procesów zachodzących w organizmie, w tym stymuluje produkcję kortyzolu w nadnerczach. Jeżeli przedni płat przysadki uwalnia hormon adrenokortykotropowy ACTH, stymuluje to produkcję kortyzolu w nadnerczach.

W momencie, gdy uwolniona ilość kortyzolu jest zbyt duża, następuje automatyczne ujemne sprzężenie zwrotne, sprawiające, że mózg ponownie zmniejsza produkcję ACTH. W ten sposób zdrowy kot reguluje poziom hormonu stresu we krwi.

Leczenie zespołu Cushinga u kotów zależy od przyczyny, która go wywołała:

Guz nadnerczy

W przypadku guza nadnerczy, lekarz weterynarii może operacyjnie usunąć nadnercze, pod warunkiem, że nie objął on innych narządów. Po usunięciu jednego nadnercza, drugie przejmie jego funkcje. Jeśli natomiast usunięte zostaną oba nadnercza, konieczne będzie dożywotnie podawanie zwierzęciu prednizolonu i fludrokortyzonu.

Jeśli operacja nie jest możliwa, pomocna może okazać się chemioterapia. Odpowiedni lek osłabi wytwarzanie kortyzolu w nadnerczach. Jest on co prawda dopuszczony do użytku tylko przez psy, ale sprawdza się również w przypadku kotów.

Guz przysadki

W przypadku zespołu Cushinga spowodowanego guzem przysadki, doświadczony chirurg może podjąć się jego usunięcia. Jeśli jest to niemożliwe, pozostaje chemioterapia trilostanem. Należy wówczas regularnie odwiedzać lekarza weterynarii, aby badać poziom kortyzolu we krwi kota i odpowiednio dostosować dawkę leku.

Powikłania w przypadku kruchej skóry

Jeśli u kota występują problemy skórne z otwieraniem się ran i zaburzonym procesem gojenia, terapia kortyzonem przed zabiegiem chirurgicznym zapewni prawidłowe zabliźnianie się ran.

Koszty: Ile kosztuje diagnostyka i leczenie?

Koszty leczenia zależą od niezbędnych do wykonania badań, zastosowanych leków oraz ewentualnych powikłań. Ze względu na złożoną diagnostykę i konieczność podawania kotu leków do końca jego życia, leczenie zespołu Cushinga nie należy do najtańszych. Całkowite koszty mogą więc wynieść kilkaset złotych i więcej.