Badanie RTG kota This article is verified by a vet

Artykuł napisany przez Franziska G., Weterynarz

Twój podopieczny został potrącony przez samochód i mocno kuleje? W takim razie należy sprawdzić, co się za tym kryje. Lekarz weterynarii może wówczas wykonać badanie RTG kota. W poniższym artykule dowiesz się, kiedy prześwietlenie jest konieczne, jak przebiega i jak dzięki niemu można uwidocznić narządy wewnętrzne zwierzęcia.

Badanie rentgenowskie kota

Kiedy badanie RTG kota jest zasadne?

Rentgen, znany również jako radiografia, służy obrazowaniu kości i narządów wewnętrznych kota. Gdy tylko pojawi się podejrzenie, że mogły zostać uszkodzone, lekarz weterynarii wykonuje zdjęcie RTG.

Badanie RTG kota znajduje zastosowanie najczęściej w przypadku następujących chorób i urazów:

  • złamań kości
  • połknięcia nieprzepuszczających promieniowania rentgenowskiego ciał obcych (np. wykonanych z metalu, igieł czy monet)
  • chorób szczęki i zębów
  • chorób gruczołu sutkowego (np. guzów)
  • chorób serca takich jak kardiomiopatia przerostowa
  • zmian w tkance płucnej (np. spowodowanych robakami płucnymi, rakiem płuc lub nieprawidłowym zatrzymywaniem wody)

Jak uwidaczniane są różne tkanki?

Na zdjęciu rentgenowskim tkanka kostna ma jaśniejszy kolor, ponieważ absorbuje więcej promieni rentgenowskich. Ze względu na mniejszą gęstość, tkanki miękkie, takie jak płuca, mięśnie czy wątroba wydają się z kolei szare. Ponieważ promienie rentgenowskie całkowicie przenikają przez powietrze i płyny, widoczne są wówczas jako czarne obszary.

Na podstawie tej wiedzy lekarz weterynarii jest w stanie rozpoznać zmiany patologiczne w obrębie narządów wewnętrznych bez interwencji chirurgicznej.

W jakim celu stosuje się środek kontrastowy?

Środki kontrastowe takie jak siarczan baru to substancje, które nie przepuszczają promieniowania. Lekarz weterynarii podaje je do przewodu pokarmowego (gastrografia) lub dożylnie za pomocą kaniuli (angiografia).

Ponieważ na zdjęciu rentgenowskim naczynia krwionośne widoczne są w postaci białych struktur, środki kontrastowe są wykorzystywane na przykład do wykrywania niedrożności jelit lub wad rozwojowych.

Dlaczego promieniowanie rentgenowskie jest niebezpieczne?

Promienie rentgenowskie przenikają przez ciało kota i powodują uszkodzenie napromieniowanych komórek. Niebezpieczeństwo polega na tym, że wpływają one również na jądro komórkowe i zawarty w nim DNA (kwas dezoksyrybonukleinowy), który jest nośnikiem ważnych informacji genetycznych. Jeśli ulegnie uszkodzeniu w wyniku działania promieni, komórka na krótki czas zostaje pozbawiona możliwości dzielenia się, co może mieć różne konsekwencje: Komórka zostanie naprawiona i przeżyje, nie zostanie naprawiona i obumrze lub zostanie naprawiona i ulegnie nieprawidłowym mutacjom.

Mutacja komórek

Mutacja jest definiowana jako zmiana w materiale genetycznym, tj. DNA. Może to prowadzić do niekontrolowanego wzrostu komórek, a następnie do rozwoju nowotworów. Szczególnie wrażliwe na promieniowanie rentgenowskie są komórki skóry, tarczycy i oczu. W wyniku styczności ze zbyt dużą dawką promieniowania, koty mogą na przykład tymczasowo utracić płodność.

Stopień uszkodzenia organizmu zależy zawsze od dawki. Im wyższa ekspozycja na promieniowanie, tym bardziej rozległe będą uszkodzenia. Dlatego podczas badania lekarze weterynarii upewniają się, że jak najmniej części ciała kota jest narażonych na niepotrzebne promieniowanie.

Kot podczas badania rentgenowskiego © Fxquadro / stock.adobe.com
W przypadku badania RTG kota bardzo istotne jest, aby chronić przed nim zarówno zwierzę, jak i wszystkie osoby przebywające w pomieszczeniu.

Jak chronić kota przed promieniowaniem rentgenowskim?

Podczas badania RTG kota, należy zabezpieczyć przed szkodliwym działaniem promieniowania nie tylko zwierzę, ale także osoby znajdujące się w pobliżu.

Dlatego personel kliniki poprosi nas o pozostanie w poczekalni podczas badania. Jeśli jednak będziemy obecni, otrzymamy ołowiany fartuch i ochronę tarczycy.

RTG kota w znieczuleniu

Niektóre urazy zlokalizowane są w trudno dostępnych obszarach ciała kota, dlatego w przypadku bardziej skomplikowanych badań rentgenowskich często stosuje się znieczulenie. W ten sposób zaoszczędzamy zwierzęciu niepotrzebnego, dodatkowego stresu. Ponieważ jednak każde znieczulenie niesie ze sobą ryzyko, kot będzie monitorowany, aż do momentu wybudzenia się.

Aby zapewnić mu komfort, często układa się go na poduszkach. Aby napromieniować tylko tę część ciała, która ma zostać zbadana i ochronić pozostałe obszary przed szkodliwym promieniowaniem, jego źródło jest kierowane precyzyjnie na miejsce, które ma zostać zbadane.

Jak działa urządzenie rentgenowskie?

W 1895 roku niemiecki fizyk Wilhelm Conrad Röntgen osiągnął coś, co wcześniej nikomu nie wydawało się możliwe: Prześwietlając własną dłoń za pomocą fal elektromagnetycznych, był w stanie uwidocznić kości dłoni na zdjęciu. Te sztucznie wygenerowane promienie nazwał promieniami X, które od tamtej pory znane są jako promieniowanie rentgenowskie. Ale jak to było możliwe?

Dokładniej rzecz biorąc, promieniowanie rentgenowskie to fale elektromagnetyczne o wysokiej energii fotonów. Powstaje w wyniku silnego napięcia między ujemnie i dodatnio naładowanym biegunem. Powoduje to migrację ujemnie naładowanych cząstek (elektronów) z ujemnie naładowanej katody do dodatnio naładowanej anody. Podczas zderzenia, energia jest uwalniana w postaci promieni rentgenowskich, które przenikają różne narządy, w zależności od ich gęstości:

  • Wysoka gęstość = słabe przenikanie promieniowania
  • Niska gęstość = dobre przenikanie promieniowania

Nowoczesne aparaty rentgenowskie mogą przechowywać powstałe zdjęcie w postaci cyfrowej na podłączonym do nich komputerze. Starsze modele z kolei generują obraz analogowy, który musi zostać najpierw wywołany w ciemni.

Więcej artykułów dotyczących pokrewnych tematów


Franziska G., Weterynarz
Profilbild von Tierärztin Franziska Gütgeman mit Hund

Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.


Najczęściej polecane
6 min

Dlaczego koty mruczą i jak to robią?

Czy istnieje piękniejszy odgłos niż mruczenie kota? Dla jego oddanego opiekuna zapewne nie. Koty mruczą, kiedy czują się dobrze – i to uczucie przenoszą również na swojego człowieka. Jednak koty mruczą także z innych powodów, na przykład, kiedy coś je boli lub odczuwają stres. Dlaczego koty mruczą i w jaki sposób produkują ten ciągły, motoryczny dźwięk?