Toksoplazmoza u kota 

Kiedy rodzina, której członkiem jest kot ma się w najbliższym czasie powiększyć, wielu opiekunów ma wątpliwości dotyczące mieszkania zwierzęcia i dziecka pod jednym dachem. Głównym powodem do obaw przyszłych rodziców jest wywoływana przez pasożyty toksoplazmoza.

Czy toksoplazmoza jest niebezpieczna dla kota?

W przypadku zdrowych kotów zakażenie toksoplazmozą z reguły nie stanowi większego problemu. Inaczej jest w przypadku kociąt, kocich seniorów i kotów z osłabionym układem odpornościowym. Największe zagrożenie stanowi zaś dla kotek będących w ciąży.

Poza tym toksoplazmoza jest zoonozą, czyli chorobą, która może przenosić się na człowieka, a najbardziej niebezpieczna jest dla nienarodzonych dzieci – w ich przypadku może być nawet śmiertelna.

Objawy: Jakie są najczęstsze objawy choroby?

Toksoplazmoza u kotów zazwyczaj przebiega bezobjawowo lub w towarzystwie jedynie lekkich objawów, które organizm z reguły zwalcza samodzielnie.

Ostrożność zaleca się jednak w przypadku zwierząt z osłabionym układem odpornościowym, u których objawy toksoplazmozy są dużo silniejsze i mogą przejść w stan przewlekły. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniższych objawów należy koniecznie udać się z kotem do lekarza weterynarii:

• silna biegunka
• gorączka
• zapalenie oczu
• duszność
• żółtaczka (icterus)

Jakie są objawy toksoplazmozy u człowieka?

W przypadku zdrowych dorosłych choroba również na ogół przebiega bezobjawowo lub przypomina grypę. Natomiast u osób z obniżoną odpornością mogą wystąpić problemy z koordynacją oraz skurcze.

Jeśli zarażona zostanie kobieta w ciąży, rzadko wykazuje jakiekolwiek objawy. Jednak im wcześniej się zarazi, tym większe zagrożenie pojawia się dla nienarodzonego dziecka. Możliwymi skutkami infekcji są, m.in., wodogłowie oraz nawet poronienie.

Diagnoza: Jak wykrywamy toksoplazmozę u kotów?

Jeśli u kota podejrzewa się toksoplazmozę, lekarz weterynarii pobierze krew i kał zwierzęcia do badań. Wkrótce po zarażeniu koty wydalają dużą ilość zarodników (oocyst), które można zobaczyć pod mikroskopem.

We krwi można natomiast wykryć przeciwciała przeciwko toksoplazmozie. Aby odróżnić ostrą toksoplazmozę od jej chronicznej postaci należy zbadać dwie próbki krwi w odstępie dwóch do trzech tygodni.

Leczenie: Jakie metody leczenia są dostępne?

Koty w dobrej kondycji zdrowotnej zazwyczaj samodzielnie potrafią uporać się z toksoplazmozą. W przypadku kotów osłabionych, u których występują silne objawy zakażenia, nie obędzie się bez interwencji lekarskiej.

Podobnie jest w przypadku człowieka. Objawy choroby pozostają zazwyczaj niezauważone i organizm sam sobie z nią radzi. Leczenie niezbędne jest natomiast w u osób z deficytami odporności. Natychmiastowego leczenia w postaci antybiotykoterapii oraz/lub leków przeciwpasożytniczych wymagają zwłaszcza kobiety w ciąży.

Rokowania: Jakie są szanse powodzenia leczenia toksoplazmozy u kotów?

Rokowania w przypadku wystąpienia toksoplazmozy u kota zależą od sprawności jego układu odpornościowego oraz wieku, w którym doszło do zakażenia. Zdrowe, dorosłe zwierzęta mają bardzo duże szanse na powrót do zdrowia nawet bez leczenia.

Im młodszy jest kot w momencie infekcji, tym gorsze są rokowania. Jeśli zarazi się krótko po urodzeniu lub jako kocię, choroba może w jego przypadku zakończyć się śmiercią. U zwierząt z osłabionym układem odpornościowym toksoplazmoza ma na ogół przewlekły przebieg, ponieważ ich organizm nie jest w stanie całkowicie zwalczyć infekcji.

Przyczyny: Jak dochodzi do zachorowania?

Za toksoplazmozę u kotów odpowiedzialny jest pasożyt o nazwie Toxoplasma gondii, dla którego kot jest żywicielem ostatecznym.

Oznacza to, że tylko z pomocą kota może się rozmnażać. W jego jelicie tworzy tak zwane oocysty, które zwierzę wydala wraz z kałem. Oocysty stają się zakaźne w ciągu kilku dni po wydaleniu.

Pasożyt może jednak również zarażać żywicieli pośrednich, w których bytuje, ale nie rozmnaża się. Są to w zasadzie wszystkie organizmy stałocieplne, w tym ludzie. Dlatego toksoplazmozę zaliczamy do tak zwanych zoonoz.

W jaki sposób kot zaraża się toksoplazmozą?

Zarażenie możliwe jest w dwojaki sposób:

1. Bezpośredni: Oocysty dostają się bezpośrednio do organizmu kota – albo w wyniku kontaktu z kałem zakażonego zwierzęcia albo ze skażonym środowiskiem.
2. Pośredni: Patogen może przeniknąć do organizmu kota za sprawą żywicieli pośrednich, w organizmie których znajdują się bradyzoity – jego nieaktywne formy, które uaktywniają się w jelicie kota. Dużą rolę w tej drodze transmisji odgrywają małe zwierzęta, na które polują koty – np. myszy. Nieaktywne formy pasożytów mogą również dostać się do organizmu kota wraz z surowym mięsem.

Zapobieganie: Jak zapobiegać toksoplazmozie u kotów?

Zakażeniu toksoplazmozą można zapobiegać jedynie w przypadku kotów niewychodzących i to też tylko wówczas, gdy są karmione wyłącznie odpowiednio podgrzanym lub mrożonym mięsem lub dostępną w sklepach karmą dla kotów.

U kotów wychodzących ryzyka tego nie da się uniknąć. Czy to podczas zakopywania swoich odchodów, czy po zjedzeniu swojej upolowanej ofiary – możliwości zakażenia u kotów wychodzących jest wiele. Ponieważ jednak zdrowe koty z reguły przechodzą toksoplazmozę bezobjawowo, nie ma większych powodów do obaw.

Porady dla kobiet w ciąży

Wśród wszystkich potencjalnych zagrożeń dla matki i dziecka w okresie ciąży, w przypadku opiekunek kotów toksoplazmoza znajduje się wysoko na liście. Zastosowanie się do poniższych wskazówek pomoże jednak znacząco zmniejszyć ryzyko infekcji:

• Poproś swojego ginekologa, aby sprawdził, czy miałaś już kontakt z patogenem wywołującym toksoplazmozę. Po pierwszej infekcji organizm wytwarza przeciwciała i choroba nie stanowi dla niego zagrożenia.
• Jeśli to możliwe nie zajmuj się czyszczeniem kociej kuwety, albo podczas tej czynności zakładaj rękawiczki.
• Kuwetę należy czyścić codziennie. Ponieważ mija trochę czasu zanim oocysty toksoplazmozy staną się zakaźne, minimalizuje to ryzyko infekcji.
• Podczas ciąży zrezygnuj z karmienia kota surowym mięsem.

Nawiasem mówiąc, nie tylko koty mogą być źródłem zakażenia. Patogen wywołujący toksoplazmozę może być obecny również w zanieczyszczonej glebie czy piasku, sałacie, warzywach oraz surowym lub półsurowym mięsie. Dlatego warzywa należy dokładnie myć, a wszelkie prace w ogrodzie wykonywać w rękawiczkach.