Tarczyca jest bardzo ważnym gruczołem wydzielania wewnętrznego i ma duży wpływ na organizm kota. Ale co się dzieje, jeśli jej funkcja zostanie zaburzona i wytwarza ona zbyt małą ilość hormonów? W niniejszym artykule znajdziesz najważniejsze informacje dotyczące niedoczynność tarczycy u kota i możliwości jej leczenia.
© kaninstudio / stock.adobe.com
Badanie krwi jest jedną z metod wykrywania niedoczynność tarczycy u kota.
W przypadku niedoczynności tarczycy, gruczoł ten produkuje zbyt mało hormonów, które mają wpływ na różne mechanizmy zachodzące wewnątrz orgaznizmu, takie jak procesy metaboliczne czy czynność serca.
Ze względu na to, że hormony tarczycy są bardzo istotne dla ważnych funkcji w organizmie, nieleczona hipotyreoza może spowodować poważne szkody w organizmie zwierzęcia.
Tarczyca jest dużym gruczołem, wytwarzającym hormony tarczycy – trijodotyroninę (T3) i tyroksynę (T4) i uwalniającym je do krwiobiegu. Sama jest natomiast stymulowana przez hormony wysyłane przez mózg – wytwarzaną przez przysadkę mózgową tyreotropinę (TSH) oraz hormon uwalniający tyreotropinę – tyreoliberynę (TRH).
W porównaniu do psów koty rzadko zapadają na niedoczynność tarczycy. Wiele z nich rozwija natomiast wraz z wiekiem większe skłonności do nadczynności tarczycy (hipertyreozy).
Wrodzona postać hipotyreozy występuje częściej u kotów abisyńskich, choć również u nich nie jest powszechna. W przypadku tej rasy dziedziczona jest ona autosomalnie recesywnie. Mówiąc prościej, występuje jedynie wówczas, gdy oboje rodzice kocięcia są nosicielami wadliwego genu, odpowiedzialnego za rozwój schorzenia.
Objawy pojawiające się w przebiegu hipotyreozy u kotów zależą od powodujących ją przyczyn.
Jeśli niedoczynność tarczycy u kota jest uwarunkowana genetycznie, jej objawy pojawiają się wcześnie. U dotkniętych nią kociąt zauważymy, że:
W tym przypadku zaburzenia czynności tarczycy wykrywane są dopiero podczas badania krwi. Poziom T4 (tyroksyny) w surowicy jest obniżony, podczas gdy poziom TSH mieści się w zakresie referencyjnym lub jest podwyższony.
Ta postać niedoczynności objawia się apatycznością zwierząt i przerzedzeniem sierści. Funkcje skóry są zaburzone, co objawia się łojotokiem – niezakaźnym stanem zapalnym skóry. Ponadto koty tracą apetyt.
Jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany w zachowaniu czy wyglądzie swojego podopiecznego nie zwlekaj z wizytą u lekarza weterynarii, aby móc w porę rozpocząć leczenie.
Jeśli istnieje podejrzenie, że kot cierpi na niedoczynność tarczycy, lekarz weterynarii może je potwierdzić za pomocą różnych metod diagnostycznych. Jednak uzyskanie jednoznacznego wyniku wskazującego na obecność tego schorzenia może nieco potrwać – pojawiające się w trakcie diagnostyki wątpliwości mogą bowiem skomplikować cały proces.
Ponieważ w przypadku hipotyreozy we krwi znajduje się za mało hormonów tarczycy, w badaniu należy spodziewać się niższych ich stężeń:
| Postać | TSH | T3 | Wolny T3 | T4 | Wolny T4 |
| Pierwotna | podwyższony | obniżony | obniżony | obniżony | obniżony |
| Wtórna | obniżony | obniżony | obniżony | obniżony | obniżony |
Wskazówka: „Wolne” hormony tarczycy to ich wolne części, niezwiązane z białkami osocza.
Istnieją pewne czynniki utrudniające zdiagnozowanie niedoczynności tarczycy u kota:
Wrodzone uszkodzenia tarczycy można wykryć za pomocą badań obrazowych, takich jak RTG czy scyntygrafia.
Jeśli organizm kota nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów tarczycy, należy dostarczyć je zwierzęciu w postaci leków. Zalecaną dawką jest od dziesięciu do 20 mikrogramów T4 na kilogram masy ciała dziennie.
Pierwsze efekty podawania kotu leków na tarczycę można zaobserwować już po kilku tygodniach. Aby jednak zyskać pewność, że poziom hormonów ustabilizował się, należy sprawdzać ich wartości co około cztery do sześciu tygodni po podaniu kotu pierwszej dawki leku.
Jeśli poziom T4 nadal utrzymuje się poza zakresem referencyjnym, konieczne będzie stopniowe dostosowywanie dawki leku.
Niedoczynność tarczycy u kota może mieć różne przyczyny, dlatego lekarze weterynarii dzielą ją na:
Jatrogenia oznacza ogół działań podejmowanych przez lekarza. Jatrogenna postać choroby jest najczęstszą wśród kotów i może powstać w wyniku leczenia nadczynności tarczycy:
Wrodzona postać choroby związana jest z wadami wrodzonymi, które upośledzają produkcję hormonów w tarczycy.
Samoistna niedoczynność tarczycy może wystąpić w wyniku zapalenia tarczycy, ale w przypadku kotów pojawia się bardzo rzadko.
© Валерий Цымбалюк / stock.adobe.com
Powodzenie leczenia niedoczynności tarczycy u kota zależy od przyczyny leżącej u jej podstawy. Podczas gdy rokowania w przypadku wczesnego wdrożenia leczenia wtórnej, nabytej postaci choroby są z reguły dobre, w przypadku postaci wrodzonej rokowania są ostrożne.
Ze względu na wieloaspektowy rozwój niedoczynności tarczycy, zapobiegnięcie jej jest niemal niemożliwe. Na szczęście większość mruczków nie przejawia predyspozycji do jej wystąpienia.
Niemniej, warto zapewnić kotu odpowiednie warunki utrzymania, właściwą dietę oraz regularnie przeprowadzać badania kontrolne, aby ewentualne dolegliwości móc wykryć na wczesnym etapie ich rozwoju i skutecznie je leczyć.
Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.
Czy istnieje piękniejszy odgłos niż mruczenie kota? Dla jego oddanego opiekuna zapewne nie. Koty mruczą, kiedy czują się dobrze – i to uczucie przenoszą również na swojego człowieka. Jednak koty mruczą także z innych powodów, na przykład, kiedy coś je boli lub odczuwają stres. Dlaczego koty mruczą i w jaki sposób produkują ten ciągły, motoryczny dźwięk?
