Niedoczynność tarczycy u kota (hipotyreoza) 

Jeśli istnieje podejrzenie, że kot cierpi na niedoczynność tarczycy, lekarz weterynarii może je potwierdzić za pomocą różnych metod diagnostycznych. Jednak uzyskanie jednoznacznego wyniku wskazującego na obecność tego schorzenia może nieco potrwać – pojawiające się w trakcie diagnostyki wątpliwości mogą bowiem skomplikować cały proces.

Badanie krwi

Ponieważ w przypadku hipotyreozy we krwi znajduje się za mało hormonów tarczycy, w badaniu należy spodziewać się niższych ich stężeń:

Wskazówka: „Wolne” hormony tarczycy to ich wolne części, niezwiązane z białkami osocza.

Trudności związane z diagnostyką na podstawie badań krwi

Istnieją pewne czynniki utrudniające zdiagnozowanie niedoczynności tarczycy u kota:

• Ponieważ obniżony poziom hormonu T4 może występować również w przypadku innych chorób, takich jak ESS (Euthyroid Sick Syndrome), czyli zespół niskiej fT3 i fT4, niższa wartość tego hormonu nie jest jednoznaczna z hipotyreozą. Podczas oznaczania wolnego T4 (fT4), u kotów z zespółem zaburzeń pozatarczycowych przebiegających z eutyreozą mogą występować fałszywie wysokie lub niskie poziomy fT4.
• Do oznaczania wartości hormonu TSH lekarze weterynarii z reguły korzystają z badania przeznaczonego dla psów. Na rynku nie jest bowiem jeszcze dostępne badanie dla kotów (stan na 03/23).

Badania obrazowe

Wrodzone uszkodzenia tarczycy można wykryć za pomocą badań obrazowych, takich jak RTG czy scyntygrafia.

• W badaniu rentgenowskim lekarz weterynarii zauważy opóźniony wzrost kości długich i trzonów kręgów. Przyjrzy się także nasadom (końcom) kości długich – we wrodzonej postaci choroby, są one zazwyczaj zniekształcone.
• Badanie scyntygraficzne tarczycy jest dość skomplikowane i nie zawsze dostępne. Polega ono na podaniu kotu radiofarmaceutyku (substancji znakowanej radioaktywnie), który gromadzi się w tarczycy. Następnie kamera gamma rejestruje promieniowanie emitowane przez radionuklidy, a specjalny program komputerowy łączy obrazy, tak aby lekarz weterynarii mógł dokładnie przyjrzeć się gruczołowi i wykryć ewentualne nieprawidłowości.

Jeśli organizm kota nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów tarczycy, należy dostarczyć je zwierzęciu w postaci leków. Zalecaną dawką jest od dziesięciu do 20 mikrogramów T4 na kilogram masy ciała dziennie.

Jak szybko działają leki stosowane w niedoczynności tarczycy?

Pierwsze efekty podawania kotu leków na tarczycę można zaobserwować już po kilku tygodniach. Aby jednak zyskać pewność, że poziom hormonów ustabilizował się, należy sprawdzać ich wartości co około cztery do sześciu tygodni po podaniu kotu pierwszej dawki leku.

Jeśli poziom T4 nadal utrzymuje się poza zakresem referencyjnym, konieczne będzie stopniowe dostosowywanie dawki leku.

Niedoczynność tarczycy u kota może mieć różne przyczyny, dlatego lekarze weterynarii dzielą ją na:

• postać pierwotną, której przyczyna leży w samej tarczycy, oraz
• postać wtórną, w przypadku której na funkcje tarczycy wpływają czynniki zewnętrzne.

Przyczyny jatrogenne

Jatrogenia oznacza ogół działań podejmowanych przez lekarza. Jatrogenna postać choroby jest najczęstszą wśród kotów i może powstać w wyniku leczenia nadczynności tarczycy:

• podawania lekarstw,
• usunięcia tarczycy (tyreoidektomii) lub
• terapii radiojodem.

Przyczyny wrodzone

Wrodzona postać choroby związana jest z wadami wrodzonymi, które upośledzają produkcję hormonów w tarczycy.

• W przypadku zaburzeń syntezy hormonów tarczycy (dyshormonogenezy) kluczowy enzym produkujący hormony działa jedynie w ograniczonym zakresie. Organizm magazynuje wówczas zbyt mało jodu w tyreoglobulinie – białku wytwarzanym w tarczycy i odgrywającym ważną rolę w produkcji hormonów tarczycy.
• Zaburzenia rozwojowe tarczycy obejmują niewykształcenie się gruczołu tarczycy lub jego nieprawidłową budowę.

Przyczyny samoistne

Samoistna niedoczynność tarczycy może wystąpić w wyniku zapalenia tarczycy, ale w przypadku kotów pojawia się bardzo rzadko.