Pleśniawka należy do grupy infekcji grzybiczych. Jednak stoją za nią zazwyczaj nie tylko patogeny. Dowiedz się więcej o tej dolegliwości – jak powstaje, jak ją leczyć i jak jej zapobiegać.
© ademyc / stock.adobe.com
Za pleśniawkę u ryb odpowiedzialne są naturalnie występujące w wodzie grzyby, które mogą zainfekować osłabione osobniki.
Pleśniawka (saprolegnioza) to choroba dotykająca przede wszystkim osłabione ryby akwariowe. Stopień nasilenia objawów zależy od różnych czynników, a ciężka inwazja może być dla ryb nawet śmiertelna. Dlatego w jej przypadku bardzo ważne jest podjęcie środków zapobiegawczych.
Co do zasady, na saprolegniozę może zachorować każda ryba. Podczas gdy niektóre gatunki ozdobne takie jak sumy wydają się być na nią nieco bardziej odporne, przedstawiciele innych chorują częściej. Należą do nich zwłaszcza ryby o długich płetwach, a patogeny szczególnie szybko kolonizują uszkodzone części ciała.
Saprolegnioza nie przenosi się na człowieka, nawet w przypadku kontaktu z chorymi zwierzętami. Należy jednak pamiętać, że możemy przenosić patogeny ją wywołujące.
Dlatego wykonując jakiekolwiek czynności związane z akwarium, w którym przebywają chore ryby należy pamiętać o zasadach higieny, o których mówimy poniżej, w części dotyczącej profilaktyki.
W miarę rozwoju choroby, grzyby coraz bardziej rozprzestrzeniają się na ciele ryby. Na początku pojawiają się małe białe plamki na oczach, krawędziach płetw oraz jamy ustnej i otworach nosowych.
Stopniowo, w miejscu białych plam tworzą się charakterystyczne dla tej dolegliwości naloty przypominające watę. Ponadto, może dojść do poważnych uszkodzeń płetw, które strzępią się, sklejają i ostatecznie rozpadają, stwarzając zagrożenia dla życia zwierząt.
W przypadku zauważenia pierwszych oznak pleśniawki należy działać szybko. Im wcześniej bowiem skontaktujesz się z kompetentnym lekarzem weterynarii, tym większe będą szanse na wyleczenie i oszczędzenie dalszych cierpień mieszkańcom akwarium.
© dsom / stock.adobe.com
Lekarz weterynarii specjalizujący się w chorobach ryb zazwyczaj nie będzie miał problemów z jej rozpoznaniem. Aby jednak potwierdzić swoje przypuszczenia, pobierze próbkę białego nalotu i zbada ją pod mikroskopem.
W silnym świetle patogeny będą widoczne w postaci długich, przezroczystych nitek (strzępków).
Aby zwalczyć inwazję grzybów należy przede wszystkich zoptymalizować warunki panujące w akwarium – zwiększyć temperaturę lub przenieść zwierzęta do świeżej wody, ewentualnie oczyścić starą.
W zależności od wielkości ryb, lekarz weterynarii usunie lub poprosi Ciebie o usunięcie białych nalotów wacikiem.
W przypadku silnej inwazji grzybów, w porozumieniu ze specjalistą można zastosować specjalne środki zwalczające pleśń, takie jak nadmanganian potasu w ilości 0,5 grama na dziesięć litrów wody.
Pleśniawka to infekcja grzybicza wywoływana przez grzyby z rodzaju Saprolegnia – najczęściej Saprolegnia parasitica, Achlya lub Aphanomyces.
Występują one naturalnie w wodzie i atakują ikrę oraz skórę wielu gatunków ryb, jeśli została uszkodzona. Pleśniawka pojawia się więc przede wszystkim w przypadku zwierząt z ranami kąsanymi lub kłutymi.
Wywoływać mogą ją również warunki środowiskowe, takie jak temperatura wody. Jedną z jej najczęstszych przyczyn jest hipotermia.
© lapis2380 / stock.adobe.com
Saprolegnia rozmnażają się poprzez niewielkie zarodniki, które trafiają do wody w wyniku działań człowieka lub czynników naturalnych. Ponieważ posiadają one tak zwane pływki, dzięki wiciom potrafią poruszać się w wodzie.
Gdy tylko osiągną kolejne stadia rozwojowe, mogą przyczepić się do uszkodzonej skóry ryby i wytworzyć strzępki. Wrastają one w otaczające tkanki, powodując zagrażające życiu uszkodzenia.
Patogeny mogą bez trudu dostać się do akwarium wraz z nowymi mieszkańcami oraz zanieczyszczonymi roślinami i przedmiotami. W otwartych zbiornikach natomiast transmisja następuje często za pośrednictwem skażonych narzędzi połowowych.
Jeśli saprolegnioza jest w zaawansowanym stadium i ryby nie otrzymają pomocy weterynaryjnej na czas, rokowania są zazwyczaj niepomyślne.
Dlatego bardzo ważne jest podjęcie środków zapobiegawczych, aby nie dopuścić do rozwoju choroby.
Wyleczenie chorych ryb nie zawsze jest możliwe. Profilaktyka pozostaje więc najważniejszym środkiem ochrony zwierząt przed infekcją.
W związku z tym należy:
Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.
