Zapalenie spojówek u kota 

Zapalenie spojówek jest bardzo powszechne u kotów i może mieć różne przyczyny. Choroba ta jest również nazywana „conjunctivitis” lub „pink eye”. Nie jest to więc oddzielna choroba, ale raczej objaw. Chociaż koty każdej rasy i w każdym wieku mogą być dotknięte chorobą, młode koty są zazwyczaj bardziej narażone na zachorowanie na koci katar. Alergiczne zapalenie spojówek występuje zwykle częściej u starych kotów. Dlatego też zapaleniu spojówek u kota mogą również towarzyszyć inne objawy. Wpływają one na terapię i rokowanie.

Jak dochodzi do zapalenia spojówek u kotów?

Rozwój zapalenia spojówek u kotów może być bardzo różny. Dlatego też, w celu lepszego zrozumienia, przyczyny zostały podzielone na zakaźne i niezakaźne.

Przyczyny zakaźne

Zapalenie spojówek u młodych kotów jest często oznaką objawów dolegliwości związanych z zapaleniem nosa i tchawicy kotów. Jest to choroba zakaźna, która występuje na całym świecie. Jest ona wywoływana przez patogeny bakteryjne i wirusowe. Jednak szczególnie ważną rolę w rozwoju zapalenia spojówek odgrywa wirus opryszczki kotów 1 (FHV-1) oraz bakteria Chlamydophila felis. Oba te patogeny są przenoszone kropelkowo, np. poprzez kontakt z wydzieliną z nosa. Ryzyko rozprzestrzenienia się patogenów w miejscach, gdzie przebywa wiele kotów (np. w schroniskach dla zwierząt) jest bardzo wysokie. Oprócz typowego zapalenia spojówek, choroba ta często wykazuje jednak również inne objawy, takie jak:

• Kichanie
• Gorączka
• Brak apetytu

Przyczyny niezakaźne

Przyczyny niezakaźne obejmują nie tylko reakcje alergiczne, ale także stany zapalne wywołane przez ciała obce. Alergie również występują często u kotów i nieraz prowadzą do dalszych reakcji, takich jak swędzenie. Pasożyty (np. pchły), kurz domowy lub specjalne leki to w tym kontekście alergeny często występujące u kotów. Ciała obce też mogą podrażniać oko, co prowadzi często do zapalenia spojówki. Przykładem tego są cząsteczki z otoczenia lub sierść.

Jakie są objawy zapalenia spojówek u kotów?

Zapalenie spojówek u kota można rozpoznać po kilku objawach. Zalicza się do nich:

• Zaczerwienienie oka (naczyń krwionośnych spojówki oka)
• Obrzęk spojówki i szczypanie powieki
• Wydzielina z dróg łzowych (np. wodnista lub ropna)
• Wrażenie ciała obcego
• Ewentualnie dodatkowe objawy, takie jak kichanie i kaszel, lub dalsze stany zapalne skóry

Jak następuje rozpoznanie?

Zapalenie spojówek u kotów nie zawsze musi być spowodowane poważną chorobą. Jednakże, jeśli jest więcej objawów lub jeśli problem nie znika w ciągu kilku dni, należy skonsultować się z weterynarzem, który postępuje według pewnego schematu badania kota:

Najpierw lekarz weterynarii przeprowadza wywiad z opiekunem. Jego celem jest zebranie ważnych informacji o możliwej chorobie. Może w ten sposób np. wykluczyć choroby o podobnych objawach. Bardzo pomocne są informacje o stanie szczepienia kota, pojawieniu się dalszych objawów lub kontakcie z innymi chorymi zwierzętami.

Po wywiadzie następuje badanie kliniczne, które ma na celu określenie ogólnego stanu kota. Jest to bardzo ważny krok, gdyż dalsza diagnostyka zależy od aktualnego stanu kota. Do najważniejszych parametrów należą:

• Ogólny stan kota
• Częstotliwość akcji serca i oddechu
• Stan błon śluzowych
• Wewnętrzna temperatura ciała (pomiar w odbytnicy)

Jeżeli wyniki tego badania nie wykazują silnych odchyleń parametrów od wartości prawidłowych, można przystąpić do badania specjalnego. Aby weterynarz mógł wykluczyć obecność ciała obcego, najpierw musi przyjrzeć się oku dokładniej. Jeśli kot nie jest zbyt chętny do współpracy w tym zakresie, konieczne może być zastosowanie znieczulenia miejscowego lub narkozy. Jeśli jest to choroba zakaźna, można to szybko potwierdzić za pomocą badania wymazu. W celu znalezienia bakterii i wirusów wymaz jest badany mikroskopowo oraz metodą PCR. Z uwagi na to, że to drugie badanie często nie może być wykonane bezpośrednio przez weterynarza, próbki zazwyczaj muszą zostać wysłane do specjalnego laboratorium. Weterynarz zwykle dowiaduje się o wyniku kilka dni później. Aby ustalić przyczynę alergii, można przeprowadzić np. dietę eliminacyjną, test skórny lub badanie krwi.

Jak leczy się zapalenie spojówek?

Leczenie zapalenia spojówek u kotów jest podzielone na dwa obszary. Po pierwsze istnieje specjalna terapia, która zwalcza pierwotną przyczynę. Drugi obszar obejmuje terapię objawową, która ma na celu zmniejszenie objawów i innych dolegliwości:

Specjalne leczenie:

• Infekcja bakteryjna: Antybiotyki w postaci maści do oczu, w razie potrzeby podawane ogólnoustrojowo
• Infekcja wirusowa: W razie potrzeby leki przeciwwirusowe
• Ciało obce: Może wymagać ręcznego usunięcia (w niektórych przypadkach w znieczuleniu)
• Środki antyalergiczne: Leki przeciwhistaminowe, kortyzon, odczulanie

Leczenie objawowe:

• Kortyzon (maści do oczu lub ogólnoustrojowe): Kortyzon hamuje stany zapalne i ma działanie przeciwalergiczne. Jednak w przypadku niektórych objawów (np. owrzodzenie rogówki) może uszkodzić oko.
• W przypadku zaburzeń krążenia stan kota mogą poprawić np. płynoterapia i elektrolity.
• Alergia: Unikać kontaktu z alergenami.

Jakie są rokowania?

Rokowanie w przypadku zapalenia spojówek zależy od przyczyny choroby i zwykle nie powoduje poważnego uszkodzenia oka. Zapalenie może jednak rozprzestrzenić się na otaczające tkanki, co może prowadzić do uszkodzenia oka. Zwiększa to również ryzyko ślepoty.

Jak można uniknąć zapalenia spojówek u kota?

Chorób zakaźnych można uniknąć, stosując następujące środki:

• Unikać kontaktu z chorymi zwierzętami
• Dostępne są szczepionki przeciwko wirusowi opryszczki kotów 1 (FHV-1), Chlamydophila felis i innym patogenom należącym do kompleksu kociego kataru. Szczepienia podstawowe odbywają się w 8., 12. i 16. tygodniu życia. W zależności od szczepionki dawkę przypominającą weterynarz powinien przeprowadzać na przykład co roku przez 3 lata.
• Trudno jest uniknąć wniknania ciał obcych. Niemniej można zmniejszyć reakcje alergiczne u kota poprzez podjęcie pewnych środków. Zalecane są następujące działania:
• W miarę możliwości usunąć alergeny z otoczenia kota.
• Skuteczna profilaktyka przeciw pchłom: np. obroża przeciw pchłom lub tzw. spot on.