Jeśli skóra ryby jest matowa, aksamitna i wygląda jakby była posypana cukrem pudrem, z dużym prawdopodobieństwem jest to oznaka oodiniozy (Piscinoodinium). Dowiedz się wszystkiego, co należy o niej wiedzieć.
Oodinioza (choroba aksamitna) 
Artykuł napisany przez Dr Julia Striegl, Weterynarz
© scubaluna / stock.adobe.com
Oodinioza to bardzo zaraźliwa choroba wirusowa. Dlatego bardzo ważne jest szybkie wdrożenie leczenia.
Spis treści
Czy oodinioza jest niebezpieczna?
Choroba aksamitna to bardzo zaraźliwa choroba wirusowa ryb. Może dotknąć wszystkie gatunki niezależnie od wieku, a nieleczona prowadzi do powolnej śmierci chorych zwierząt. Aby zapobiec infekcji u wszystkich ryb, należy natychmiast odizolować chore zwierzęta.
Objawy: Jak objawia się choroba aksamitna?
Na początku pasożyt Piscinoodinium pillulare atakuje tylko skrzela. Po kilku dniach jednak rozprzestrzenia się na całą powierzchnię skóry, wywołując następujące objawy:
- aksamitny, przypominający cukier puder nalot (w zaawansowanym stadium)
- problemy oddechowe (zwiększona częstotliwość oddechów, łapanie powietrza, przyspieszony oddech)
- rozchylone skrzela
- skrzela pokryte śluzem (zwisające nitki śluzu)
- wydzielanie śluzu
- szary lub brązowo-żółty nalot na skórze i płetwach
- ciemniejszy kolor głowy i grzbietu
- łuszcząca się skóra
Zmiany behawioralne
Dotknięte oodiniozą ryby zaczynają inaczej się zachowywać – często pływają na powierzchni wody, tuż przy podłożu, przy wylocie filtra lub ukrywają się. Ponadto, ocierają się o dno i przedmioty w akwarium i odmawiają jedzenia, na skutek czego tracą na wadze. Można zaobserwować również bezruch i zaciskanie płetw.
© klikk / stock.adobe.com
Diagnoza: Jak wykrywa się oodiniozę?
Rozpoznanie choroby aksamitnej następuje po dokładnej rozmowie z opiekunem cierpiących na nią ryb, szczegółowym badaniu ogólnym i potwierdzeniu specyficznych objawów.
W przypadku większych grup ryb warto również wykonać badanie patomorfologiczne, bakteriologiczne oraz parazytologiczne.
Badanie mikroskopowe
Pewność co do tego, jaki patogen zaatakował ryby i czy jest to Piscinoodinium pillulare można uzyskać na podstawie badania wymazu skóry pod mikroskopem. Ponieważ jednak trudno jest odróżnić go od komórek błony śluzowej, rozpoznanie go w wymazie także nie jest łatwym zadaniem.
W przypadku, gdy zarażonych jest więcej ryb, warto pobrać próbki wody i poddać je analizie w laboratorium.
Leczenie: Jakie metody leczenia są dostępne?
Ze względu na swoje chloroplasty pasożyt Piscinoodinium pillulare posiada właściwości fotosyntetyczne, w związku z czym ryby muszą być leczone w ciemności.
Do zwalczania inwazji pasożytów stosuje się specjalne leki przeciwpasożytnicze, zawierające chlorowodorek chininy, siarczan miedzi i substancje czynne z 2-amino-5-nitrotiazolem.
W przypadku zauważenia jakichkolwiek nieprawidłowości u ryb, zawsze należy skonsultować się z kompetentnym lekarzem weterynarii. Niektóre gatunki, na przykład sumy są wrażliwe na określone leki, podobnie zresztą jak mniejsze organizmy – ślimaki, małże czy krewetki.
Przede wszystkim, chore zwierzęta należy umieścić w zbiorniku kwarantannowym, a pozostałe osobniki bacznie obserwować pod kątem ewentualnych objawów chorobowych. Powrót do wspólnego akwarium możliwy jest dopiero po całkowitym wyzdrowieniu.
Pomocniczo można dodać nieco soli kuchennej do zbiornika (około gram na litr wody). Wcześniej jednak należy upewnić się, czy to nie zaszkodzi zwierzętom.
© Silhouette Boss / stock.adobe.com
Jakie są koszty leczenia?
Przed podjęciem leczenia oodiniozy trudno jest określić dokładne jego koszty. Zależą one bowiem od ilości ryb, wykonywanych badań i zastosowanych leków.
Rokowania: Jakie są szanse powodzenia leczenia choroby aksamitnej?
Oodinioza prowadzi do powolnej i bardzo bolesnej śmierci wszystkich dotkniętych nią ryb, jeśli leczenie nie zostanie wdrożone w odpowiednim momencie. Jeśli natomiast zostanie w porę rozpoznana, jest uleczalna.
Niemniej, zwierzęta, u których choroba ma poważny przebieg powinny zostać poddane eutanazji, aby zaoszczędzić im cierpienia.
Przyczyny: Co wywołuje oodiniozę?
Chorobę aksamitną, zwaną także welwetową oraz chorobą ryb koralowych w wodzie słodkiej wywołują pasożyty Piscinoodinium pillulare z grupy bruzdnic, a w wodzie słonej Amyloodinium ocellatum.
Atakują one skórę i skrzela, uszkadzając je za pomocą plazmatycznych wypustek (podobnych do korzeni roślin), które wnikają między komórki zaatakowanego zwierzęcia.
Rozwój i cykl życiowy P. pillulare determinuje temperatura – w zimnej wodzie trwa on dłużej niż w ciepłej.
Aby przyspieszyć ten proces, można podnieść temperaturę wody, jednak wówczas zarażone ryby będą narażone na ryzyko śmierci w wyniku braku tlenu, spowodowanego masowym rozprzestrzenianiem się pasożytów w tkankach skrzeli.
W początkowej fazie pasożyty atakują tylko skrzela, powodując poważne problemy oddechowe. Reszta skóry może wydawać się całkowicie od nich wolna.
Po opuszczeniu swoich cyst, P. pillulare rozprzestrzenia się po całej powierzchni skóry. Patrząc na nią od przodu i pod światło, można zauważyć, że jest jakby mętna i pokryta nalotem. W przypadku silnej inwazji skóra wydaje się aksamitna, a nalot jest żółtawy lub brązowawy.
Na początku chorobę welwetową trudno zauważyć. W zaawansowanym stadium dochodzi do zniszczenia komórek skóry i obumarcia tkanek. Pojawia się również krwawienie w listkach skrzelowych.
Aby zapobiec pojawieniu się choroby aksamitnej w akwarium, nowo zakupione ryby należy zawsze zbadać pod kątem obecności pasożytów, a przez pierwsze cztery do ośmiu tygodni nowi mieszkańcy powinni przebywać na obserwacji w zbiorniku kwarantannowym.
Cysty mogą dostać się do akwarium także za pośrednictwem bezkręgowców, skorupiaków oraz elementów wyposażenia.
Studiowała weterynarię na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium, gdzie w 2012 roku obroniła pracę doktorską. Po studiach uczestniczyła w wielu projektach, zdobywając cenne doświadczenie na przykład jako lekarz weterynarii i doradca naukowy. Szczególną wagę przykłada do działań na rzecz poprawy dobrostanu zwierząt oraz medycyny zwierząt gospodarskich. Zawsze stara się działać w najlepszym interesie swoich pacjentów i zapewnić im optymalną opiekę. Poza weterynarią interesuje się również jeździectwem, jest także pasjonatką i wieloletnią opiekunką psów, z którymi chętnie uprawia różne psie sporty.
Podziel się swoją opinią
Czy artykuł był pomocny?
Najczęściej polecane
14 min
652
10 popularnych ryb ozdobnych do akwarium
Wybór ryb do akwarium może okazać się bardzo skomplikowany. My go ułatwimy!
7 min
378
Aksolotl meksykański
Przyjacielski wygląd i wyraziste kolory czynią go ozdobą akwarium.
8 min
234
Pawie oczko (gupik)
Gupiki, zwane też pawimi oczkami, cechuje różnorodność kolorystyczna i odporność na drobne błędy w utrzymaniu. Dowiedz się więcej!