Kryptokoryna, zwana również zwartką, to roślina z rodziny obrazkowatych. W sumie istnieje ponad 60 gatunków kryptokoryny, z których około 15 wykorzystywanych jest jako rośliny akwariowe. Zaliczamy do nich na przykład zwartkę żebrową (Cryptocoryne albida) czy zwartkę skręconą (Cryptocoryne crispatula).
© rodimovpavel / stock.adobe.com
Kryptokoryna to ciesząca się dużą popularnością, nieskomplikowana roślina akwariowa.
| Inna nazwa: | Zwartka |
| Nazwa naukowa: | Cryptocoryne |
| Rodzina: | Obrazkowate (Araceae) |
| Pochodzenie: | Indie, południowo-wschodnia Azja, Nowa Gwinea |
| Poziom trudności: | łatwy do średniego |
| Liście: | lekko pofałdowane, tworzące różyczkę |
| Wysokość: | w zależności od gatunku, od 5 do 40 cm |
| Kwiaty: | kolby z kwiatami żeńskimi i męskimi |
| Korzenie: | zarówno grube i mięsiste, jak i krótkie i delikatne |
| Temperatura wody: | w zależności od gatunku, od około 20°C do 28°C |
| Miejsce w akwarium: | w zależności od gatunku, z przodu, po środku lub z tyłu |
| Cechy szczególne: | występuje w wielu kolorach i formach |
Zwartki obejmują wiele gatunków i należą do rodziny obrazkowatych (Araceae). Niektóre z nich mogą rozwijać się tylko pod wodą, inne rosną ponad jej powierzchnią.
Pod względem wyglądu i wysokości kryptokoryny różnią się czasami znacznie, tak że można z nich tworzyć rozmaite podwodne krajobrazy .
Kryptokoryna może mieć zielone, brązowawe i czerwonawe liście, które mogą być gładkie, faliste lub wypukłe. U niektórych kryptokoryn, żyłki liści wyróżniają się kolorem, u innych spód liścia może być inaczej zabarwiony niż jego wierzch.
U wszystkich natomiast kolba jest głęboko ukryta w pochwie kwiatostanu. Kwiaty zwartki tworzą zawsze ponad powierzchnią wody.
© Wirestock / stock.adobe.com
Różne gatunki zwartek rosną w różnym tempie i osiągają różne wysokości.
Na przykład karłowata forma zwartki Cryptocoryne lutea „Hobbit“ jest niewielkich rozmiarów i nie przekracza pięciu centymetrów. Z tego względu dobrze sprawdzi się w przedniej części akwarium i można ją hodować w mniejszych zbiorniczkach.
Inni przedstawiciele gatunku, np. zwartka Becketta (Cryptocoryne beckettii) oraz zwartka falista (Cryptocoryne undulata), osiągają wielkość od dziesięciu do piętnastu centymetrów i akwaryści chętnie umieszczają je pośrodku akwarium.
Z kolei osiągające trzydzieści i więcej centymetrów gatunki, takie jak zwartka aponogetonowa (Cryptocoryne aponogetifolia) czy zwartka usteriana (Cryptocoryne usteriana) nadają się jedynie do tylnej części zbiornika.
Większość gatunków kryptokoryny jest uważanych za odporne i łatwe w pielęgnacji, co sprawia, że zaliczane są do bardzo popularnych roślin akwariowych, również wśród osób dopiero stawiających pierwsze kroki w akwarystyce.
Za szczególnie mało problematyczne uchodzą zwartka pontederolistna (Cryptocoryne pondeteriifolia) oraz zwartka Willisa (Cryptocoryne x willisii).
Aby dostarczyć kryptokorynom niezbędnych składników odżywczych, należy zastosować specjalny nawóz stały, który zawiera między innymi cenne żelazo, mogące pomóc w zapobieganiu niektórym chorobom roślin.
Tabletki nawozowe w postaci stałej mają tę zaletę, że ich składniki są dobrze przyswajane przez system korzeniowy roślin i nie zanieczyszczają wody.
Zwartki rozmnażają się poprzez tworzenie rozłogów. Akwaryści mogą więc łatwo podzielić swoje okazy, by je rozmnożyć.
Można pobierać pojedyncze kłącza, czyli pędy, lub całe części bujnie rozrośniętych partii. Szczególnie szybko rosnąca i łatwa w rozmnażaniu jest na przykład zwartka falista (Cryptocoryne undulata).
Kryptokoryna jest stosunkowo mało wrażliwą rośliną. Jako organizm cieniolubny zazwyczaj dobrze radzi sobie ze słabym oświetleniem.
Jednak nagłe, silne zmiany warunków świetlnych czy wartości wody, na przykład po jej wymianie, mogą spowodować obumieranie liści, co nazywane jest zgnilizną kryptokoryny.
Nie jest to choroba w prawdziwym tego słowa znaczeniu, ale naturalna reakcja rośliny na zmianę warunków, w których żyje. Odnawia ona wówczas swoje liście, podobnie jak drzewa, które zrzucają liście jesienią.
Gdy liście zaczną gnić, zatrzymanie tego procesu jest zazwyczaj niemożliwe. Jego przebieg jest tak gwałtowny, że akwaryści niewiele mogą zrobić, aby uratować obumierające liście rośliny.
Zgniłe liście należy bezwzględnie usunąć z akwarium, aby zapobiec pogorszeniu jakości wody.
Ponieważ korzenie rośliny pozostają nienaruszone, jest szansa, że się odrodzi, ale trzeba będzie na to poczekać wiele miesięcy. Tworzenie nowych liści możemy przyspieszyć karmiąc zwartkę odpowiednim nawozem.
Oprócz występujących w naturze gatunków kryptokoryny, istnieją różne atrakcyjne odmiany hodowlane i kolorystyczne. W większości przypadków młode rośliny oferowane są w formie kultur in vitro, czyli wyhodowanych na specjalnej pożywce.
Dzięki uprawie w sterylnym środowisku, zwartki pozbawione są zarazków, glonów i szkodników, i mogą być bez obaw umieszczone w akwarium.
Kryptokoryna pochodzi z tropikalnych rejonów Indii, Nowej Gwinei i południowo-wschodniej Azji, gdzie rośnie w strumieniach, rzekach i stawach oraz wokół nich. W XIX wieku egzotyczne rośliny słodkowodne zostały po raz pierwszy wyeksportowane do Europy i zaprezentowane w ogrodach botanicznych.
Wkrótce potem odkryli je akwaryści i zaczęli wykorzystywać do obsadzania akwariów. Niektóre gatunki kryptokoryny nie nadają się jednak do uprawiania w akwariach, a inne hodowane są wyłącznie przez pasjonatów.
Jest łatwa w uprawie i zapewnia zwierzęcym mieszkańcom domowych słodkowodnych zbiorników schronienie, będąc ważną dla ich dobrego samopoczucia. Bystrzyk neonowy, krewetki oraz inne ryby ozdobne i bezkręgowce bardzo lubią przebywać w jej otoczeniu.
Ponadto, dzięki tej niewymagającej roślinie można stworzyć różnorodne, ciekawe podwodne krajobrazy. Oczyszcza wodę z produktów odpadowych, takich jak amon czy azotan i wzbogaca ją w niezbędny do życia tlen.
„Życie bez mopsa jest możliwe, ale bezcelowe” – powiedział kiedyś komik i pisarz Loriot. Autorka zgadza się z tym bez zastrzeżeń i dodaje: „Życie bez konia, kota i królika również!”. Jej serce bije dla wszystkich zwierząt dużych i małych, i cieszy się niezmiernie, że może pisać o swojej pasji jako niezależny autor. Poprzez swoje artykuły chciałaby podnieść świadomość na temat dobrostanu zwierząt i udzielić przydatnych wskazówek ich miłośnikom.
