Czy meduzy można trzymać w akwarium?

Artykuł napisany przez Natalie Decker
Meduza księżycowa

Trzymanie meduz w akwarium jest możliwe.

Ponieważ trzymanie meduz w akwarium nie należy do najprostszych, przez dłuższy czas uważane było za niemal niemożliwe. Meduzy to bardzo wrażliwe stworzenia i do dobrego samopoczucia potrzebują ściśle określonego środowiska. Poniżej wyjaśniamy, jakie warunki należy im stworzyć i na co uważać.

Co warto wiedzieć o meduzach?

Meduzy to parzydełkowce, a dokładniej jedna z dwóch form morfologicznych parzydełkowców. Powstają dopiero po tym jak przytwierdzony do dna morskiego polip, przypominający maleńką palmę, podzieli swoją górną połowę na krążki.

Meduza jest więc jedynie częścią złożonego cyklu życiowego. Zwierzęta te występują głównie w wodach słonych, ale istnieją również meduzy słodkowodne.

Jak zbudowana jest meduza?

Ciało meduzy jest miękkie i składa się w 98% z wody. Kształtem przypomina parasol, posiada trzonek (manubrium), otwór gębowy oraz wiele długich czułek wyposażonych w komórki parzydełkowe (knidocyty), służących do obrony lub chwytania zdobyczy. Knidocyty są dla człowieka w przeważającej mierze nieszkodliwe, ale mogą wywoływać reakcje alergiczne.

Niemniej, przed zakupem meduz należy dowiedzieć się, czy dane egzemplarze nie są toksyczne, a przypadku bezpośredniego kontaktu warto założyć rękawice gumowe.

Do poruszania się wykorzystują prąd i zjawisko odrzutu, kurcząc swój parasol i wyrzucając wodę w dół. Pod prąd potrafią przemieszczać się jedynie na krótkich odległościach.

Ze względu na tryb życia, meduzy możemy podzielić na trzy rodzaje:

  1. pływające na powierzchni i dryfujące z wiatrem,
  2. pływające na otwartych wodach i zależne od prądów,
  3. żyjące na dnie.

Prąd w akwarium przede wszystkim

Do trzymania w sztucznych warunkach odpowiedni jest drugi typ, do hodowli którego niezbędny jest dobrze działający i stały prąd.

Aktywny prąd musi być obecny w każdym zakamarku zbiornika, dlatego trzymanie tych fascynujących parzydełkowców jest tak wymagające.

Nie mogą się w nim znajdować żadne martwe kąty, czyli takie, w których prąd jest nieobecny, pompy, grzałki czy ostre kamienie, o które parzydełkowce mogłyby się zranić i w rezultacie umrzeć.

Mogą to być na przykład meduzy odwrócone Cassiopea andromeda, które możemy podziwiać w dużych akwariach w zoo. W warunkach domowych powinny być trzymane wyłącznie przez profesjonalistów.

Meduzy jako mieszkańcy akwariów

Do trzymania w warunkach domowych nadają się przede wszystkim mniejsze egzemplarze chełbii modrej (Aurelia aurita). Na parasolu posiada ona swoiste wypustki, będące jej organami płciowymi. U samic są one czerwonofioletowe, u samców białe lub czerwonopomarańczowe. Meduzy te nie mają dużych wymaganiach względem temperatury wody czy światła, a wymiary zbiornika pozwolą na swobodne ustawienie go w domu.

Tylko dla profesjonalistów

Hodowla meduz wymaga jednak sporej dawki wiedzy na temat akwarystyki, dlatego chcąc trzymać je w akwarium, trzeba mieć już za sobą pewne doświadczenie. W rękach laików na pewno się nie sprawdzą.

Innymi gatunkami, które można trzymać w akwarium są meduza białoplama (Phyllorhiza punctata), Mastigias Papua o zwyczajowej nazwie angielskiej spotted jelly, wynikającej z charakterystycznych plamek na dzwonie, oraz meduza kalafiorowa (Catostylus mosaicus).

Na pewno zadajesz sobie pytanie, jak należy urządzić akwarium, aby meduzy czuły się w nim komfortowo. Wybierając odpowiednie akwarium, ustal, jak duże będą meduzy i jak długie będą miały parzydełka.

Odpowiednie oświetlenie

Dowiedz się również, czy Twoi podopieczni mają konkretne wymagania dotyczące oświetlenia. Gatunki meduz, które żyją w symbiozie z glonami czerpią z nich energię i w tym celu potrzebują rozproszonego lub monochromatycznego, niebieskiego światła.
Chcąc trzymać meduzy w akwarium, należy zdecydować się na jeden konkretny gatunek i trzymać jego przedstawicieli w grupach, pamiętając, że w jednym zbiorniku nie mogą być trzymane ryby słonowodne i meduzy.

Tradycyjne akwarium nie jest odpowiednie dla meduz. Potrzebują one bowiem specjalnego, okrągłego zbiornika, aby uniknąć możliwości zranienia się.

Jak już wspomnieliśmy, stała obecność prądu jest nieodzowna – w przeciwnym razie bowiem zwierzęta po prostu opadną na dno.

Charakterystyka akwarium dla meduz w skrócie:

  • okrągłe akwarium z wodą morską
  • stały przepływ wody, również przy krawędziach zbiornika: Lekki, wolny od zawirowań, poziomy i jedynie minimalnie pionowy prąd
  • brak elementów dekoracyjnych, o które zwierzęta mogłyby się zranić
  • wysoka jakość wody: Wymiana wody w co najmniej 25% przynajmniej dwa razy w tygodniu
  • zasolenie: 32 do 34 gramów/litr (ppt)
  • temperatura wody: 13 do 18°C
  • wartość pH: 8,0 do 8,3
  • wydajny system filtracji, zapewniający dobrą jakość wody i nie stwarzający ryzyka obrażeń

Większość gatunków meduz żywi się głównie zooplanktonem, czyli małymi skorupiakami, larwami i innymi organizmami morskimi. Można karmić je również lasonogami i artemią.

Bierne odżywianie

Ofiara zabijana lub ogłuszana jest parzydełkami, umieszczana w otworze gębowym za pomocą macek, a następnie połykana.

Karmienie tych parzydełkowców może zająć nieco czasu, ponieważ odżywiają się w sposób bierny, co oznacza, że nie szukają pożywienia, ale wyłapują drobne, przepływające organizmy.

Meduzy jedzą więc stale, a nie tylko wtedy, gdy mają na to ochotę. Dlatego w akwarium zawsze powinno znajdować się wystarczająco dużo pożywienia.

Jak często należy karmić meduzy?

Pokarm podawać należy im w małych ilościach kilka razy dziennie tak, aby w akwarium zawsze miały co jeść. Dawka dla każdego karmienia zależy od liczby zwierząt w zbiorniku.

A ponieważ zjadają one tylko część dostępnego pokarmu, należy zwracać uwagę na jakość wody, ponieważ w ich przypadku jej zanieczyszczenie jest wyraźnie większe niż w przypadku ryb akwariowych.

Również ze względu na ten szczególny sposób odżywiania i związaną z nim konieczność stałego karmienia, trzymanie meduz w akwarium jest tak wymagające.

Długość życia meduz zależy od gatunku, środowiska i właściwego utrzymania akwarium. Chcąc trzymać je w domu, należy zdać sobie sprawę, że nie należą one do stworzeń długowiecznych – ani na wolności, ani w akwarium.

Żyją od zaledwie kilku miesięcy do roku. Na przykład pochodząca z obszarów Morza Północnego i Bałtyckiego chełbia modra w stadium meduzy żyje nie dłużej niż sześć miesięcy.

Jak umierają meduzy?

Śmierć meduzy można łatwo przeoczyć. Ze względu na to, że w znakomitej większości składa się z wody, po prostu się w niej rozpuszcza. W związku z tym akwarium musi być regularnie uzupełniane nowymi osobnikami.

Podsumowanie: Akwarium z meduzami

Trzymanie meduz w domowych akwariach jest możliwe, ale wymagają one specjalnej opieki.

Poniżej znajdziesz krótkie podsumowanie najważniejszych informacji na ten temat:

  • Utrzymanie: Meduzy to zwierzęta stadne, żyjące w grupach
  • Odpowiednie gatunki: W akwarium najlepiej odnajdzie się chełbia modra
  • Socjalizacja: Kilka egzemplarzy tego samego gatunku
  • Oświetlenie: Niektóre gatunki mają specjalne wymagania dotyczące oświetlenia
  • Prąd: Spokojny, ale cyrkulujący
  • Akwarium: Okrągłe, ewentualnie cylindryczne akwarium pozbawione narożników i krawędzi oraz elementów dekoracyjnych
  • Temperatura wody: Zazwyczaj wymaga schłodzenia do około 13–18°C
  • Odżywianie: Plankton, lasonogi i artemia
  • Filtr: Konieczna specjalna technologia filtracji
  • Karmienie: Dwa do czterech razy dziennie, dawkami dostosowanymi do liczby osobników
  • Wymiana wody: Co najmniej 25% (ale nie więcej niż 50%) raz w tygodniu
  • Hodowla: Wymagająca i trudna, tylko dla profesjonalistów

Czy trzymanie meduz w akwarium jest okrucieństwem wobec zwierząt?

Poruszające się w stałym tempie, oglądane w odpowiednim świetle meduzy fascynują. Obok pierwotniaków i gąbek należą do najbardziej prymitywnych organizmów w królestwie zwierząt. Posiadają bardzo prosty układ nerwowy i prawie nie odczuwają bólu. Niemniej, są żywymi istotami, które zasługują na odpowiednie traktowanie.

Dlatego powinny być trzymane w akwariach tylko wówczas, gdy możliwe jest zapewnienie im właściwych warunków. Poza tym, nie są to zwierzęta dla początkujących. Hodowlę meduz można rozpocząć dopiero po zdobyciu rozległej wiedzy na temat akwarystyki.


Natalie Decker
Profilbild Natalie Decker (mit Pferd)

„Życie bez mopsa jest możliwe, ale bezcelowe” – powiedział kiedyś komik i pisarz Loriot. Autorka zgadza się z tym bez zastrzeżeń i dodaje: „Życie bez konia, kota i królika również!”. Jej serce bije dla wszystkich zwierząt dużych i małych, i cieszy się niezmiernie, że może pisać o swojej pasji jako niezależny autor. Poprzez swoje artykuły chciałaby podnieść świadomość na temat dobrostanu zwierząt i udzielić przydatnych wskazówek ich miłośnikom.


Najczęściej polecane
8 min

Pawie oczko (gupik)

Gupiki, zwane też pawimi oczkami, cechuje różnorodność kolorystyczna i odporność na drobne błędy w utrzymaniu. Dowiedz się więcej!