Kakaduowate (Cacatuidae)

Egzotyczne kakaduowate słyną z żywej natury i zdobnych pióropuszy na głowach. To wymagające w utrzymaniu ptaki, jednak odpowiednio traktowane wynagradzają swoich właścicieli uczuciem i lojalnością przez całe życie.

Wygląd kakadu: zawsze z nienaganną fryzurą

Kakaduowate należą do większych papug o długości ciała od 30 do 70 centymetrów. Ich rodzina obejmuje 21 różnych gatunków, które są podzielone na sześć rodzajów. Chociaż ich przynależność jest od dawna kwestionowana, również nimfy są wciąż częścią rodziny kakaduowatych.

Irokez z piór jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech kakadu, wraz z silnym, haczykowatym dziobem. Równie silne są jego stopy, których ptak często używa do chwytania.

Upierzenie kakadu

Jeśli chodzi o kolor pierza, to wyfryzowane   w rzucający się w oczy sposób kakadu są raczej monotematyczne i skromne. Ich kolor upierzenia jest biały, szary lub różowy, w zależności od gatunku. Występują również czarne, czerwone i żółte kakaduowate. Stopy, dziób i skóra wokół oczu również mają różny kolor w zależności od gatunku.

U niektórych kakadu pióropusz na głowie tworzy kolorowy akcent, odróżniający się od reszty upierzenia. Na przykład, cały korpus jest biały, a irokez żółty – tak jest u najbardziej znanej przedstawicielki kakaduowatych – kakadu żółtoczubej. U strojnej kakadu ognistoczubej czubek na głowie jest płomieniście czerwony i żółty, podczas gdy korpus jest w przeważającej mierze jasnoróżowy i biały.

U niektórych gatunków kakaduowatych występują różnice między samcami i samicami w kolorze czubka lub oczu. Jednak, jak w przypadku wielu gatunków papug, trudno jest rozróżnić płeć kakadu.

Kakadu do chwytania używają stóp z twardymi szponami. Silnym dziobem pałaszują ziarna i owoce, które wyszukują na ziemi.

Charakter: Zabawowy i lojalny

Kakadu to, jak wiele innych papug, towarzyskie i inteligentne ptaki. Mają reputację prawdziwych amatorów zabawy oraz doskonałych naśladowców. Kopiują ruchy ludzi i przekładają je na własne ciało.

Każdy, kto kiedykolwiek szukał w Internecie filmów z kakadu, mógł natknąć się na Snowball: Żółtoczuba kakadu zyskała sławę dzięki swoim tanecznym umiejętnościom, które lubi prezentować do piosenek Michaela Jacksona lub Queen. Dla badaczy jest to znak, że ptaki te są niezwykle spontaniczne.

Czy kakadu potrafią mówić?

Kakadu potrafią naśladować nie tylko ludzkie ruchy, ale również odgłosy z otoczenia oraz… ludzki głos. Wydawane przez nie dźwięki są dość zróżnicowane, jednak kakadu nie są aż tak utalentowane w mowie, jak np. papugi popielate (żako). Niemniej te dwa gatunki ptaków mają jedną wspólną cechę: z całą pewności ich głosy są bardzo donośne.

Doświadczeni opiekunowie papug kakadu mogą je jednak dobrze zrozumieć nawet wtedy, gdy nie wydają one żadnych odgłosów. Nastrój ptaków można bowiem odczytać z ich czuba: poprzez podniesione pióra pokazują, że są podekscytowane lub zaniepokojone.

Stosunki z ludźmi i innymi ptakami

Papugi kakadu często bardzo przywiązują się do opiekuna i potrafią być wobec niego bardzo uczuciowe. Jednak mają też tendencję do zazdrości i bronią opiekuna wszelkimi środkami – najskuteczniej przy użyciu swojego silnego dzioba.

Kakadu często nie radzą sobie dobrze z samotnością, dlatego zaleca się trzymanie co najmniej dwóch kakadu w jednej wolierze.

Utrzymanie: Dużo przestrzeni i… cierpliwości

W naturalnym środowisku kakadu pozostają wierne swojemu partnerowi przez całe życie i większość gatunków dba w parze o swoje potomstwo, które dorasta w zagłębieniach drzew. Jednak niektóre samce wykazują agresywne zachowania wobec samic w trakcie sezonu lęgowego. Przyczyna tego nie została jeszcze naukowo wyjaśniona.

Pewne jest jednak to, że ptaki te potrzebują sporej przestrzeni, by się bez przeszkód omijać. Kakadu są przyzwyczajone do życia w stadach, jednak ze względu na gorący temperament, jakim dysponują, potrzebują także własnej przestrzeni i są raczej mniej odpowiednie do socjalizacji z innymi gatunkami ptaków.

Idealne środowisko dla wymagających papug

Bardzo istotną częścią hodowli odpowiedniej dla kakadu jest odpowiednio duża woliera, w której zmieszczą się co najmniej dwa ptaki. Opiekun kakadu powinien wziąć pod uwagę dwie wyjątkowe cechy tych papug:

• Dziobanie: kakadu używają swoich dziobów do skubania niemal wszystkiego, na co się natkną. Dlatego do ich trzymania potrzebujesz wielu akcesoriów do dziobania oraz woliery wykonanej z metalu zamiast z drewna. Aby uniknąć ryzyka zatrucia się przez ptaka, metal nie powinien zawierać cynku czy ołowiu. Pręty klatki powinny być wystarczająco grube, by wytrzymać silne dziobanie.
• Pylenie: kakadu chronią swoje upierzenie poprzez tzw. pylenie. Końcówki piór rozpadają się na drobny pył, który rozprowadza się po całym upierzeniu. Jednak pył z piór kakadu jest wyczuwalny również w otoczeniu – nie czyni to sprzątania łatwym, a i alergikom utrudnia życie. Woliery zewnętrzne będą więc dla tych ptaków oraz ich właścicieli korzystniejsze – ale wyłącznie z dostępem do domu lub ogrzewanego schronienia.

Kakadu podgryzają wszystko, co znajdzie się pod ich dziobem.

Akcesoria do woliery kakadu

Kakadu są wulkanami energii i potrzebują regularnie możliwości swobodnego lotu. Woliera powinna im więc oferować dużą swobodę poruszania się oraz następujące wyposażenie:

• różne grzędy i gałęzie wspinaczkowe,
• miski na paszę i wodę, umieszczone jak najwyżej, a nie pod grzędami,
• wanna z letnią, świeżą wodą,
• możliwości schowania się i wypoczynku, np. budki,
• różnorodne zabawki i świeże gałęzie z nieprzetworzonych drzew owocowych, które zaspokajają potrzebę dziobania.

Ponieważ kakadu produkują pył, często się wypróżniają i bałaganią podczas jedzenia, należy często i regularnie czyścić wolierę. Ponadto woda pitna dal ptaków powinna być wymieniana dwa razy dziennie, a resztki jedzenia usuwane codziennie.

W celu ochrony wrażliwych błon śluzowych ptaków, wilgotność w wolierze powinna wynosić co najmniej 60 procent. Właściwe dla danego gatunku trzymanie ptaków w wolierach wewnętrznych obejmuje również niemigoczące oświetlenie UV, które zapewnia ptakom wystarczające naświetlanie.

Odżywianie: Zrównoważone i niskotłuszczowe

Kakadu, pomimo ogromnej potrzeby ruchu, wykazują znaczną tendencję do nadwagi. Dzienne menu powinno zatem obejmować mieszanki nasion o niskiej zawartości tłuszczu oraz świeże owoce i warzywa.

Inne składniki zrównoważonej diety zależą od gatunku kakadu i jego pochodzenia. Należą do nich między innymi:

• Larwy owadów jako źródło białka
• Korzenie
• Kwiaty
• Jagody
• Orzechy i nasiona słonecznika (tylko od czasu do czasu jako przekąska)

Zdrowie: obserwuj uważnie

U kakadu niestety trudno zauważyć, kiedy źle się czują. Zwykle zauważa się problem za późno. Dlatego zawsze należy uważnie obserwować swoje ptaki. Zawsze należy omówić z lekarzem weterynarii zmiany w wadze, w kolorze czy konsystencji odchodów i w zachowaniu ptaka.

Nadwaga i problemy z płucami to typowe dolegliwości u kakadu. Jednak można im zapobiec, dzięki dobrze przemyślanej i zbilansowanej diecie oraz odpowiednio wysokiej wilgotności powietrza w wolierze.

Wiele kakaduowatych jest również podatnych na chorobę dzioba i piór papug wywoływaną przez tak zwanego cirkowirusa. Ta choroba wirusowa występuje często u papug i papużek falistych, niestety jest nieuleczalna. Dlatego też przy zakupie swojej papugi, koniecznie zbadaj jej pochodzenie i stan zdrowia.

Jeśli będziesz troszczyć się o swoją kakadu z miłością i świadomością, czego potrzebuje, będzie towarzyszyć ci przez wiele lat: średnia długość życia kakaduowatych wynosi od 25 do 35 lat. Istnieją jednak gatunki, które żyją nawet do 60 lat.

Ile kosztuje papuga kakadu?

Papugi są specjalnie chronione w Polsce i podlegają rejestracji. Dotyczy to również kakadu. Dla niektórych gatunków niezbędny jest dowód pochodzenia, dla innych wymagane są dokumenty CITES (ang. Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora – Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem).

Jeśli chcesz kupić kakadu, możesz ją znaleźć w sklepach zoologicznych lub u prywatnych hodowców. Sklepy i osoby prywatne trudniące się hodowlą muszą posiadać odpowiednie uprawnienia na handel ptakami. Średnia cena za kakadu u hodowcy, w zależności od gatunku i podgatunku, waha się od 3,5 do 7 tysięcy złotych.

Pochodzenie: Egzotyczne dalekie krainy

Kakadu wywodzą się pierwotnie z Australii i Tasmanii, ale można je również znaleźć na Filipinach i w Indonezji. Pierwsze okazy przybyły do Europy w XVII wieku z holenderskimi żeglarzami.

Siedliska dzikich kakadu są bardzo zróżnicowane – należą do nich między innymi tropikalne lasy deszczowe, obszary przybrzeżne, otwarte łąki czy lasy. Niektóre gatunki, takie jak kakadu różowa lub żółtoczuba, zbliżyły się do siedlisk miejskich – można je zaobserwować w pobliżu miast w Australii.

Wysokie standardy hodowlane, jakich wymagają kakadu, to spore wyzwanie, które jednak wielu miłośników ptaków chętnie podejmuje ze względu na wiele przymiotów, którymi cechują się piękne, pocieszne i lojalne kakadu.

Charakterystyka kakaduowatych