Ze względu na imponującą zdolność naśladowania dźwięków, gwarek od dawna cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem. Niestety te egzotyczne ptaki ozdobne cierpią z powodu swojej popularności, bardzo często trafiając do niewoli, gdzie w wielu przypadkach trzymane są w zbyt małych klatkach. Aby Twój gwarek był zdrowy i pełny życia, musi mieć zapewnione odpowiednie warunki życia, które podsumowaliśmy w poniższym artykule.
© veroja / stock.adobe.com
Gwarki wyglądem przypominają kosy.
| Nazwa: | Gwarek (Gracula religiosa) |
| Wielkość: | ok. 25 do 35 centymetrów |
| Długość życia: | ok. 15 do 20 lat |
| Utrzymanie: | przynajmniej w parach, nigdy pojedynczo |
| Socjalizacja z innymi zwierzętami: | w zależności od gatunku, nie z małymi ptakami |
| Klatka: | woliera, najlepiej osobny pokój dla ptaków; minimalne wymiary dla pary: 2 x 1 x 1,8 m plus budka w wolierze zewnętrznej |
| Pożywienie: | pokarm zawierający owady, dojrzałe owoce, chudy twaróg, o niskiej zawartości żelaza |
| Poziom trudności: | średni do dużego |
Gwarek osiąga wzrost od ok. 25 do 35 centymetrów i wagę od ok. 161 do 229 gramów i znany jest ze swojego lśniącego, czarnego upierzenia oraz białych łat na skrzydłach. Boki jego głowy zdobią żółte, nagie płatki skóry.
Przedstawiciele poszczególnych podgatunków różnią się nieco od siebie wyglądem.
U gwarków nie występuje dymorfizm płciowy, co oznacza, że samiczki i samce wyglądają bardzo podobnie. Dlatego odróżnienie płci na podstawie cech zewnętrznych jest niemożliwe. Wyjaśnić tę kwestię można jedynie za pomocą badania DNA.
Gwarki mają bardzo rozwinięte zdolności naśladowania dźwięków – potrafią nauczyć się nie tylko całych zdań, ale również naśladować dźwięki otoczenia, takie jak dzwonek do drzwi. Interesujące jest także to, że potrafią odtwarzać różne ludzkie głosy.
Poza tym, gwarki są bardzo towarzyskie i w naturze żyją zawsze w parach lub grupach. W niewoli, ptaki te będą Ci wdzięczne za zapewnienie im możliwości swobodnego latania (co najmniej raz dziennie). Trzeba tylko wówczas pamiętać o tym, aby usunąć przedmioty mogące stanowić dla nich zagrożenie, takie jak trujące rośliny czy kable oraz zamknąć okna.
W przeciwieństwie do papug, gwarki rozmawiają nie tylko ze swoimi ludźmi, ale gaworzą również na wolności. Dlatego jeśli Twój podopieczny jest szczególnie „wygadany”, nie oznacza to, że darzy Cię wyjątkowym uczuciem.
Jeśli jednak masz dużo cierpliwości i wyrozumiałości, z pewnością uda Ci się do pewnego stopnia oswoić gwarka. Ale uważaj: Gwarki bywają zazdrosne!
Trzymanie par ptaków razem jest jak najbardziej możliwe, pod warunkiem przestrzegania minimalnych wymagań dotyczących niezbędnej przestrzeni i wyposażenia.
Pamiętaj jedynie, że gwarek jest dość pokaźnych rozmiarów ptakiem i jest silny, ma więc przewagę nad swoimi mniejszymi krewnymi. Takie połączenie nie jest zatem najlepszym pomysłem. Możliwa jest socjalizacja gwarków z amazonkami, ale trzymając ptaki razem, trzeba je mieć stale na oku.
© senthil / stock.adobe.com
Ze względu na silnie rozwinięte zachowania społeczne gwarki, podobnie jak wiele innych ptaków egzotycznych, nie mogą być trzymane pojedynczo. Jeśli więc chcesz mieć w domu gwarka, musisz zdecydować się przynajmniej na dwa egzemplarze, a najlepiej na małą grupę.
Warunki i sposób utrzymania zwierząt ma decydujący wpływ na ich zdrowie i kondycję, a samotność może wywołać u nich silny stres, co z kolei może sprawić, że zaczną chorować.
Do trzymania gwarków można wykorzystać wolierę zewnętrzną lub wewnętrzną (plus budka w przypadku woliery zewnętrznej) o minimalnych wymiarach 2 x 1 x 1,8 m, a najlepiej byłoby przeznaczyć dla nich jeden osobny pokój.
Okrągłe klatki należy omijać szerokim łukiem, niezależnie od tego, jak pięknie są ozdobione. Ich kształt bowiem uniemożliwia gwarkom latanie w naturalny sposób i stwarza ryzyko zranienia.
Rozstaw prętów woliery nie powinien być większy niż dwa centymetry. Aby gwarki czuły się w niej jak najbardziej komfortowo, należy wyposażyć ją w odpowiednie drążki do siedzenia wykonane z naturalnych gałęzi (np. bukowych lub niepryskanych drzew owocowych) i zaaranżować je tak, by ptaki mogły poruszać się „trójskokiem”.
Ze względu na zamiłowanie gwarków do kąpieli, trzeba zapewnić im duży basen ze świeżą wodą. Mały basen, z którego zadowolone są na przykład papużki faliste, będzie dla gwarków zdecydowanie niewystarczający.
Jeśli chodzi o obsadzanie woliery roślinami, w tym celu dobrze sprawdzą się bambusy, trzciny czy tuje, ale również wiele innych gatunków. Najważniejsze jest to, aby roślinność w wolierze była gęsta, tworząc klimat zbliżony do tego, w którym ptaki żyją na wolności.
Gwarki potrzebują odpowiedniej temperatury otoczenia, wynoszącej co najmniej dziesięć stopni Celsjusza, przy czym należy pamiętać, aby bezwzględnie unikać silnego nasłonecznienia i przegrzania. Dlatego w wolierze zewnętrznej należy zapewnić im zacienione schronienie.
Ponadto, aby zachować rytm dnia i nocy właściwy gwarkom, należy naświetlać wolierę co najmniej dziesięć godzin dziennie światłem o natężeniu przynajmniej 200 luksów, po czym powinna nastąpić faza nocna, trwająca co najmniej sześć godzin.
© teptong / stock.adobe.com
Gwarki uwielbiają owoce, będące bardzo dobrym źródłem witamin, dlatego nie powinno ich zabraknąć w ich codziennym menu (np. jabłka, banany, gruszki, rodzynki). Ponadto, gwarki nie obejdą się bez owadów (np. świerszczy, mączników), stanowiących źródło białka. Pamiętaj jednak, aby nie podawać ptakom wyłącznie gotowego pokarmu, który najczęściej składa się z żółtek jaj, owoców i zbóż.
Zwróć także uwagę na to, by dieta gwarków zawierała możliwie jak najmniej żelaza. W przeciwnym razie, grozić im będzie hemochromatoza.
Ptaki oczywiście muszą mieć stały dostęp do świeżej wody pitnej.
Przy zapewnieniu im warunków utrzymania właściwych dla gatunku oraz odpowiedniego pożywienia, gwarki osiągają wiek od 15 do 20 lat. Ich średnią długość życia skrócić mogą natomiast choroby, wynikające z błędów w utrzymaniu.
Nieprawidłowe drążki do siedzenia czy podkładki z papieru ściernego mogą prowadzić do powstawania bolesnych ran na łapach ptaków. Częstym problemem nie tylko w przypadku gwarków, ale również innych ptaków egzotycznych jest nadwaga, która jest konsekwencją braku ruchu i możliwości swobodnego latania.
Dlatego zalecane są coroczne wizyty kontrolne u lekarza weterynarii.
Typową przypadłością gwarków jest hemochromatoza. Kiedy wraz z pożywieniem przyjmują zbyt dużo żelaza, wątroba magazynuje jego nadmiar, co może prowadzić do jej uszkodzenia.
Aby ptaki czuły się dobrze w Twoim domu, potrzebują stałej opieki. Obok codziennego karmienia, muszą mieć zapewnioną czystą wolierę i świeżą wodę do picia.
Ponieważ gwarki nie żywią się ziarnami, a owocami i owadami, czyszczenie woliery jest nieco bardziej czasochłonne. Każdego wieczoru lub ranka trzeba więc usuwać z woliery zalegające resztki pokarmu, aby zapobiec ich gniciu i w konsekwencji chorobom mogącym powstać w wyniku ich zjedzenia przez ptaki.
Gwarki są monogamiczne i żyją w parach. Ponieważ jednak potrafią żyć w zgodzie z innymi parami, można je trzymać w grupach liczących nawet 15 osobników.
W wieku około dwóch lat gwarki osiągają dojrzałość płciową. Do rozrodu potrzebują dziupli drzew, w których samice znoszą dwa do trzech urokliwych, niebieskich jaj pokrytych czerwono-brązowymi plamkami. Młode wykluwają się po okresie inkubacji trwającym około dwunastu dni.
Hodowla gwarków nie jest łatwa dla początkujących i dlatego z reguły zajmują się nią profesjonaliści. Jeśli jednak zapewnisz swojej parze gwarków odpowiednie warunki, niewykluczone, że doczekasz się potomstwa.
Ojczyzną gwarka jest Azja, a dokładny obszar jego występowania zależy od danego podgatunku. Gracula religiosa indica zamieszkuje na przykład południowo-zachodnie Indie, podczas gdy Gracula religiosa penisnularis jest częściej spotykany w północo-wschodnich Indiach.
Z biegiem lat i z pomocą człowieka, gwarki zadomowiły się również na innych terenach, na przykład na Wyspie Bożego Narodzenia na Oceanie Indyjskim czy na Oahu (Hawaje).
Ptaki te uwielbiają tereny z dużą ilością deszczu i wysoką wilgotnością powietrza. Dlatego chętnie kolonizują zielone obszary leśne, zazwyczaj na większych wysokościach.
Niestety ze względu na swoją popularność, gwarek jest gatunkiem zagrożonym. Nielegalne odławianie i wylesianie stanowią bardzo duże zagrożenie dla populacji tych ptaków. Ponadto, w niewoli gwarki często trzymane są w stanowczo za małych klatkach, co sprawia, że chorują.
W celu zwiększenia świadomości istniejącego zagrożenia dla tego gatunku, Towarzystwo Zoologiczne na Rzecz Ochrony Gatunków i Populacji (ZGAP) wybrało ten gatunek ptaka „Zwierzęciem roku 2020”.
Gwarek jest gatunkiem chronionym, dlatego aby go trzymać w domu trzeba mieć świadectwo pochodzenia. Jeśli sprzedawca nie jest w posiadaniu takiego dokumentu, może to oznaczać, że mamy do czynienia z nielegalnym handlarzem działającym na czarnym rynku. Ponadto, w większości regionów istnieje obowiązek rejestracji zwierzęcia we właściwym urzędzie w ciągu dwóch tygodni od zakupu.
Jeśli zdecydujemy się więc na zakup gwarków, należy brać pod uwagę wyłącznie profesjonalnych sprzedawców czy hodowców. W popularnych sklepach zoologicznych na ogół nie znajdziemy przedstawicieli tego gatunku.
Ze względu na to, że gwarki stały się gatunkiem zagrożonym, w ostatnich latach ich ceny na rynku znacznie wzrosły. Jeśli więc chcesz sprawić sobie gwarka, musisz liczyć się z wydatkiem rzędu 2–3 tysięcy zł. Do tego dochodzą jeszcze bieżące koszty związane z wyposażeniem woliery, pokarmem, prądem oraz lekarzem weterynarii.
Wszechstronne wykształcenie weterynaryjne uzyskała na Uniwersytecie Justusa Liebiga w Gießen (Justus-Liebig-Universität Gießen). Zdobyła tam doświadczenie w różnych dziedzinach, takich jak medycyna małych, dużych i egzotycznych zwierząt, a także farmakologia, patologia i higiena żywności. Obecnie udziela się jako autorka, pracuje także nad własną rozprawą naukową. Jej celem jest polepszenie ochrony zwierząt przed chorobami wywoływanymi przez patogeny bakteryjne. Oprócz naukowej wiedzy weterynaryjnej, jako szczęśliwa opiekunka psa, dzieli się także własnymi doświadczeniami. Dzięki temu potrafi jeszcze lepiej zrozumieć i wyjaśnić obawy i problemy, jak również powtarzające się pytania opiekunów dotyczące zachowania i zdrowia ich zwierząt domowych.
