Flyball: Dynamiczny psi sport dla wielbicieli piłki

Bieganie, skakanie, łapanie piłki i aportowanie: To jest flyball. W tym stosunkowo nowym psim sporcie sprawdzą się aktywne psy wszystkich ras i wielkości. Sprzyja on zachowaniu sprawności fizycznej, rozwijaniu umiejętności społecznych i relacji pies-człowiek. W przygotowanym przez nas artykule dowiesz się na jakich zasadach funkcjonuje ta dyscyplina sportu i jak stworzyć z psem idealny zespół flyballowy.

W skrócie: Czym jest flyball?

Czerwone, żółte, zielone: Jak tylko światło elektronicznego systemu sędziowania zmieni kolor na zielony, gra się zaczyna. Pies przebiega przez linię startu. Przeskakuje przez cztery płotki i łapie piłkę z podajnika, który pies uruchamia łapą lub ciałem naciskając dźwignię. Następnie biegnie z powrotem do swojego opiekuna, po drodze również pokonując przeszkody.

Gdy tylko przekroczy linię mety, natychmiast startuje następny pies z jego drużyny, który pokonuje tę samą trasę w akompaniamencie głośnego dopingu i komend swojego przewodnika oraz szczekania innych psów. Na zakończenie turnieju flyball czworonogom brakuje tchu, a ludziom głosu, ale na pewno nie radości i satysfakcji.

Tak wygląda flyball w skrócie. Jednak co sprawia, że ten rodzaj sportu dla psów jest tak fascynujący? Jakie zasady obowiązują we flyballu i jakie psy się w nim sprawdzą?

Zasady gry we flyball

Pierwszy oficjalny regulamin flyballu w USA zawierał jedynie stronę. Dziś dokument ten, opracowany przez północnoamerykańskie stowarzyszenie North American Flyball Association (NAFA), ma ponad 60 stron, natomiast większość krajów europejskich opracowało swoje własne przepisy w tej dziedzinie, które mogą się od siebie nieznacznie różnić. Skoncentrujmy się zatem na najważniejszych zasadach flyballu, wspólnych dla wszystkich.

1. Sygnał startowy

W grze biorą udział dwie drużyny, składające się na ogół z czterech zespołów pies-człowiek. Psy rywalizują ze sobą na dwóch równoległych torach i to one są głównymi bohaterami w tym sporcie. Opiekunowie zostają w strefie startu (mety), skąd wydają polecenia, nierzadko głośno krzycząc, gestykulując i dopingując swoje psy.

Podobnie jak w wyścigach Formuły 1, we flyballu występują czerwone, żółte i zielone światła. Aby psy przekroczyły linię mety dokładnie w momencie zapalenia się zielonego światła, ich przewodnicy muszą wystartować razem z nimi.

Po starcie zatrzymują się w bramce startowej o szerokości jednego metra, a psy muszą pokonać cztery przeszkody na zadanej trasie, na końcu której docierają do boksu z podajnikiem piłek.

2. Nawrót

Dobiegając do boksu, pies musi uruchomić mechanizm uwalniający piłkę. W tym celu łapą lub ciałem naciska dźwignię, łapie piłkę i po eleganckim nawrocie (zupełnie jak w pływaniu) biegnie z piłką z powrotem na start (metę), pokonując te same cztery przeszkody. Na mecie czeka na niego przewodnik, który widząc swojego biegnącego podopiecznego wybiega do niego, aby zachęcić go do zwiększenia tempa.

2. Zmiana

W tym samym momencie startuje drugi pies z drużyny – najlepiej, żeby przekroczył linię startu dokładnie wtedy, gdy jego poprzednik przekroczy linię mety.

Kiedy wszystkie cztery psy z danego zespołu ukończą sztafetę bez błędów, czas zostaje zatrzymany, a zawody wygrywa najszybsza drużyna.

Jakie błędy można popełnić we flyballu?

Tak, jak w każdym sporcie wyczynowym, również we flyballu nieprzestrzeganie zasad pociąga za sobą pewne konsekwencje. Do najczęstszych błędów zaliczamy:

Falstart psa

Falstart jest jednym z najczęstszych błędów popełnianych podczas zawodów. Dochodzi do niego, gdy pies przekroczy linię startu zanim jego poprzednik przekroczy linię mety.

W takim przypadku czas biegnie dalej, ale na końcu sztafety pies musi powtórzyć swój przebieg. Dopiero wówczas, gdy wszystkie cztery psy pokonają tor przeszkód bezbłędnie, czas zostaje zatrzymany, co jest równoznaczne z zakończeniem konkursu.

Pozostałe błędy

Konieczność powtórzenia przebiegu mogą spowodować również następujące błędy:

• Pies nie przeskoczy wszystkich przeszkód.
• Pies nie doniesie piłki do linii mety.
• Pies opuści wyznaczony tor.

Treningi: Jak i gdzie?

To, co podczas zawodów wygląda tak łatwo i przyjemnie, w rzeczywistości wymaga wielu godzin regularnych treningów. Najlepiej zacząć je od znalezienia drużyny lub klubu sportowego w pobliżu naszego miejsca zamieszkania.

Treningi w grupie sprawiają dużo więcej radości niż ćwiczenie samemu w domu. W zespole pies uczy się razem z kolegami z drużyny i jednocześnie jest to dobra okazja, aby uzyskać ciekawe porady czy wskazówki od trenera i innych opiekunów czworonogów.

Trening flyball dla początkujących składa się z kilku pojedynczych ćwiczeń, a łapanie piłek wyrzucanych z boksu znajduje się na końcu listy zadań do wykonania. Obowiązkowymi pozycjami w programie treningowym dla psów stawiających pierwsze kroki we flyballu są poniższe cztery ćwiczenia.

1. Praca z piłką

W pierwszej kolejności należy przećwiczyć z psem łapanie piłki. W tym celu stań przed swoim psem i rzuć mu piłeczkę tenisową. Zrób to tak, żeby mógł ją bez trudu złapać.

2. Praca na przeszkodach

Jeśli Twój pies ma już doświadczenie w agility, możesz skrócić ten etap treningu. W przypadku pozostałych psów obowiązuje ta sama zasada: Na początku zacznij od jednej niewielkiej przeszkody, na przykład odwróconej skrzynki na kwiaty w ogrodzie.

Jeśli masz do dyspozycji pomocnika, może on psa trzymać za szelki do czasu aż nie wydasz polecenia do biegu i przeskoczenia przeszkody. W przeciwnym razie poproś psa o zaczekanie i przejdź na drugą stronę przeszkody.

Zachęć go do skoku za pomocą przysmaku, piłki lub ulubionej zabawki. Pochwal go, gdy bezbłędnie pokona przeszkodę. Po opanowaniu skoku przez pojedynczą hopkę, stopniowo dodawaj kolejne, których ostatecznie ma być cztery.

3. Trening zawracania

Pokonywanie przeszkód z pełną prędkością i wykonywanie ciasnego zakrętu bez hamowania wymaga treningu. Na placu treningowym umiejętność ta ćwiczona jest zazwyczaj z wykorzystaniem kijka, który kładzie się na łące, i który pies musi w biegu okrążyć.

Ćwiczenie to można z powodzeniem wykonywać również podczas spokojnego spaceru. Potrzebujemy do tego jedynie drzewa o dość cienkim pniu.

Stań obok swojego psa i za pomocą przysmaku poproś go o okrążenie drzewa lub kijka, dając mu przy tym komendę „dookoła” lub „obrót”. Jak tylko obiegnie pień, nagródź go ulubionym smakołykiem.

Aby pies po nawrocie biegł z powrotem w tym samym tempie rzuć przysmak w kierunku, z którego pies przybiegł. W ten sposób nauczy się, że po wykonaniu okrążenia ma dalej biec.

Uwaga: Nie rzucaj smakołyku za wcześnie – pies musi nauczyć się, że dostanie nagrodę dopiero, gdy obejdzie pień dookoła.

4. Uruchomienie boksu flyballowego

Podstawowym elementem szkolenia jest przyzwyczajenie psa do boksu flyballowego, który w czasie gry będzie musiał uruchomić, a także użyć go do wykonania nawrotu.

Jeśli Twój pies jest sceptyczny w stosunku do wszelkich nowości, nie należy go zbytnio przeciążać. Dlatego na spokojnie i bez pośpiechu zapoznawaj go z tym nietypowym, wypluwającym piłki urządzeniem.

Na początku stań za boksem, a pies niech poczeka przed nim – sam lub na smyczy, trzymany przez drugą osobę. Rzuć psu piłkę nad boksem, tak aby mógł ją złapać. Jeśli pies to opanuje i nie będzie bał się boksu, możesz przejść do kolejnego kroku, w którym nauczysz go dotykania urządzenia.

Podobnie jak w przypadku komend „siad”, „leżeć” czy „wyjdź”, ćwicz tę umiejętność za pomocą odpowiedniego hasła, na przykład „dotknij”, które będzie używane w późniejszej zabawie. Trzymając w ręku smakołyk, pokaż psu miejsce, na które powinien nadepnąć łapą.

Jak tylko pies podejdzie do boksu na wyciągnięcie łapy, wydaj komendę „dotknij”, a gdy to zrobi, nagródź go smakołykiem.

Tę komendę można też ćwiczyć w domu, bez boksu. Zamiast niego skorzystajmy ze zwykłego kartonu, który pies będzie miał za zadanie dotknąć łapą. Dopiero, gdy pies będzie reagował na komendę „dotknij”, załaduj boks flyballowy. W następnym kroku poćwicz łączenie dotyku z łapaniem piłki.

Łączenie poszczególnych ćwiczeń w całość

Krok po kroku poszerzaj trening psa, uzupełniając go o coraz więcej znanych z wcześniejszych ćwiczeń elementów.

Możesz położyć kijek bezpośrednio przed boksem, który pies nauczył się już okrążać. W ten sposób uczysz go powiązania nawrotu z uruchomieniem podajnika piłek.

Na kolejnym etapie przed boksem ustaw przeszkody, które pies musi pokonać, aby dostać się do boksu z piłką. Na początku biegnij razem z psem, a gdy zrozumie o co w tej zabawie chodzi, spróbuj wypuścić go samego na tor.