Nieświszczuk (piesek preriowy)

Artykuł napisany przez Jana Schubert
Nieświszczuk

Pieski preriowe pochodzą ze stepów Ameryki Północnej.

Pieski preriowe znamy przede wszystkim z ogrodów zoologicznych. Ale te urocze gryzonie można również trzymać jako zwierzęta domowe, pod warunkiem spełnienia ich specjalnych wymagań hodowlanych. Nieświszczuki obejmują w sumie pięć gatunków, a najpopularniejszy z nich to nieświszczuk czarnoogonowy, wobec czego to jego przedstawimy w treści niniejszego artykułu.

Pochodzenie: Gdzie żyją pieski preriowe w naturze?

Ojczyzną nieświszczuka czarnoogonowego są rozległe prerie w Ameryce Północnej (USA, Kanada i Meksyk). Tam zwierzęta te żyją w koloniach liczących nawet kilka tysięcy osobników, w wyrytych przez siebie skomplikowanych systemach podziemnych korytarzy.

Preriowe PIESKI?

Mimo, że w ich nazwie znajduje się pies, nieświszczuki nie są psami, a przedstawicielami rodziny wiewiórek. Określenie to wynika z faktu, że te małe stworzenia potrafią wydawać dźwięki przypominające szczekanie psa.

Nieświszczuk w naturze

Wygląd: Co wyróżnia nieświszczuka czarnoogonowego?

Sierść piesków preriowych ma umaszczenie złoto-brązowe, ewentualnie biało-kremowe i sprawia wrażenie delikatnie cętkowanej. Nieświszczuki czarnoogonowe osiągają od 30 do 45 cm długości (z ogonem) i ważą z reguły od 700 g do 1,5 kg.

Mają kompaktową budowę, małe łapki ze szponiastymi palcami, osadzone na krótkich, mocnych nogach – podobnie jak świstaki.

Urocze małe gryzonie z bujnym ogonem

Ogon nieświszczuka czarnoogonowego jest wąski, średniej długości i całkowicie pokryty sierścią. Jego koniuszek jest zwykle czarny, stąd też jego nazwa gatunkowa.

Pyszczek jest biały, głowa stosunkowo niewielka, przechodząca w małą jamę ustną z mocnymi zębami. Uszy są malutkie, prawie pozbawione małżowiny i gęsto porośnięte sierścią, stanowiącą ochronę przed brudem i wiatrem.

Czy surykatki i pieski preriowe są ze sobą spokrewnione?

Nawet jeśli na pierwszy rzut oka wyglądają podobnie: Surykatki i nieświszczuki nie są ze sobą spokrewnione pod względem biologicznym. Pochodzą z różnych kontynentów i należą do odmiennych rzędów ssaków.

Surykatki są drapieżnikami i polują na gady, owady i inne przysmaki pochodzenia zwierzęcego. Pieski preriowe z kolei są wegetarianami.

Jak długo żyją nieświszczuki?

Na wolności pieski preriowe rzadko żyją dłużej niż osiem lat. Jako zwierzęta domowe mogą jednak dożyć nawet dwunastego roku życia.

Zachowanie i styl życia: Mieszkańcy miast

Po co mieszkać na wsi, skoro można zbudować miasto? Nieświszczuki żyją pod ziemią w złożonym systemie korytarzy, które ze względu na wielkość nazywane są również miastami. Największe znane obecnie miasteczko piesków preriowych ma powierzchnię 350 kilometrów kwadratowych i około miliona mieszkańców.

Noce te zwinne gryzonie spędzają śpiąc w norach, a gdy tylko wyjdzie słońce, opuszczają je, udając się na polowanie i wspólne zabawy. Aktywne w ciągu dnia nieświszczuki nieustannie są w ruchu i zawsze mają pełne łapki roboty.

Rodzina jako podstawowa komórka społeczna

Pieski preriowe są bardzo silnie związane z członkami swojej rodziny. Ich kolonie podzielone są na wiele małych grup rodzinnych. Każda z nich ma swoją strukturę i składa się zazwyczaj z samca, jednej do czterech samic i ich młodych z ostatnich dwóch lat. W ten sposób, pojedyncza rodzina może bez trudu liczyć dwudziestu pięciu członków.

W rzadkich przypadkach w rodzinie może być dwóch samców. Najczęściej są to bracia, w których przypadku typowa dla gatunku rywalizacja nie jest tak silna.

Jednak dorosłe samce zazwyczaj opuszczają swoją rodzinę pochodzenia w poszukiwaniu własnej. Samice urodzone w danej rodzinie pozostają w niej.

Całujące się pieski preriowe

Nieświszczuki rozpoznają członków swojej rodziny po zapachu. Na powitanie zbliżają do siebie nosy, co może przypominać pocałunek.

Szczekanie w przypadku niebezpieczeństwa

Nieświszczuki są niezwykle towarzyskie i w razie niebezpieczeństwa zawsze trzymają się razem. Liczne grupy są niezbędne do przetrwania – wówczas zawsze kilka zwierząt może obserwować otoczenie. W tym celu strażnicy ustawiają się na strategicznych pozycjach, czyli na kopcach ziemi.

W przypadku zagrożenia natychmiast informują wszystkie pozostałe zwierzęta, wydając głośne, szczekliwe okrzyki. Cały klan wzmaga wówczas czujność i pozostaje w bezpośredniej bliskości nory, aby w razie czego móc się w niej ukryć.

Nieświszczuk wygrzewający się na słońcu

Utrzymanie: Czy nieświszczuk sprawdzi się w roli zwierzęcia domowego?

Zasadniczo, pieski preriowe można trzymać w domu – ich obserwacja może dostarczyć opiekunom wiele przyjemności, a ponadto zwierzęta te są bardzo ufne i szybko przekonują się do człowieka.

Niemniej, trzymanie tych gryzoni w zamknięciu jest dużo bardziej wymagające niż w przypadku innych małych zwierząt, takich jak świnki morskie czy chomiki.

Przemyślenia przed zakupem

Zanim zdecydujesz się na ich zakup, dowiedz się, jakie mają potrzeby i jakie warunki należy im zapewnić. Weź pod uwagę przede wszystkim następujące kwestie:

  • Pieski preriowe mają bardzo dużą potrzebę ruchu i lubią kopać w ziemi. Czy dysponujesz odpowiednią przestrzenią i chęcią przekopywania ogrodu?
  • Nieświszczuki potrzebują intensywnego kontaktu ze swoim opiekunem. Czy jesteś w stanie poświęcić swój czas i uwagę nowym podopiecznym?
  • Nieświszczuki to zwierzęta stadne, dlatego dla ich dobra należy przygarnąć najlepiej dwa osobniki lub więcej. Trzymane samotnie szybko zaczną wykazywać zaburzenia w zachowaniu. Brak bliskości innych osobników z gatunku może doprowadzić nawet do ich śmierci.

Duże wymagania dotyczące przestrzeni

Jak już wspomnieliśmy, pieski preriowe to zwierzęta bardzo aktywne i potrzebują dużo przestrzeni. Trzeba więc zorganizować im odpowiedni wybieg – dla trzech nieświszczuków powierzchnia powinna wynosić co najmniej 20 metrów kwadratowych. Dla każdego kolejnego zwierzęcia wymagany jest co najmniej dodatkowy metr kwadratowy. Dotyczy to zarówno wybiegu zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Trzymanie ich w typowych klatkach dla małych zwierząt jest więc niedopuszczalne.

W każdym przypadku gryzonie muszą mieć zapewnioną odpowiednią przestrzeń do swobodnego poruszania się. Bez odpowiedniej ilości ruchu pieski preriowe szybko robią się ospałe i leniwe, co prowadzić może do pojawienia się u nich nadprogramowych kilogramów.

Czy nieświszczuk jest odpowiedni dla dzieci?

Co do zasady, nie ma przeciwwskazań do trzymania piesków preriowych w domach z dziećmi. Nie powinny one jednak samodzielnie zajmować się tymi gryzoniami. Pomimo ich uroczego wyglądu, nie są typowymi przytulankami. Jeśli czują się zagrożone, potrafią boleśnie ugryźć.

Samce ponadto mogą wykazywać silne zmiany w zachowaniu w okresie rozrodczym, objawiające się przede wszystkim agresją wobec przedmiotów, innych zwierząt oraz nierzadko właściciela.

Idealny wybieg na nieświszczuka

Dysponujesz wystarczającą przestrzenią i chcesz zorganizować wybieg dla piesków preriowych? Potrzebujesz zatem przede wszystkim miejsca o odpowiednim podłożu i ogrodzenia sięgającego odpowiednio głęboko w dół, rozciągającego się po bokach oraz ewentualnie ku górze.

  • Nieświszczuki nie są wybitnymi skoczkami, ale potrafią się świetnie wspinać. Boczne ogrodzenie wybiegu należy więc zaprojektować tak, aby zwierzęta nie mogły go sforsować.
  • Poza tym, podobnie jak w przypadku królików, niezbędne będzie zabezpieczenie ogrodzenia od dołu, tak aby ci mali specjaliści od kopania nie podkopali się pod nim.
  • Na niektórych obszarach na otwartych wybiegach zagrożeniem dla tych maluchów mogą być ptaki drapieżne, dlatego należy zapewnić im ochronę w postaci siatki.

Materiał do budowy przytulnego gniazda

Nieświszczuki wykopują sobie legowiska w podłożu. Trzeba więc zadbać o to, aby podłoże wybiegu na to pozwalało.

Nie może na nim zabraknąć również ściółki dla małych zwierząt oraz siana, aby zapewnić pieskom preriowym materiał do gniazdowania.

Niezbędny będzie również drewniany domek, stanowiący schronienie oraz gałązki do skubania, a także miski na pokarm i wodę.

Żywienie: Wysoka zawartość błonnika

Nieświszczuki odżywiają się głównie pokarmem roślinnym – różnymi rodzajami traw, mniszkiem lekarskim, ziołami i sianem. Uzupełniający suchy pokarm powinien charakteryzować się niską zawartością białka i tłuszczu oraz wysoką zawartością błonnika.

Uwaga na białko i fruktozę

Białko, fruktoza i tłuszcze dostarczają dużą ilość energii i powinny być podawane z umiarem – mogą stanowić formę przekąski, dzięki której nabiorą nieco masy.

Woda, aby zapobiec niestrawności

Im więcej suchego pokarmu w diecie zwierząt, tym więcej powinny pić. Zazwyczaj taka sytuacja ma miejsce w miesiącach zimowych, kiedy ilość świeżego pokarmu jest mniejsza ze względu na porę roku. Dlatego szczególnie wtedy zadbaj o to, by poidełka i miski na wodę były zawsze pełne. Zbyt mała ilość wody w diecie prowadzi do zaparć, w rezultacie których zwierzęta mogą ciężko zachorować.

Pokarm pochodzenia zwierzęcego

W naturze pieski preriowe jedzą również od czasu do czasu owady czy robaki, które także można im zaproponować – znajdziesz je na przykład w sklepach wędkarskich.

Zakup: Gdzie można kupić pieski preriowe?

Nieświszczuki z całą pewnością nie są dostępne w każdym sklepie zoologicznym. Zwierzęta te są po prostu zbyt wyjątkowe i mało popularne. Skieruj więc swoje kroki raczej do hodowców, którzy specjalizują się w małych zwierzętach i gryzoniach.

Pieski preriowe czasami pojawiają się w ogłoszeniach w Internecie – hodowcy i miłośnicy gatunku zamieszczają swoje oferty, gdy mają nadwyżkę zwierząt. Takie ogłoszenia należy jednak skrupulatnie weryfikować i kupować zwierzęta z pewnych źródeł.

Warto wiedzieć: W naturalnym środowisku populacja nieświszczuków została poważnie zdziesiątkowana i według WWW jest zagrożona wyginięciem. Dlatego absolutnie nie należy kupować odłowionych dzikich piesków preriowych. Przed zakupem dowiedz się również czy w na danym obszarze można je trzymać.

Ile kosztuje piesek preriowy?

Precyzyjne określenie ceny tego gryzonia nie jest możliwe ze względu na ograniczoną podaż. Należy jednak liczyć się z wydatkiem rzędu co najmniej 1500 zł.


Jana Schubert
Profilbild von zooplus Magazin Autorin Jana Schubert

Już jako dziecko wolała przytulać się do swojego kota perskiego niż pluszowego misia. Jak nieco podrosła, tak długo prosiła rodziców o własnego konia, aż jej ulegli i pozwolili kupić swojego wierzchowca. Dzięki zwierzętom przeżyła wiele wspaniałych chwil i pomimo tego, że życie ze zwierzętami nie zawsze jest łatwe, nie wyobraża sobie nie mieć ich u swojego boku – jak twierdzi, dotykają takich obszarów jej duszy, do których nikt inny nie ma dostępu. Ten ich wspaniały czar odczuwa także, gdy o nich pisze i ma nadzieję, że choć trochę tej magii odczuwa się podczas czytania przygotowanych przez nią artykułów.


Najczęściej polecane