Koszatniczki pospolite to gryzonie, które do Europy dotarły z Chile, gdzie żyją na otwartych przestrzeniach i wydrążają pod ziemią skomplikowane systemy korytarzy. Swoim wyglądem przywodzą na myśl mieszankę szczura i szynszyli. Podobnie jak te ostatnie wykorzystują do jedzenia przednie łapki i potrafią je zręcznie przed sobą złączyć. Pazurki na tylnych kończynach umożliwiają im wspinaczkę po skałach i gałęziach.
© Oleg Kozlov / stock.adobe.com
Urocza, ale o dużych wymaganiach hodowlanych.
Okrągłe paciorkowate oczy, miękkie, przeważnie szaro-brązowe, gęste futro i zawsze czujne spojrzenie – koszatniczka wygląda uroczo i przypomina zarówno szczura, jak i szynszylę. Oprócz klasycznego szaro-brązowego agouti, istnieją koszatniczki w innych kolorach, takich jak niebieski, biały oraz łaciaty.
Tylne nogi są znacznie dłuższe niż przednie i pozwalają koszatniczkom na wykonywanie większych skoków. Pazurki na łapkach umożliwiają tym gryzoniom wspinanie się po skałach i gałęziach. Na końcu ogona, który mierzy zazwyczaj około 12 centymetrów znajduje się niewielki frędzelek.
© Willy / stock.adobe.com
Chociaż nawet dorosłe koszatniczki są różnej wielkości, przeciętnie osiągają wielkość szczura. Dorastają do około 20–30 centymetrów, łącznie z ogonem, a ich waga waha się od 120 do 300 gramów.
Charakter poszczególnych osobników może się znacznie różnić – niektóre pozwalają się oswoić i wyraźnie lubią być głaskane, inne z kolei pozostają nieśmiałe do końca życia i ważne jest, aby zostawić je w spokoju.
Koszatniczki są aktywne zarówno w ciągu dnia, jak i o zmierzchu. Są zwierzętami stadnymi i na wolności żyją w dużych grupach. Mają silnie rozwinięty instynkt gryzienia, którego nie powstrzymują nawet ścianki wykonane ze szkła akrylowego czy blachy. Są terytorialne, co należy wziąć pod uwagę podczas ich socjalizacji. W żadnym przypadku nie należy obcych sobie koszatniczek umieszczać w jednej klatce, ale stopniowo przyzwyczajać je do siebie, na przykład z wykorzystaniem przegrody czy siatki oddzielającej. Zwierzęta te potrafią komunikować się ze sobą za pomocą szerokiej gamy dźwięków – od piszczenia i ćwierkania po warczenie.
Jako zwierzęta stadne, koszatniczki powinny być zawsze trzymane przynajmniej w parach. Po kastracji samce mogą stać się agresywne, jeśli będą w grupie z innym samcami i samicami.
Dlatego najlepiej jest trzymać zwierzęta w parach tej samej płci, aby zapobiec niechcianemu potomstwu i walkom. Możliwe jest również dołączenie wykastrowanego samca do grupy samic.
Koszatniczki mogą być trzymane przez osoby bez doświadczenia, pod warunkiem zapoznania się z warunkami ich utrzymania i potrzebami. Będą odpowiednie dla amatorów, którzy czerpią przyjemność z obserwowania swoich podopiecznych i niekoniecznie chcą się do nich przytulać czy brać je na ręce. Dlatego nadają się tylko dla starszych dzieci lub dorosłych. Poza tym, potrzebują stosunkowo dużo przestrzeni.
Wydają także dużo dźwięków. Są stale czymś zajęte, a zajęciom tym towarzyszą przeróżne odgłosy. Koszatniczki to gryzonie, nie tylko ze względu na biologiczne przyporządkowanie, ale także w najbardziej dosłownym znaczeniu tego słowa. W związku z tym, planując zakup odpowiedniego wyposażenia, musimy wziąć pod uwagę kilka kwestii.
Ponieważ koszatniczki mają bardzo silny pociąg do gryzienia, należy zwrócić szczególną uwagę na materiały, z których wykonane jest wyposażenie: Klatka z podłożem z tworzywa sztucznego, przy nieustającym pociągu koszatniczki do gryzienia, nie posłuży zbyt długo. Ów pociąg jest tak silny, że koszatniczki potrafią przegryźć się nawet przez pleksiglas czy cienką blachę. Najlepiej sprawdzą się klatki dla ptaków, specjalne woliery dla gryzoni lub terrarium. Dobrym rozwiązaniem z pewnością nie będzie natomiast akwarium. Od góry musiałoby zostać przykryte szybą, co szybko spowodowałoby niedobory powietrza oraz zwiększenie się wilgotności w jego wnętrzu. W konsekwencji zwierzętom brakowałoby tlenu, a bakterie rozwijałyby się w zawrotnym tempie.
W swoim naturalnym środowisku te małe zwierzęta przemierzają kilka kilometrów dziennie. W przypadku dwóch do czterech zwierząt, długość terrarium powinna więc wynosić co najmniej 120, szerokość co najmniej 50 centymetrów, a wysokość nie powinna przekraczać 100–150 centymetrów.
Klatka powinna zostać wyposażona i całkowicie przygotowana jeszcze przed zakupem samej koszatniczki, by nie dokładać zwierzątku dodatkowego stresu po transporcie. W kwestii urządzenia wnętrza terrarium pożądana jest jak największa kreatywność, w celu zapewnienia gryzoniom wystarczającej ilości kryjówek i różnych możliwości wspinaczki. Nie oszczędzajmy więc na „zabawkach” z gałęzi i kamieni. Zwróćmy koniecznie uwagę, aby przedmioty w klatce nie były jednak zbyt gęsto usytuowane lub ustawione tak, że w razie poruszenia mogą się zawalić lub zranić gryzonie.
W przeciwieństwie do większości gryzoni koszatniczki od czasu do czasu chętnie poprzebywają na bezpośrednim słońcu. Niektóre z nich uwielbiają wręcz takie kąpiele słoneczne, z przyjemnością wygrzewając się w pełnym słońcu – najlepiej rankiem, kiedy nie jest ono jeszcze nazbyt ostre. To czego natomiast nie znoszą, to przeciągi oraz bardzo głośna muzyka i ogólnie duży hałas.
Mimo to klatka z powodzeniem może zostać usytuowana w nieco bardziej ożywionym miejscu, np. w salonie czy pokoju dziennym. Koszatniczki z ochotą bowiem obserwują otaczającą je rzeczywistość.
Aby zapobiec rozwojowi bakterii oraz pleśnieniu zagrzebanych pod podściółką resztek pokarmu, należy przynajmniej raz w tygodniu całkowicie wymienić ściółkę. Regularnie myjmy również całą klatkę gorącą wodą, a powstałe już kultury bakterii zwalczajmy w razie potrzeby roztworem octowym.
Nie używajmy w tym celu środków czyszczących ani dezynfekujących. Przy okazji czyszczenia klatki możemy wymienić także gałęzie i sianko na świeże. Miski koniecznie myjmy każdego dnia.
Objawy u chorych koszatniczek stają się widoczne dopiero na zaawansowanym etapie dolegliwości. Dlatego należy je bacznie obserwować: Czy wszyscy nasi podopieczni mają apetyt? Czy sprawiają wrażenie zwinnych i zainteresowanych? We wczesnym rozpoznaniu chorób pomaga również regularne ważenie. Stale potargane futerko też może być znakiem ostrzegawczym.
Do najczęstszych dolegliwości występujących u tych gryzoni należą problemy stomatologiczne, spowodowane niewłaściwym żywieniem. Najlepiej jest od razu znaleźć lekarza weterynarii, który ma doświadczenie w leczeniu koszatniczek. Mają one także skłonności do cukrzycy, co należy wziąć pod uwagę, karmiąc je.
Jeśli zwierzęta te trzymane są w odpowiednich dla gatunku warunkach, mogą dożyć średnio od czterech do sześciu lat, a w pojedynczych przypadkach nawet dziewięciu.
Przy zakupie pokarmu obowiązuje zasada: Jeśli robimy zapasy, zróbmy je maksymalnie na 2–3 miesiące, ponieważ w innym wypadku zawartość witamin w pokarmie spadnie. Najlepiej przyjmijmy regularny system podawania pokarmu zwierzętom. Szybko przyzwyczają się do pór karmienia i będą z radością wypatrywać znajomej ręki.
Zaleca się codzienne podawanie świeżego siana i kilka małych posiłków. Dieta gryzoni powinna być jak najbardziej zbliżona do ich naturalnego sposobu odżywiania. W swoim rodzimym Chile, koszatniczki żywią się bardzo skromnie, a w ich jadłospisie króluje surowy błonnik. Jedzą siano, trawę, kwiaty, zioła, nasiona oraz gałązki. Ponadto, koszatniczki muszą mieć stały dostęp do świeżej wody.
Przy niewłaściwym żywieniu koszatniczki mają tendencję do cukrzycy i nadwagi. Dlatego nie należy podawać im pokarmu zawierającego cukier, takiego jak owoce, czy bogatych w cukier warzyw.
Siano stanowi podstawę diety koszatniczek. Zadbajmy więc o to, by zawsze miały w klatce wystarczającą ilość sianka. W naturalnym środowisku odżywiają się one przede wszystkim trawami i korą. Wobec tego to właśnie siano najlepiej odpowiada ich naturalnemu pożywieniu. Koszatniczki spożywają sporą jego ilość. Ponadto jednocześnie służy jako materiał pod budowę gniazd.
Koszatniczki to gryzonie, w związku z czym muszą ścierać swoje stale rosnące zęby. W tym celu wykorzystują różnego rodzaju gałęzie i gałązki – mogą być świeże lub suche.
Paszę zieloną należy przed podaniem przede wszystkim gruntownie umyć, a następnie wysuszyć. Pamiętajmy, aby niezjedzone resztki pokarmu na bieżąco usuwać z klatki.
Przeczytaj także: Rośliny trujące dla gryzonia
Nasiona i zboża powinny stanowić jedynie niewielką część jadłospisu koszatniczek. Ponieważ są bogate w tłuszcze, podając je zwierzętom należy kontrolować ich wagę i w razie potrzeby zmniejszyć ich ilość w diecie. Jedynie młode gryzonie mogą otrzymywać ich nieco więcej, ponieważ ich zapotrzebowanie na energię jest większe.
W sklepie internetowym zooplus znajdziesz specjalny pokarm dla koszatniczek, opracowany z myślą o wyjątkowych potrzebach tych gryzoni.
Na przekąskę możemy podawać naszym podopiecznym orzechy laskowe, włoskie lub pinii. Również w tym przypadku mniej znaczy więcej. Orzechy i ziarna zawierają dużo tłuszczu i w nadmiarze mogą zwierzętom zaszkodzić. 1–2 sztuki w zupełności wystarczą. Unikajmy kolb do gryzienia, dropsów czy innych smakołyków, które zawierają dużo cukru.
© stockfoto / stock.adobe.com
Jeśli myślimy o powiększeniu rodziny o koszatniczkę, mamy różne możliwości zakupu.
Warto rozejrzeć się wśród towarzystw opieki nad zwierzętami. Nierzadko zdarza się, że pod ich skrzydła trafiają zwierzęta, które szukają nowego domu. Możemy również poszukać ofert hodowców w Internecie. Profesjonaliści trzymają swoje zwierzęta w sposób odpowiedni dla gatunku, oddzielając od siebie samice i samców, zapewniając im odpowiednią przestrzeń, a co za tym idzie dbając o ich samopoczucie i zdrowie. Poza tym chętnie doradzą nam w kwestii zakupu i utrzymania zwierząt.
Ceny tych gryzoni mogą się znacznie różnić i wynoszą od 80 do nawet 200 złotych, w zależności od koloru oraz hodowcy.
Jeśli dysponujemy odpowiednią przestrzenią i jesteśmy w stanie spełnić wymaganiach tych ruchliwych zwierzątek o interesujących zachowaniach społecznych, bez wątpienia dostarczą nam one duzo radości.
| Nazwa: | Koszatniczka (Octodon degus) |
| Wielkość: | długość od głowy do ogona: 12–17 cm plus 8–13 cm ogon |
| Waga: | 170–300 g |
| Długość życia: | 4–6 lat |
| Rytm dobowy: | aktywne w ciągu dnia |
| Pokarm: | Siano, trawa, zioła, nasiona, gałązki. Ważne: Pokarm nie powinien zawierać cukru! Odpowiednie warzywa: Ogórek, kapusta pekińska, cykoria |
| Pochodzenie: | Chile |
| Utrzymanie: | Terrarium o minimalnych wymiarach 120 x 50 cm, wysokości 100–150 cm dla dwóch do czterech osobników Bardzo ważne utrzymanie odpowiednie dla gatunku (domek do spania, punkty widokowe, wanna z piaskiem, stojak na siano, ściółka, miska na jedzenie). |
| Poziom trudności: | średni |
Forum zooplus było dla niej wstępem do pisania: Tam zainteresowani miłośnicy kotów spotkali się w 2011 r., aby stworzyć własne czasopismo drukowane o nazwie "Pfotenhieb". W kontekście swojej nauki niemieckiego mogła napisać kilka artykułów do "Pfotenhieb". Dzisiaj, jako szczęśliwa posiadaczka psa, poświęca się głównie tematom związanym ze zwierzętami i ich zdrowiem.
