Pielęgnicowate to duża i różnorodna rodzina ryb ozdobnych z rzędu okoniokształtnych – jedna z tych, które z tropików i obszarów podzwrotnikowych szybko znalazły drogę do europejskich akwariów.
Akwaryści dziwią się, gdy słyszą, jak początkujący miłośnicy ryb niejednokrotnie mylą pielęgnicowate z okoniowatymi. Okoniowate posiadają cztery otwory nosowe oraz płetwę grzbietową złożoną z dwóch odseparowanych części, przedniej z promieni twardych i tylnej z miękkich. Pielęgnicowate natomiast posiadają tylko dwa otwory nosowe, a ich płetwa grzbietowa jest długa i niepodzielona. Pomylenie tych dwóch rodzin jest więc, po nieco dogłębniejszym przyjrzeniu się, niemal niemożliwe.
Do ogromnej rodziny ryb pielęgnicowatych zalicza się na przykład wdzięczny gatunek Pterophyllum scalare, powszechnie znany jako skalar. Inną akwarystyczną perełką wywodzącą się z tej rodziny jest Symphysodon. Apistogramma, czyli pielęgniczki wód Ameryki Południowej, osiągają długość od 2 do 3 cm, natomiast długość przedstawicieli rodzaju Cichla przekracza 50 cm jeszcze zanim osiągną swój pełny rozmiar. Różnice między rozmiarami ryb poszczególnych gatunków w obrębie tej rodziny są więc równie zadziwiające jak ich różnobarwność kolorystyczna.
Niektórzy określają zachowanie ryb pielęgnicowatych „komunikatywnym”, gdyż da się u nich zaobserwować gesty ekspresyjne i pełnie wyrazu. Jednym z najbardziej znanych miejsc występowania ryb pielęgnicowatych jest bez wątpienia jezioro Malawi w południowo-wschodniej Afryce. Specyficzne warunki geograficzne w historii powstawania tego słodkowodnego jeziora przyczyniły się do powstania w nim jedynej w swoim rodzaju fauny.
Naukowcy zakładają, że upłynąć musiały ponad 2 miliony lat zanim głęboki na ponad 700 metrów ryft wypełnił się całkowicie. Ponad 70% żyjących tam gatunków to ryby pielęgnicowate, wśród nich także gatunki endemiczne, czyli takie, które występują wyłącznie tam i nie można ich znaleźć nigdzie indziej na Świecie!
Pielęgnicowate czynią nadzwyczajnie interesującymi także ich różnorodne sposoby opieki nad potomstwem. Pośród pielęgnicowatych są szczelinowce, muszlowce czy pyszczaki, co pokazuje przy okazji, jak wysoce rozwiniętą zdolnością do przystosowywania się cechują się gatunki z tej rodziny ryb. Pielęgnicowate żyją albo samotnie, albo w parach lub haremach z jednym samcem na czele. Formują grupy, które kopią dziury oraz budują wieże w piasku. Są wśród nich drapieżniki, grabieżcy, gatunki planktonożerne, a także takie, które odżywiają się prawie wyłącznie roślinami.
Ta rybia rodzina cechuje się niezwykłą różnorodnością i fascynującymi sposobami zachowania, dlatego pozyskuje sobie coraz więcej zaangażowanych w ich badanie miłośników.
Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą akwariów dla ryb w internetowym sklepie zoologicznym zooplus.
