Wirusowa krwotoczna choroba królików (RHD) 

Krwawienie z nosa u królików nie zawsze jest objawem urazu – może również wskazywać na wirusową krwotoczną chorobę królików. Czym się ona charakteryzuje i jaki ma przebieg, dowiesz się w poniższym artykule.

Czy wirusowa krwotoczna choroba królików jest niebezpieczna?

RHD (ang. rabbit hemorrhagic disease) jest wysoce zakaźną i niebezpieczną chorobą wirusową królików.
Zarażone nią zwierzę może umrzeć w ciągu kilku godzin bez jakichkolwiek wcześniejszych objawów. Może też wykrwawić się na śmierć, ponieważ wirus zaburza proces krzepnięcia. Śmiertelność jest w tym przypadku bardzo wysoka i wynosi od 80 do 100 procent.

Czy RHD jest niebezpieczna dla ludzi?

Nie, wirusowa krwotoczna choroba królików nie stanowi zagrożenia dla człowieka. Zachorować na nią mogą jedynie zajęczaki, takie jak króliki czy zające.

Objawy: Jak objawia się wirusowa krwotoczna choroba królików?

Młode króliki (w wieku od czterech do dziesięciu tygodni) są zazwyczaj odporne na zachorowanie, ale mogą przenosić wirusy na dorosłe osobniki, które w wyniku infekcji zazwyczaj umierają po okresie inkubacji wirusa, wynoszącym od jednego do trzech dni (czas między zakażeniem a zachorowaniem) w ciągu kilku godzin, nie wykazując żadnych wcześniejszych objawów klinicznych. U niektórych królików występują jednak widoczne następstwa procesów zapalnych toczących się w wątrobie. Ponieważ narząd ten odgrywa bardzo ważną rolę w procesie krzepnięcia krwi, u chorych królików dochodzi zazwyczaj do obfitych krwawień, w konsekwencji których pojawiają się:

• duszność
• krew w moczu i kale
• wysoka gorączka i wyczerpanie
• żółte zabarwienie błon śluzowych w jamie ustnej i oczach (żółtaczka, icterus)
• krwawienia z nosa

Diagnoza: Jak wykrywa się RHD?

W przypadku podejrzenia zakażenia wirusem RHD, należy jak najszybciej udać się z królikiem do lekarza weterynarii, którzy pobierze zwierzęciu krew i wyśle ją do specjalistycznego laboratorium, aby zbadać ją pod kątem obecności patogenów.

Ponadto, będzie mógł wykonać badanie ultrasonograficzne narządów wewnętrznych, takich jak wątroba czy śledziona. Jeśli okaże się, że są powiększone, będzie to kolejny objaw, wskazujący na możliwą infekcję wirusem RHD.

Ponieważ jednak większość królików nim zarażonych w krótkim czasie umiera, jego obecność stwierdza się zazwyczaj dopiero po śmierci. W tym celu patolodzy pobierają próbki różnych tkanek podczas sekcji zwłok i badają je za pomocą specjalnych testów (np. PCR – techniki reakcji łańcuchowej polimerazy).

Leczenie: Jak przebiega leczenie wirusowej krwotocznej choroby królików?

Obecnie nie jest znane lekarstwo na tę dolegliwość. Cierpienie zwierzęcia można więc złagodzić jedynie za pomocą środków wspomagających i stosować szczepienia.

Aby ustabilizować krążenie podaje się królikowi wlewy dożylne oraz określone leki wzmacniające układ odpornościowy (induktory odporności), a także antybiotyki, aby zwalczyć towarzyszące infekcje bakteryjne.

Przyczyny: Co wywołuje wirusową krwotoczną chorobę królików?

Wirus RHD atakuje króliki i zające. Należy do grupy kaliciwirusów i występuje w dwóch wariantach:

• klasycznym, dotykającym dorosłe króliki – RHDV
• nowym, dotykającym również młode króliki i zające – RHDV-2

Wirus uszkadza w pierwszej kolejności wątrobę, której stan zapalny zaburza proces krzepnięcia krwi. W wyniku tego u królików pojawia się krwawienie ze wszystkich jam ciała, prowadzące do śmierci.

Warto wiedzieć: Wirusowa krwotoczna choroba królików stwierdzona została po raz pierwszy w 1984 roku w Chinach, dlatego nazywana jest również chińskim pomorem królików. W Polsce pierwszy przypadek odnotowano na przełomie 1986 i 1987 roku. W 2010 roku naukowcy odkryli wirus RHD typu drugiego (RHD-2).

Transmisja: Jak przenosi się wirus RHD?

Patogen ten może szerzyć się w sposób bezpośredni i pośredni:

1. Transmisja bezpośrednia
W tym przypadku królik zaraża się wirusem w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym zwierzęciem drogą kropelkową, za pośrednictwem jamy ustnej lub otwartych ran. To samo dotyczy skażonej wirusem żywności, np. zerwanej z łąki trawy.

2. Transmisja pośrednia
Wirus może być również przenoszony z królika na królika przez owady (np. muchy, komary, kleszcze).

Rokowania: Jakie są szanse powodzenia leczenia?

Ze względu na dużą zjadliwość wirusa i wysoką śmiertelność, rokowania dla zainfekowanych zwierząt nie są pomyślne. Dlatego tak ważne jest zapobieganie pomorowi królików za pomocą odpowiednich środków (np. szczepień).

Jeśli zwierzęciu uda się przeżyć chorobę, do końca życia pozostanie jej nosicielem. Nie zapewnia mu to jednak ochrony immunologicznej, może więc zachorować ponownie.

Środki ostrożności: Jak można uchronić królika przed wirusem RHD?

Najważniejszym i najskuteczniejszym sposobem zapobiegania wirusowej krwotocznej chorobie królików jest szczepienie ochronne. Na rynku dostępne są preparaty łączone, zabezpieczające przed pomorem typu 1, typu 2 i myksomatozą.

Pierwsza dawka podawana jest w wieku od czterech do sześciu tygodni, a po tygodniu zazwyczaj następuje kolejna dawka. Aby zapewnić długotrwałą ochronę przed zachorowaniem, szczepienie należy powtarzać co roku. W przypadku planowanego rozmnażania zwierząt, zaleca się podanie szczepienia przypominającego po sześciu miesiącach.

Wybór szczepionki dla królika przedyskutujesz z lekarzem weterynarii. Może on być różny w zależności od danego osobnika.

Oprócz szczepień należy zwracać szczególną uwagę na higienę klatki – czyścić ją (oraz wszystkie znajdujące się w niej przedmioty oraz powierzchnie) środkami dezynfekującymi skutecznymi wobec wirusów lub gorącą wodą o temperaturze powyższej 60 stopni Celsjusza. Dzięki temu wyeliminujesz wszystkie groźne patogeny. Poza tym, chore lub martwe króliki należy jak najszybciej odseparować od zdrowych zwierząt.