Kokcydioza królików

Uciążliwe pasożyty niestety nie oszczędzają również królików, u których często występuje wywoływana przez kokcydia kokcydioza. W przygotowanym przez nas artykule dowiesz się wszystkiego, co należy wiedzieć o tych nieproszonych gościach.

Czym są kokcydia?

Kokcydia to pasożytnicze pierwotniaki, które bardzo często występują u królików, jednak u wielu z nich zakażenie nimi przebiega bezobjawowo.

Do kokcydiozy dochodzi głównie w przypadku młodych królików lub królików seniorów. Poza tym, kokcydia mogą zacząć się szybko namnażać w sytuacjach stresowych lub w wyniku długotrwałej choroby.

Dwie główne grupy kokcydiozy

W sumie znanych jest ponad 28 różnych rodzajów kokcydiów. Wszystkie należą do gatunku Eimeria i wywołują kokcydiozę wątrobową lub jelitową. Kokcydioza wątrobowa dotyka głównie starsze zwierzęta. Z kolei na kokcydiozę jelitową chorują przeważnie młode króliki w wieku od sześciu do ośmiu tygodni.

• W przypadku kokcydiozy wątrobowej (lub kokcydiozy dróg żółciowych), kokcydia (Eimeria stiedae) wraz z krwią dostają się z jelit do wątroby królika, powodując ropnie w wątrobie i drogach żółciowych. Jeżeli w zaawansowanych przypadkach natychmiast nie wdroży się leczenia, w ciągu kilku dni mogą spowodować śmierć zwierzęcia.
• Kokcydioza jelitowa prowadzi do zapalenia błony śluzowej jelit. Dotknięte nią króliki tracą zdolność właściwego trawienia pokarmu i dochodzi u nich do niestrawności (głównie biegunki). W najgorszym przypadku może to prowadzić do zagrażającego życiu odwodnienia. Do najbardziej niebezpiecznych kokcydiów należą w tym przypadku Eimeria intestinalis oraz Eimeria flavescens.

Jak króliki zarażają się kokcydiami?

Wiele królików hodowlanych zaraża się kokcydiami w młodym wieku. Ze względu na ich bliski kontakt z zainfekowanymi zwierzętami, bardzo często połączony z brakiem dostatecznej higieny, pasożyty mają ułatwione zadanie.

Zakażone króliki wydalają kokcydia wraz z kałem, zanieczyszczając podłoże, na którym przebywają. W ten sposób dochodzi do skażenia otwartych pojemników z wodą czy leżącego na ziemi pożywienia, wraz z którym patogeny trafiają do nowych gospodarzy.

Również bezpośredni lub pośredni kontakt z dzikimi królikami stanowi drogę przenoszenia się tych pasożytów. Razem z zebranym przez siebie pożywieniem króliki domowe zjadają również niebezpieczne pierwotniaki.

Przyczyny: Jak dochodzi do kokcydiozy u królików?

Dlaczego u niektórych królików rozwija się niebezpieczna dla życia kokcydioza a u innych kokcydia nie wywołują żadnych objawów? Dzikie króliki są często zainfekowane kokcydiami, ale nie przejawiają objawów kokcydiozy. Czy oznacza to zatem, że potrafią sobie lepiej radzić z tymi pasożytami niż króliki domowe? W tym miejscu warto przyjrzeć się przyczynom kokcydiozy.

Stres i niezrównoważona dieta

Jeśli kokcydia wywołają u królika kokcydiozę, będzie ona na ogół wynikiem jakiegoś rodzaju stresu. Brak ruchu, kontaktów z innymi przedstawicielami gatunku (chów w pojedynkę) lub trzymanie w źle dobranych grupach mogą wywołać u zwierząt duży stres. Podobnie jak traktowanie królików w sposób nieodpowiedni dla gatunku. Nawet ich częste noszenie na rękach lub podnoszenie może przyczynić się do osłabienia naturalnych mechanizmów obronnych.

W większości przypadków króliki nie są właściwie karmione, a to właśnie żywienie ma decydujący wpływ na prawidłowe działanie układu odpornościowego. Niezrównoważona dieta (zbyt mało paszy zielonej, za dużo suchej karmy, owoców) prowadzi do zaburzenia flory jelitowej i sprzyja namnażaniu się kokcydiów.

Przeczytaj także:
Dieta dla królika

Niedostateczna higiena i zła jakość powietrza

Zbyt rzadko lub niedokładnie czyszczone klatki i pożywienie leżące całymi dniami na ziemi tworzą idealną pożywkę dla pasożytów, które bardzo dobrze czują się w klatkach, w których jest wilgotno i ciepło. Kokcydia rozmnażają się w błyskawicznym tempie szczególnie na błotnistych, słabo porośniętych roślinnością obszarach.

Choroby czy gwałtowny wzrost również osłabiają układ odpornościowy

Niestety odpowiednie dla gatunku i higieniczne warunki utrzymania oraz zbilansowana dieta nie zawsze gwarantują królikom bezpieczeństwo. Choroby i gwałtowny wzrost w przypadku młodych zwierząt wpływają na obniżenie odporności i mogą przyczynić się do rozwoju kokcydiozy.

Objawy: Jak rozpoznać kokcydiozę u królika?

Podobnie jak w przypadku innych dolegliwości, również w przypadku kokcydiozy obowiązuje zasada, że: Im wcześniej ją wykryjemy, tym większe będą szanse na wyleczenie. Króliki często cierpią w milczeniu i przez długi czas nie manifestują swoich dolegliwości. Zatem aby rozpoznać kokcydiozę u królików, należy im się bacznie przyglądać.

Poniższe objawy mogą świadczyć o możliwym rozwoju kokcydiozy:

• Niechęć do jedzenia (brak apetytu aż do całkowitego odmawiania jedzenia)
• Utrata masy ciała/wychudzenie
• Wzdęty brzuch
• Biegunka
• Zaparcia
• Bezkształtny, wodnisty kał
• Zwiększona ilość niezjedzonego cekotrofu
• Cuchnące gazy jelitowe
• Matowa sierść (głównie w przypadku kokcydiozy wątrobowej)
• Zły stan ogólny
• W ciężkich przypadkach może wystąpić również apatia, paraliż, skurcze a także wysięk z pyska i nosa.

Diagnoza: Jak można zdiagnozować obecność kokcydiów u królika?

Jeżeli u swojego królika zauważysz jeden lub więcej z powyższych objawów, skonsultuj się z weterynarzem, który na podstawie badania próbki kału zdiagnozuje lub wykluczy ich obecność. Przy okazji możliwe będzie wykluczenie innych chorób o podobnym do kokcydiozy przebiegu.

Ważne jest, aby kał królika zbierać przez dwa lub trzy dni, ponieważ kokcydia nie są za każdym razem wydalane z kałem. W związku z tym ostateczną diagnozę można postawić dopiero na podstawie badania kilku próbek.

Leczenie: Czy są dostępne leki na kokcydiozę?

Po stwierdzeniu kokcydiozy, weterynarz przepisze odpowiednie środki farmakologiczne. Bardzo powszechnym składnikiem leków na tę dolegliwość jest toltrazuril, nieco mniej popularnym natomiast diclazuril, ale istnieje również szereg innych substancji, które zwalczają kokcydia u królików.

Jeżeli zwierzak mocno stracił na wadze lub przestał jeść, konieczne może okazać się przymusowe karmienie, a w przypadku silnego odwodnienia stosuje się wlewy dożylne.

Kokcydiów u królika nigdy nie należy lekceważyć. W zależności od ich rodzaju, stopnia nasilenia objawów i stanu ogólnego zwierzęcia, kokcydioza może być nawet śmiertelna. W przypadku zatrucia krwi (posocznicy), wraz z krwią kokcydia mogą rozprzestrzenić się po całym organizmie i w ciągu kilku godzin doprowadzić do śmierci.

Środki domowe można stosować wyłącznie w porozumieniu z lekarzem

Jeżeli królik wykazuje wyraźne objawy kokcydiozy, nie obędzie się bez stosownej farmakoterapii.

Specjalne wyciągi z ziół, mieszanki ziół, sok z mniszka lekarskiego, olej kokosowy itp. mogą wspomóc leczenie farmakologiczne.

Przed rozpoczęciem terapii, omów jej możliwe rodzaje z weterynarzem i dokładnie przestrzegaj jego zaleceń. Tylko w ten sposób można uniknąć ciężkiego przebiegu kokcydiozy i szybko pomóc choremu zwierzęciu.

Zapobieganie: Czy kokcydiozie królików można zapobiec?

Zastosowanie poniższych środków pozwoli Ci na uniknięcie zachorowania na kokcydiozę przez Twojego królika:

• Każdego nowego królika zbadaj pod kątem obecności kokcydiów. Dopiero po uzyskaniu negatywnego wyniku badania możesz nowego domownika dołączyć do królika rezydenta.
• Unikaj kontaktu z dzikimi królikami. Nie podawaj zwierzęciu trawy czy ziół zebranych na łąkach, na których żyją dzikie króliki.
• Zadbaj o odpowiednie żywienie królika Składa się na nie codzienna porcja świeżego siana i wody, świeżych ziół, paszy zielonej, nieco owoców i okazjonalnie sucha karma.
• Paszę podawaj w stojaku żeby nie miała kontaktu z odchodami.
• Higiena klatki: codziennie czyść miejsca, gdzie zwierzę załatwia swoje potrzeby fizjologiczne, regularnie myj miskę na jedzenie i wodę w gorącej wodzie (>60 stopni) i zmieniaj ściółkę.
• Po wybuchu kokcydiozy, całą klatkę i wybieg dokładnie umyj przegotowaną wodą (o temperaturze co najmniej 80 stopni).
• Dużo ruchu: zapewnij zwierzęciu wystarczająco duży wybieg i możliwość swobodnego ruchu.
• Unikaj narażania królika na sytuacje stresowe.
• Odseparuj chore króliki do czasu aż w próbkach ich kału nie będą obecne kokcydia.

Oczywiście te środki nie dają stuprocentowej gwarancji, że Twój królik nie zostanie zainfekowany i nie zachoruje na kokcydiozę. Dlatego zawsze bacznie obserwuj swojego podopiecznego, a w przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących stanu jego zdrowia, udaj się z nim do weterynarza.

Życzymy dużo zdrowia Tobie i Twojemu królikowi!